Қазақстанда банк деректерін салық органдарына беру арқылы көлеңкелі экономикамен күрес күшейеді, деп жазды qandastar.kz
Қазақстанда азаматтардың банк шоттары туралы ақпаратты салық органдарына беру жоспарланып отыр. Бұл шара көлеңкелі экономикамен күресіп, қаржы жүйесінің ашықтығын арттыруға бағытталған. Министрлер кабинетінің төрағасы Олжас Бектенов хабарлағандай, Қаржы министрлігі тиісті бұйрық жобасын әзірлеп, ол 2026 жылдың 1 қаңтарынан күшіне енетін жаңа Салық кодексінің аясында іске қосылады.
Жобаның негізгі ерекшелігі – банктер салық органдарының сұрауы бойынша шоттардың бар-жоғы, нөмірлері, қалдықтары, ақша қозғалысы және жеке тұлғаларға берілген несиелер туралы ақпаратты ұсынуға міндетті болады.
Экономист Арман Байғанов бұл бастаманы қолдап, банк операцияларының ашықтығы салықтан жалтару мен жасырын кірістерді анықтауға тиімді құрал болатынын атап өтті. Оның пікірінше, адал салық төлеушілер үшін бұл жаңалық ешқандай қауіп төндірмейді, өйткені ақпарат тек уәкілетті органдарға ғана беріледі.
– Бұл шара ең алдымен табысын жасырғандарға әсер етеді. Қазіргі уақытта операциялардың көп бөлігі қолма-қол ақшасыз жүргізіліп, бақылауды жеңілдетеді. Нәтижесінде салықтан жалтару мүмкіндігі азаяды, – деді Байғанов.
Сарапшы сонымен қатар, салық органдарының банк деректеріне қолжетімділігін кеңейту бюджеттің кірісін арттырып, жемқорлық тәуекелдерін төмендетуге септігін тигізетінін айтты. Қаржы ағындарының статистикалық анализі жасырын табыс пен көлеңкелі схемалардың деңгейін анықтауға мүмкіндік береді.
Байғанов бұл бастаманың сәтті болуы үшін мемлекеттік бақылаудың маңызды екенін де атап өтті. Банк деректеріне қолжетімділік тек салық заңнамасын орындау мақсатында ғана қолданылуы тиіс, ал олардың заңсыз пайдаланылуына қатысты жауапкершілік Қылмыстық кодексте нақты белгіленуі қажет.
– Деректерді қорғау және бақылау жүйесі халықтың реформаға сенімін сақтаудың негізгі факторы болып табылады. Тиісті реттеу жоқ болса, бастама қоғам мен бизнес тарапынан сынға ұшырауы мүмкін, – деді сарапшы.
