جانار تورەباەۆا: ابايدىڭ ەسكەرتكىشىن فرانتسيادا اشۋعا مۇرىندىق بولدىم

جانار تورەباەۆا بۇگىندە فرانتسيانىڭ رەنن قالاسىندا تۇرادى. فرانتسيا مەديتسينا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى, فرانتسيا دارىگەرلەرى جوعارعى اتتەستاتسيالىق كەڭەسىنىڭ كەڭەسشىسى اتانعان قازاق قىزى ازداعان سۇقبات بەرگەن ەدى.

— شەتەلگە بارىپ تابىس بيىگىنە كوتەرىلگەن قازاق قىزدارى جايلى ەستىگەندە, شىركىن-اي, وسىنداي تالانتتارىمىز نەگە ءوز ەلىمىزدە جۇرمەيدى ەكەن دەگەن وي كوكىرەككە ۇيالاي كەتەدى. فرانتسيادا قايدان اداسىپ ءجۇرسىز?

—  ەش ۋاقىتتا فرانتسيادا تۇرام دەپ ويلاعان دا, ارمانداعان دا ەمەسپىن. «ادام ايداسا بارما, ءدام ايداسا قالما» دەگەن. ناسىبەم سول جاقتان بۇيىرسا كەرەك.

1990 جىلى پەتەربۋرگ مەديتسينا ينستيتۋتىنىڭ پەدرياتريا فاكۋلتەتىن جاقسى بىتىرگەندە ىسكەر ۇسىنىستار بولعانىنا قاراماي ەلىمە قايتىپ كەلىپ, الماتىداعى عىلىم اكادەمياسىنا قىزمەتكە تۇردىم. پروفەسسور قابدىراحمان دۇيسەمبيننىڭ جەتەكشىلىگىمەن كانديداتتىق ديسسەرتاتسيامدى قورعادىم. كەيىننەن ءبىر حالىقارالىق جوباعا قاتىسۋدىڭ ءساتى ءتۇستى. كوپ كەشىكپەي فرانتسيانىڭ رەنن قالاسىنان ءبىلىمىمدى جەتىلدىرۋ جونىندە ۇسىنىس كەلدى. تاپشىلىق زامان, عىلىم اكادەمياسىنىڭ قالتاما سالا قوياتىن اقشاسى جوق, ايتەۋىر قۇرىققا سىرىق جالعاپ, ءوز قاراجاتىممەن اتتانىپ كەتتىم. بۇل 1999 جىلدىڭ قىركۇيەك ايى ەدى.

—  فرانتسيادان ءبىلىم جەتىلدىرۋگە فرانتسۋزشاڭىز قانشالىقتى ساي ەدى?

—  بوتەن ەلدە تار جول, تايعاق كەشۋدەن ءوتتىم. مەكتەپتە, ينستيتۋتتا

وقىعانىم بولماسا, فرانتسۋزشام جەتىك ەمەس بولاتىن. اسىرەسە ءبىرىنشى جىلى قاتتى قينالدىم. ەلدەن اكەلگەن قاراجاتىم تاۋسىلۋعا اينالدى. تالابىمدى باعالاپ, 6 ايدان سوڭ فرانتسيا ەلشىلىگى ماعان ستيپەنديا تاعايىندادى. كەشكىسىن ءتىل كۋرسىندا وقىدىم. 9 اي دەگەندە مولەكۋليارلىق ەندوكرينولوگيا تاقىرىبىنان فرانتسۋز تىلىندە العاشقى ديپلومىمدى قورعاپ شىقتىم. سوسىن ينتەرناتۋراعا كىرىستىم. وندا دا فرانتسيانىڭ ءبىر عالىمىنان وزىنە ينتەرن بول دەگەن ۇسىنىس بولعاسىن عانا, سيرەك كەزدەسەتىن مۇمكىندىكتى جىبەرمەيىن دەدىم. ايتپەسە سول تۇستا ەلگە قايتىپ كەتۋىم ابدەن مۇمكىن ەدى.

-ءسىزدىڭ ءبىر ەمەس, بىرنەشە ماماندىقتى يگەرگەنىڭىز ءمالىم. ولاردىڭ ديپلومىن دا فرانتسۋز تىلىندە قورعادىڭىز با?

— ارينە! دوكتورلىق ديسسەرتاتسيامدى قورعاعاننان كەيىن ءۇش جىل كونتراكتىمەن دارىگەر بولىپ ىستەپ, 2011 جىلى دارىگەر رەتىندە ءوز بەتىممەن ەڭبەكتەنۋ قۇقىن تاعى قورعادىم. سودان كەيىن عانا فرانتسيا مەديتسيناسىنىڭ دوكتورى دەگەن اتاققا قول جەتكىزدىم. فرانتسيا مەديتسيناسىندا مۇنداي بيىككە كوتەرىلۋ قيامەتتىڭ قيىنى. سول جولى وسىنداي قۇقىقتى يەلەنۋ ماقساتىمەن شەتەلدەن 4000 دارىگەر ەمتيحان تاپسىردىق. سىناقتان 100 دارىگەر عانا وتتىك. ديپلومداردىڭ ىشىندەگى ەڭ ۇزدىگى رەتىندە مەنىڭ ەڭبەگىم ءبىرىنشى ورىنعا شىعىپ, فرانتسيانىڭ زاڭ گازەتىنە جاريالانعاندا قازاعىمنىڭ مارتەبەسىن ەۆروپا اسپانىنا ءبىر كوتەرىپ تاستاعانىم ءۇشىن ءوزىمدى باقىتتى سەزىنگەنىم سونشالىق كوككە سامعاي جونەلۋگە قاناتىم بولمادى!

ەۆروپادا تالماي ەڭبەكتەنىپ, ەرىنبەي ىزدەنبەسەڭ كوشكە ىلەسە المايسىڭ. عىلىمي جۇمىستى كلينياداعى جۇمىسپەن ۇشتاستىرا ءجۇرىپ العا جىلجۋ ەكىنىڭ ءبىرىنىڭ قولىنان كەلە بەرەتىن شارۋا دەپ ەشكىم ايتا قويماس. كىتاپحانالارعا قونىپ-تۇنەي ءجۇرىپ عىلىم ىزدەدىم. ءبىلىم-عىلىمى جەتىلگەن ەلدەگى بار جەتىستىكتى جان-تانىممەن سىمىرە جۇتا بەردىم. ءسويتىپ جۇرگەندە 33 جاسقا تابان تىرەگەنىمدى دە بىلمەي قالىپپىن. تاعدىر عوي. وسى ارادان تەڭىمدى جولىقتىرىپ, وتباسىن قۇردىم.

— ارينە بىردەن فرانتسيا ازاماتتىعىن العان بولارسىز?

جوق, ونداي وي ءۇش ۇيقتاسام تۇسىمە دە كىرگەن ەمەس. مەديتسينانىڭ وزىق جەتىستىكتەرىن ابدەن مەڭگەرىپ العان سوڭ ەلىمە قايتام دەپ ءجۇردىم. ءماجبۇر بولماعاندا قازاقستان ازاماتى بولىپ-اق جۇرە بەرەتىن ەدىم. عىلىمي ماسەلەلەرمەن ەۆروپانىڭ كوپتەگەن ەلدەرىنە كونفەرەنتسيالارعا ءجيى جول تۇسە بەردى, ءالى سولاي. ءار جولى قازاقستان ەلشىلىگىنەن ۆيزا الىپ وتىرۋ وتە قيىن شارۋا. ونىڭ ۇستىنە رەنن قالاسى پاريجدەن 400 شاقىرىم قاشىقتىقتا جاتىر. امالسىز شەشىمىمدى وزگەرتۋگە تۋرا كەلگەن. بىراق جەر شارىنىڭ قاي تۇكپىرىندە جۇرسەم دە ەڭ ءبىرىنشى ءوز ۇلتىمنىڭ مۇددەسىنە قىزمەت ەتەتىنىم اسپانداعى ايداي انىق. جۇرەگىمدە قازاق دەگەن جازۋ باردا ءبىر جاپىراق قاعاز دا ءسوز بولىپ پا! تامىرداعى بۇلكىلدەگەن قانىمدى, كەۋدەدەگى جالىنداعان جانىمدى ەشكىم وزگەرتە الماسا كەرەك! مەن بۇگىن قازاعىمنىڭ ەۆروپاداعى كوزىمىن!

راس, فرانتسيادا وزىق بىلىمگە قول جەتكىزدىم, تابىس بيىگىنە كوتەرىلدىم, نانىن جەپ سۋىن ءىشىپ وتىرمىن, سوندىقتان بۇل ەلگە دەگەن قۇرمەتىم زور. مۇندا دارىگەردى ۇلتىنا, قاي ەلدىڭ ازاماتى ەكەنىنە قاراي ەمەس, قارىم-قابىلەتىنە قاراپ باعالايدى. تالاپ بيىگىنەن كورىنە بىلگەن ماماندى توبەسىنە كوتەرىپ, الاقانىنا سالىپ قادىرلەيدى.

— گەرونتولوگيا مەن تەراپيا سالاسىنداعى فرانتسيانىڭ وزىق تاجىريبەسىن قازاقستانعا ەنگىزبەك بولعان جوباڭىز تۋرالى ايتىپ بەرسەڭىز.

— 2013 جىلى نانت قالاسىندا سوڭعى ماماندىعىم بويىنشا ديپلومدىق جۇمىسىمدى قورعاعاندا, تۋعان ەلىم قازاقستانداعى مەديتسينا سالاسىن دامىتۋ تاقىرىبىن تاڭدادىم. ونكولوگيا, ونىڭ ىشىندە گەرياتريانى دامىتۋ قاجەتتىلىگىن تەرەڭىرەك زەرتتەدىم. فرانتسۋز پروفەسسۋراسى بۇرىن-سوڭدى حالىقارالىق دەڭگەيدە كوتەرىلمەگەن بۇل ەڭبەككە وتە جوعارى باعا بەردى. ناتيجەسىندە قازاقستاننىڭ فرانتسياداعى ەلشىلىگى ارقىلى ەلدەگى گەرياتريا سالاسىن دامىتۋ جونىندە ۇسىنىس جاسادىم. جۇمىستى جولعا قويۋ, ماماندار دايىنداۋ جونىندە ارنايى باعدارلاما جاساپ جىبەردىم. قازاقستانداعى گەرياتريا اسسوتسياتسياسىنىڭ باستىعى باعدارلامانى قابىلداعانمەن, بىزگە كلينيكالىق باعدارلاما ەمەس, ءومىردى ۇزارتاتىن زەرتحانا كەرەك دەپ جاۋاپ جازدى. گەرياتريادان تاجىريبە جيناقتاي ءجۇرىپ, مولەكۋليارلىق بيولوگيانى دامۋى مەن جاڭالىقتارىن باقىلاپ كەلە جاتقانىما 20 جىلدان استى. كلينيكالىق تاجىريبەسىز زەرتحانالىق عىلىمدى دامىتۋ مۇمكىن ەمەس. تەك زەرتحانالىق عىلىممەن ادام ءومىرىن قالاي ۇزارتۋعا بولاتىنىن تۇسىنبەيمىن. مىسالى مەن قازىر كلينيكالىق جۇمىستار مەن زەرتحانالىق جۇمىستاردى ۇشتاستىرۋدىڭ ارقاسىندا قارتتار ءومىرىن 85-90 جاسقا دەيىن ۇزارتۋعا قول جەتكىزدىم. گەرياتريا ساراپشىسىمىن. فرانتسۋز تىلىندە گەرياتريالىق كۇتىم جايلى ادىستەمەلىك كىتاپ جازدىم. قازاقستاندىق ارىپتەستەرىم پايداعا اسىرسىن دەپ, قازىر سول ادىستەمەنى قازاق تىلىنە اۋدارىپ جاتىرمىن.

قازاقستاندا گەرياتريا, اسىرەسە ونكوگەرياتريا سالاسىن دامىتۋ اۋاداي قاجەت دەپ ەسەپتەيمىن. ونداعى ارىپتەستەرىمنىڭ بۇعان ءمان بەرمەي وتىرعاندىعىنا قىنجىلام. نەگە قازاقتىڭ قاريالارى فرانتسۋزدار سەكىلدى ءومىرىنىڭ اياعىنا دەيىن ساپالى ءومىر سۇرمەۋى كەرەك? سوندىقتان ورتالىق اشىپ, گەرياتريانى دامىتۋ كەرەك. شاعىن اۋرۋحانالارداعى تەراپيالىق بولىمشەلەردە كەم دەگەندە 5-10 ورىن بولۋى ءتيىس. قازاقستاندا كلينيكالىق گەرياترلار جوق. ءبىر ۋنيۆەرسيتەتتەن گەرياتريا دارىگەرى مەن مەدبيكەلەر دايىندايتىن ءبولىم اشۋ قاجەت. وسى ءىستى قولعا الىپ, جولعا قويۋ ءۇشىن قازاقستانعا كەلەر ەدىم, بىراق قولداۋ بولماسا, ءار ەسىكتى ءبىر قاعىپ, بوسقا ۋاقىت جوعالتقىم كەلمەيدى. وداندا وسى جاقتا ءجۇرىپ ەكى ەلدىڭ اراسىنداعى دوستىق قارىم-قاتىناستى نىعايتۋعا ۇلەسىمدى قوسايىن. ەۆروپانىڭ وزىق تاجىريبەلەرى جايلى كىتاپ جازايىن. ەلدەگى مامانداردى وسى جاققا الىپ كەپ ۇيرەتۋگە ات سالىسايىن.

— قوعامدىق جۇمىستارمەن دە اينالاسىپ, الماتى مەن رەنن قالاسىن باۋىرلاس قالا جاساۋعا ات سالىسقان ەكەنسىز.

— 1999 جىلى فرانتسياعا العاش كەلگەنىمدە الماتى مەن رەنن قالاسىنىڭ باۋىرلاستىق ورناتقانىنا 8 جىل بولعان ەكەن. باۋىرلاستىق كوميتەتىن ءبىر ايەل باسقارىپ تۇرىپتى. 2011 جىلى مەن سول كوميتەتكە ۆيتسەپرەزيدەنت بولىپ باردىم. كوپ كەشىكپەي قالانىڭ ءبىر كوشەسى الماتى اتىمەن اتالسا دەگەن يدەيا ەنگىزدىم. كوميتەت رەنن مەريىنە ۇسىنىس تاستادى. قالادا اتاۋسىز كوشە جوق بولىپ شىقتى. بىراق فرانتسۋز قولباسشىسى, جازۋشى, مەملەكەت قايراتكەرى شارل دە گولل اتىندا ءبىر ۇلكەن كوشە جانە ساياباق بار ەكەن. كوشە سول كىسىنىڭ اتىندا قالا بەرسىن, ساياباق الماتىنىڭ اتىمەن اتالسىن دەگەن شەشىم قابىلداندى.

— وسى ساياباققا اباي ءمۇسىنىن قويعىزۋ دا, وعان قاراجات تابۋ دا وڭاي بولماعان شىعار?

— بۇل ەندى تازا مەنىڭ يدەيام. ەكى ەل اراسىنداعى دوستىقتى نىعايتىپ, ۇلى اباي ارقىلى قازاق ەلىنىڭ مارتەبەسىن كوتەرىپ, ءوزىمدى تاربيەلەپ وسىرگەن ەلىمنىڭ الدىنداعى پەرزەنتتىك بورىشىمدى اقتاۋدى ارماندادىم.

ابايدىڭ ءمۇسىنىن قويعىزۋ ساياباق اشۋدان الدەقايدا قيىن بولدى. 2012 جىلى دۇنيەگە كەلگەن بۇل يدەيا 2016 جىلى عانا جۇزەگە استى. فرانتسيادا وسى ەلگە ەڭبەگى سىڭگەن ادامدارعا عانا ەسكەرتكىش قويىلادى. ال ابايدى فرانتسۋزدار بىلمەيتىن. سوندىقتان حالىق بۇل شەشىمگە قارسى شىعۋى مۇمكىن ەدى. دەموكراتيالىق ەلدە ەسكەرتكىش تۇگىلى كوشە اتاۋىنىڭ ءوزى حالىقپەن اقىلداسىپ, سولاردىڭ كەلىسىمىمەن بەرىلەدى. حالىق قالا مەرىنە ەمەس, مەر حالىققا باعىنادى. ەسكەرتكىش ورناتىلاتىن اۋدان اكىمشىلىگىندەگى زاڭ ءبولىمىنىڭ كەلىسىمى بولۋى شارت. فينانستىق نيۋانستار ءوز الدىنا. ەسكەرتكىشتى ساقتاندىرۋ مىندەت. بىراق ول باسقا ەل ەسەبىنەن قارجىلاندىرىلسا, ونى ساقتاندىرۋ ءۇشىن جاساعان ەل فرانتسياعا سىيعا تارتۋى كەرەك. زاڭ سولاي. ايتپەسە ەسكەرتكىشتى قورعاۋ شىعىندارىن فرانتسيا ءوز موينىنا الا المايدى.

الدىمەن بىرنەشە جولى كونفەرەنتسيا, كورمە ۇيىمداستىرىپ, جەرگىلىكتى حالىقتى ابايدىڭ ەڭبەكتەرىمەن تانىستىرىپ, ونىڭ بۇكىل ادامزات بالاسىنا ەڭبەك سىڭىرگەن تۇلعا ەكەنىن ءتۇسىندىرۋ كەرەك بولدى. ابايدىڭ قارا سوزدەرىن فرانتسۋز تىلىنە اۋدارىپ, حالىققا وقىپ بەردىم. قىسقاسى, 4 جىل بويىنا جار قۇلاعىم جاستىققا تيمەي ءجۇرىپ تەر توگۋگە تۋرا كەلدى. ءبيۋستى الماتى اكىمشىلىگى جاساتىپ اكەلدى. ەسكەرتكىش تۇعىرىن رەنن قالاسىنىڭ مەرى باۋىرلاستىققا تارتۋ رەتىندە وتە قىمبات اق گرانيتتەن (100 000 ەۆرو) جاساتتى. بۇل شارا قازاقستان تاۋەلسىزدىگى مەن ەكى قالا باۋىرلاستىعىنىڭ 25 جىلدىعىنا ارنالدى.

الىستاعى تۋعان جەردىڭ ءبىر بولشەگىن فرانتسياعا اكەلىپ ورناتقانداي سەزىم بيلەگەن بۇل كۇن مەن ءۇشىن ارمانىمنىڭ جۇزەگە اسقان كۇنى بولدى. ەلىمدى اڭساعاندا اباي اتا ەسكەرتكىشىنە بارىپ ماۋقىمدى باسام.

—فرانتسيادا تۇرىپ جاتقانىڭىزعا 20 جىلعا تاياپ قالىپتى. فرانتسۋز حالقى جايلى پىكىر قالىپتاستىرۋعا, سالت-داستۇرلەرىن, مىنەز-قۇلقىن تانىپ-بىلۋگە جەتكىلىكتى ۋاقىت. فرانتسۋزدار قازاقستان جايلى نە بىلەدى?

— ەلىمىزدىڭ سىرتقى ساياساتىنىڭ ارقاسىندا فرانتسۋزدار قازاقستاندى ءبىراز  تانىپ-ءبىلىپ جاتقانى راس.

بۇلار گۋمانيست, ءبىلىمدى, ەڭبەكقور, ىزدەنىمپاز, باقىتتى حالىق. وتە دامىعان ەل. باسەكەلەس ورتادا ءومىر سۇرۋدە. دۇنيە ءجۇزىنىڭ ينتەلەكتۋال شوعىرى جينالعان. ءبىلىمى تومەن ادام جوعارى دارەجەگە قول جەتكىزە المايدى. فرانتسۋزدار ءۇشىن وتباسى – اسا قاسيەتتى ۇعىم. جانۇيانىڭ قادىرىن بىلەدى. ەڭ الدىمەن جانۇيا, ودان كەيىن جۇمىس دەيدى. ەرتەلى-كەش, دەمالىس, مەركە كۇندەرى بىرگە تاماقتانۋ سالتىن بەرىك ۇستانادى. اتا-انانى قاتتى قۇرمەتتەيدى. ەۆروپادا اكە-شەشەسىنە قارامايدى, قارتتار ۇيىنە اپارىپ تاستايدى دەگەن جاڭساق پىكىر. بالالارى جۇمىستان قولى بوسامايتىن نەمەسە ۇرپاقسىز قالعان اتا-انالاردىڭ قارتتار ءۇيىن پانالايتىنى راس. مىسالى جۇمىستاعى جاستاردىڭ اۋرۋ اكە-شەشەسىنە دۇرىس كۇتىم جاساۋعا مۇمكىندىكتەرى جوق. ال قارتتار ۇيىندە دەنساۋلىعىن قاداعالاپ, ەمدەيدى, ماپەلەپ كۇتەدى, كوڭىلدى شارالار وتكىزىپ, تابيعاتقا سەرۋەندەتەدى, مۋزەيلەر مەن تەاترلارعا اپارادى. بالالارى جۇمىستان شىققان سوڭ اكە-شەشەلەرىنە كەلىپ, ءحالىن ءبىلىپ تۇرادى.

مۇندا ەرلى-زايىپتىلاردىڭ ءبىر-بىرىنە ادال بولماۋى وتە سيرەك كەزدەسەدى.

—  فرانتسيانىڭ مەديتسيناسى جايلى نە ايتا الاسىز?

— فرانتسيادا الۋعا بولاتىن ءبىلىمنىڭ بارلىق ساتىسىنان ءوتتىم. بۇل

ماسەلەنىڭ قىر-سىرىن جاقسى بىلەم. دارىگەر ماماندىعىن قالاي الاتىنىن ايتايىن. الدىمەن 6 جىل جالپى مەديتسينانى وقيدى. وقۋ ورنىن بىتىرەردەگى مەملەكەتتىك ەمتيحان قۇپيا تاسىلمەن وتەدى. نومىرمەن بەلگىلەنگەن جاۋاپتى باسقا وقۋ ورنىنىڭ مۇعالىمدەرى تەكسەرەدى. وسىدان وتكەننەن كەيىن بارىپ ولار نەگىزگى ماماندىق تاڭداۋعا كوشەدى. باعالارى جاقسىلارى كۇردەلى ماماندىقتى, ناشارلارى جەڭىل ماماندىقتى تاڭدايدى.سوسىن تاڭداعان ماماندىعىنا وراي 4-5 جىل ينتەرناتۋرادا تاعى وقيدى. سوڭعى 3 جىلىندا دوكتورلىق جۇمىسىن قورعايدى. دوكتورلىعىن قورعاپ بولعان سوڭ مەديتسينالىق باقىلاۋدىڭ ەڭ جوعارعى ينستانتسياسى – فرانتسيا دارىگەرلەرىنىڭ جوعارعى كەڭەسىنە كەلەدى. مەن 2015 جىلدان بەرى ءوز ايماعىم بويىنشا وسىنداي كەڭەستىڭ مۇشەسىمىن. كەڭەستىڭ الدىندا گيپپوكرات انتىن قابىلدايدى. ودان كەيىن ءبىز وسى انتتا جازىلعان ءار ءسوزدى ناقتىراق تالداعان كىتاپشانى قولدارىنا ۇستاتامىز. مىنە, وسى كىتاپشامەن تانىسقاننان كەيىن عانا ولار جەكە-دارا دارىگەر رەتىندە سىرقاتتاردى ەمدەۋ قۇقىنا يە بولىپ, كەڭەستىڭ ارنايى تىزىمىنە ەنگىزىلەدى. فرانتسيادا وسى كەڭەس تىزىمىنە ىلىنبەگەن ماماننىڭ ادام ەمدەۋگە قۇقى جوق. تىزىمگە ءىلىنىپ, مانساپ جولىنا تۇسكەننەن كەيىنگى دارىگەردىڭ دەونتولوگيالىق ارەكەتتەرىن دە وسى كەڭەس باقىلايدى.

مەديتسينا ماماندارىنا كەڭەس بەرۋ, مەدياتسيا جاساۋ, كومپروميس تابۋعا كومەكتەسۋ دە كەڭەستىڭ مىندەتىنە جاتادى. دارىگەرلىك قاتەلىك ورىن العان جەردە كەڭەس دۇرىس شەشىم شىعارۋعا جاۋاپتى. دارىگەرلەر قاتەلىك جاساماق تۇگىل سىرقاتتاردىڭ كوڭىلىنە تيەتىن ءسوز ايتىپ قويسا, سول مەزەتتە ول حابار بىزگە جەتەدى.سوندىقتان دارىگەرلەر ەتيكا مەن دەونتولوگيانى ساقتاۋعا بار جان-تانىمەن تىرىسادى. ەگەر قاتەلىك ادەيى نەمەسە نەمقۇرايدىلىق سالدارىنان تۋىنداعان بولسا, ول بىرنەشە رەت قايتالانسا, وندا ونى دارىگەرلىك كەڭەس باقىلاۋىنىڭ تىزىمىنەن شىعارىپ, بۇل جاي دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنە حابارلانادى. مۇندايدا ول دارىگەرلىك قۇقىنان ايىرىلىپ, ارى قاراي ءوز ماماندىعىمەن جۇمىس ىستەي المايدى. بىراق مۇنداي جاعدايلار وتە از, جوقتىڭ قاسى.

كەڭەس مۇشەلىگىنە جاسىرىن سايلاۋ ارقىلى وتەدى. مەن كەڭەس مۇشەلىگىنە ەكى رەت: العاش 2015 جىلى, سودان كەيىن 2018 جىلى سايلاندىم.

—وتباسىڭىز, تۋعان جەرىڭىز جايلى ايتا كەتسەڭىز.

الماتى وبلىسىنىڭ شەلەك اۋىلىندا تۋىپ-ءوستىم. سول اۋىلداعى اباي اتىنداعى مەكتەپتى وتە جاقسى ءبىتىردىم. اتا-انام جوعارى ءبىلىمدى ادامدار. اكەم ينجەنەر, انام تاريح ءپانىنىڭ مۇعالىمى. وتباسىندا 4 بالا بولدىق. كىشكەنتاي كەزىمىزدە ناعاشى اپامنىڭ تاربيەسىندە بولعاندىقتان, ول كىسىنى انامداي جاقسى كوردىم. 11 جاستاعى ءبۇلدىرشىن كەزىمدە ناعاشى اپامنىڭ قاتتى اۋىرعانى بار. سول ساتتەن باستاپ مۇعالىم بولام دەگەن ارمانىمدى كەيىن ىسىرىپ, دارىگەر بولام دەپ شەشتىم.

كاميلا مەن ەتيەن ەسىمدى ەكى بالاپانىم بار. ەكەۋى دە وقۋشى. قىزىم بيىل اعالشىن تىلىنە بەيىمدەلگەن ارنايى مەكتەپتىڭ 11 سىنىبىن ءبىتىردى. كىشى ۇلىم 4- كلاسقا كوشتى. جۇبايىمنىڭ ەسىمى – جان-يۆ.

—ماڭىزدى سۇقباتىڭىز ءۇشىن راقمەت!

سۇقباتتى جۇرگىزگەن ارداگەر جۋرناليست

گۇلماريا بارمانبەكوۆا