جاڭالىقتار
ا. بالاەۆا: بۇگىنگى جۋرناليستيكانىڭ مارتەبەسى قوعام الدىنداعى ماڭىزى مەن رولىنە ساي كەلمەيدى
جۋرناليستيكا – جاۋاپكەرشىلىگى جوعارى ماماندىق. «جۋرناليستىك ەتيكا» تاقىرىبىندا وتكەن دوڭگەلەك ۇستەل بارسىندا مادەنيەت جانە اقپارات ءمينيسترى ايدا بالاەۆا وسىلاي دەدى. اقپارات اعىنىندا ەڭبەك ەتىپ جۇرگەن تىلشىلەر قاۋىمىنىڭ تاۋەكەلى كوپ. ەڭسەرەر قيىندىعى دا بار. جيىندا سالا مايتالماندارى مەديا كەڭىستىكتەگى ەتيكاعا قاتىستى ويلارىن ورتاعا سالدى. تسيفرلىق مەديا دامىعان سايىن قازىرگى جۋرناليستيكا دا كوشتەن قالماۋعا تىرىسىپ باعۋدا. الايدا قازىر كوپشىلىك كاسىبي جۋرناليستەر مەن بلوگەرلەردى اجىراتۋدان قالدى. كاسىبيلىك جوق جەردە ەتيكانىڭ بولۋى دا ەكى تالاي. ءتىپتى ناقتى تەكسەرىلگەن, نە شىندىققا جاناسپايتىن اقپاراتتىڭ ارا-جىگىن اجىراتپايتىندار بار. بۇل تۇستا سالا ءمينيسترى ايدا بالاەۆا بۇگىنگى قوعامدا فاكتچەكينگ ۇعىمدارىن ءتۇسىندىرۋ ماڭىزدى ەكەنىن ايتتى. سونداي-اق, ءار رەداكتسيادا فەيك اقپاراتتارمەن جۇمىس جۇرگىزەتىن ارنايى مونيتورينگتىك توپتار قۇرۋ قاجەتتىگى ايتىلدى. ايدا بالاەۆا قر مادەنيەت جانە اقپارات ءمينيسترى: – سوڭعى جىلدارى ادامزات باسىنا تۇسكەن سىناقتار اقپاراتتىڭ ماڭىزدى ەكەنىن انىق كورسەتتى. جۋرناليست قاشان دا جوعارعى ەرۋديتسيا, ناقتىلىق جانە وبەكتيۆتىلىگىمەن قاراپايىم جەلى قولدانۋشىلارى مەن بلوگەرلەردەن ەرەكشەلىگى بار ەكەنىن ۇنەمى ايتىپ كەلەمىز. وسى قاسيەتتەر جۋرناليستيكانى بيىككە شىعارادى. ءبىز سالالىق مينيسترلىك رەتىندە دەپۋتاتتار مەن باق وكىلدەرىمەن بەلسەندى ءارى جەمىستى ىنتىماقتاستىق ورناتىپ كەلەمىز. جۋرناليستيكا كەز كەلگەن باسقا سالا سياقتى ءتۇرلى تاۋەكەلدەر مەن سان الۋان قيىندىقتارعا تولى ماماندىق. دوڭگەلەك ۇستەلدە باس قوسقان باق وكىلدەرى مەن ساقا ساراپشىلار مەديا كەڭىستىكتەگى ەتيكاعا قاتىستى ويلارىن ورتاعا سالدى. ماسەلەن, قۇقىق قورعاۋشى, ايمان وماروۆا زورلىق-زومبىلىق فاكتىلەرىن جاريالاۋ كەزىندە شەكتەۋلەر ەنگىزۋدى ۇسىندى. سەبەبى, جەكە ادامنىڭ ار-نامىسىن, قادىر-قاسيەتىن قۇرمەتتەۋ قاجەت. ايمان وماروۆا, قر پرەزيدەنتى جانىنداعى ۇلتتىق كوميسسيانىڭ مۇشەسى: – جۋرناليستەر زورلىق-زومبىلىققا قاتىستى اقپاراتتى جاريالاعان كەزدە وتە اباي بولۋى كەرەك. مۇندا اسقان جاۋاپكەرشىلىك قاجەت. سەبەبى, ادام قۇقىعىنا نۇقسان كەلۋى مۇمكىن. مىسالى, باسىلىمداردا جابىرلەنۋشىنىڭ باسىنان وتكەن زورلىق-زومبىلىق وقيعاسى, كەيبىر ەگجەي-تەگجەيلەرى انىق بەرىلەدى. ياعني جۋرناليستيكانىڭ نەگىزگى پرينتسيپتەرى, وقيعانى جاريالاۋ ءادىسى قاتە بولعاننان كەيىن, زورلىق-زومبىلىق قۇرباندارى قايتا جابىرلەنەدى, دەمەك جاريالانىم سالدارىن ءتىپتى بولجاۋ مۇمكىن ەمەس. ايدا بالاەۆا ءجۋرناليستىڭ ەتيكا ماسەلەسىن شەشۋگە قاتىستى بىرقاتار ناقتى شارالار ۇسىندى. مەديا كەڭىستىكتىڭ كوكجيەگىن كەڭەيتۋ تەتىكتەرى دە پىسىقتالدى. «ماسەلەن, قازىر ۋاقىت تالابىنا ساي سالالىق جۋرناليستيكانى دامىتۋعا ەرەكشە كوڭىل بولگەن ءجون», – دەدى ۆەدومستۆو باسشىسى. اۆتورلارى: اينۇر قۋاتقىزى, ىرىستانبەك وسپانوۆ