Byltyr 44 myń adam ınternet alaıaqtardyń qurbany boldy

2023 jyly 44 myń otandasymyz ınternet arqyly jasalatyn kıber-qylmystyń qurbany bolyp, 140 mıllıard teńgesinen aıyrylǵan. Alaıaqtar «Krysha», «Kolıosa», «OLH», «QazPoshta», «Qazaqtelekom» qyzmetkerleri men klıentteri atynan habarlasýdy ádet qylǵan.

Jýyrda alaıaqtar О́nerkásip jáne qurylys mınıstrliginiń Qurylys isteri jáne Páter ıeleri komıteti basshysy men qyzmetkerleri atynan turǵyndardy aldaı bastaǵany jóninde aqparat tarady.

Jyl basynan beri 7 myńǵa jýyq kıber-qylmys tirkelip, ınternet-alaıaqtar sengish halyqtyń 12 mıllıard teńgege jýyq qarajatyn aldap alǵan. Tirkelgen qylmystardyń ishinde 3 myńǵa jýyǵy ınternet-saýda túrinde jarnama, habarlandyrý berý arqyly jasalsa, 2 myńnan asa qylmys WatsApp jelisi jáne e-Gov qyzmetindegi jeke kabınetten urlanǵan aqparat boıynsha jasalǵan.

Bıylǵy jyldyń 5-naýryzynda «Memlekettik tehnıkalyq qyzmet» AQ-y elimizdegi zaimer.kz mıkroqarjy uıymynyń klıentterine baılanysty 2 mıllıonnan astam qazaqstandyqtyń derbes derekteri urlanǵanyn jarııa etken. Kompanııa basshylyǵy ózderiniń barlyq klıentterine eskertý habarlamasyn jibrgenin aıtyp, eldi eskertti. Alaıda, alaıaqtardan saqtandyrý habarlamasy e-Gov qyzmetinde tirkelgen ózge de azamattarǵa kelip jatty. Tań qalarlyǵy, ol adamdar eshqashan mıkroqarjylyq uıymdardan nesıe almaǵan.

Kıber-alaıaqtardyń áreket etý aýmaǵyn shamalasaq, tek nesıe alǵan azamattar ǵana emes, búkil qazaqstandyqtardyń jeke málimeti qoldy bop ketkenge uqsaıdy. Olaı deıtinimiz, alaıaqtar bir ǵana adamǵa telefon shalyp, WatsApp júıesi arqyly habarlasyp qoımaı, onyń eń jaqyn týystaryna da baılanysyp, ózine ǵana belgili jeke málimetterin alǵa tarta otyryp aldaý áreketteri etek alyp ketti.

ıfrlyq damý, ınnovaııalar jáne aeroǵarysh ónerkásip mınıstrligi azamattarǵa «elektrondyq úkimet» veb-portaly arqyly nesıe alýdan erikti túrde bas tartýdy jáne bank qyzmetkerleri telefon arqyly usynatyn abonentterge eshqandaı jeke derekterdi habarlamaýdy eskertip otyr. Bul da kıber-alaıaqtyqtyń aldynda dármensiz ekenimizdi kórsetedi.

Ishki ister mınıstrligi de dabyl qaǵyp, sońǵy 7 jylda elimizde ınternet júıesi arqyly jasalatyn qylmystyń ıe bermeı, kóbeıip ketkendigin aıtyp otyr. Jyl basynan beri 4 myń ınternet-qylmysqa qatysy bar 2 myńnan asa adam jaýapqa tartylǵan. Olardan qashyqta otyryp ózge kisiniń jeke málimetin basqarýǵa bolatyn AnyDesk, TeamViewer sekildi arnaıy qurylǵy ornatylǵan  170 kompıýterlik tehnıka tárkilenip, zardap shekkenderge 850 mıllıon teńge aıyppul óndirilgen.

Sóz sońynda oqyrmandarymyzǵa kúdikti telefon nómirlerinen soǵylǵan qońyraýlar men kelgen habarlamalar, sonyń ishinde áleýmettik jeliler arqyly keletin habarlamalardy jiti tekserýdi, resmı saıttardan keletin aqparattyń ózin sol resmı mekemege habarlasý arqyly tekserýdi; Sizge usynǵan kez-kelgen siltemelerge kirmeýdi, jeke derekterińizdi bermeýdi jáne qupııasóz ben bank derekterin messendjerler arqyly jibermeýdi; kúdikti telefon nómirlerin buǵattaýdy jáne WatsApp, Facebook, taǵy basqa áleýmettik jelilerdiń quryltaıshylarynan shaǵym túsirip, eskertýdi usynamyz.

Telefonyńyzǵa túrli spamdar men zııandy aqparat jiberetin saıttardy aldyn-ala buǵattaıtyn arnaıy qosymsha júktep alý – ol da sizdiń qaýipsizdigińizdi kúsheıte túsedi.

Derekkóz: Inbusiness.kz