Ranking.kz аналитиктері Орталық Азия мен ЕАЭО елдерінде кедейлік деңгейіне шолу жасады. Our World in Data деректеріне сәйкес, 2024 жылы әлемде аса кедейлікте өмір сүретін адамдар саны 817 млн адамға жетіп, алдыңғы жылға қарағанда 125 млн-ға өсті. Бір мезгілде, ең кедей топтардың табысы 16%-ға артқан. Бұл қарама-қайшылық көрінісі әлемнің кедейленгенін білдірмейді. Жай ғана халықаралық кедейлік шегі қайта есептелді, деп жазады qandastar.kz
2025 жылғы деректер бойынша, Дүниежүзілік банк кедейлік деңгейін есептеу әдістемесін жаңартып, халықаралық кедейлік шегін 2,15 доллардан 3 долларға (2021 жылғы бағам бойынша) көтерді.
Әлемдік контекст
Ең жоғары кедейлік деңгейі Африка елдерінде тіркелді: ДР Конго – 85,32%, Мозамбик – 81,36%, Бурунди – 74,2%, Замбия – 71,66%, Орталық Африка Республикасы – 71,62%. 50%-дан астам халық кедейлік шегінен төмен өмір сүретін елдер қатарына Мадагаскар (69,17%), Нигерия (60,49%) және Уганда (59,78%) кірді.
Орталық Азия мен ЕАЭО
Орталық Азия елдері арасында ең жоғары кедейлік Тәжікстанда – 61,3% құрады. Қалған елдерде көрсеткіштер әлдеқайда төмен: Қырғызстан – 2,74%, Өзбекстан – 2,72%, Армения – 1,93%. Ресей мен Қазақстанда аса кедей адамдардың үлесі тек 0,04%, Беларусьте ресми деректер бойынша мұндай адамдар жоқ. Туркменстан бойынша деректер қолжетімсіз.
Қазақстандағы ішкі статистика
Ұлттық статистика бюросының деректеріне сәйкес, 2024 жылы азық-түлік себетінің құнынан төмен табысқа ие халық үлесі 0,1% болды, бұл 2023 жылғы 0,2%-дан төмен. Қала мен ауылдық жерлерде көрсеткіштер бірдей, ал 2023 жылы қалада – 0,2%, ауылда – 0,3% болған.
Күнкөріс деңгейінен төмен табысқа ие халық үлесі де азайды: 2023 жылы – 5,2%, 2024 жылы – 5%. Қалада – 3,8%, ауылда – 6,9%. Бұл шамамен — 1 млн адам. Өткен жылы төменгі деңгей бір адамға 51,5 мың теңге болды. 2025 жылдың бірінші тоқсанында бұл көрсеткіш — 52,5 мың теңге.
Орташа тұтынуға жұмсалған табыс 2024 жылы 99,2 мың теңге немесе күніне 3,3 доллар болды. Халықаралық есептеулер бойынша, бұл 20,5 халықаралық долларға сәйкес келеді, яғни Қазақстанда адамдардың тұтынуы халықаралық кедейлік деңгейінен әлдеқайда жоғары.
Қазақстандағы кедейлік деңгейі айтарлықтай төмен, ал өсім көрсеткіштері негізінен инфляция мен есептеу әдістемесіне байланысты. Әлемдік кедейлік деңгейі өскендей көрінсе де, бұл жаңа шекті есептеу нәтижесінде ғана анықталған және нақты өмірлік жағдай өзгермеген.
