Фото: ашық дереккөз
2025 жылдың екінші жартысында Қазақстанда тұрғын үй бағасы тағы да өсу траекториясына түсті. Жыл басынан бері бастапқы нарықтағы пәтерлердің құны 11,4%-ға, ал қайталама нарықта 9,2%-ға қымбаттаған. Бұл соңғы бірнеше жылдағы ең жоғары өсімдердің бірі. Сарапшылардың пікірінше, баға әлі де өсуді жалғастырады, деп жазды qandastar.kz
Баға өсіміне әсер еткен негізгі факторлар
1. Маусымдық белсенділік
Жылжымайтын мүлік нарығында шілде айынан бастап белсенділік күрт артты. Бұл дәстүрлі маусымдық трендке сәйкес келеді – жаздың ортасы мен күздің басында тұрғын үй сатып алуға деген сұраныс жоғарылайды.
2. Инфляция және теңге бағамының тұрақсыздығы
Ұлттық валюта бағамының әлсіреуі және жалпы инфляциялық қысым құрылыс материалдарының құнын көтеріп, жаңа құрылыс нысандарындағы бағаның артуына ықпал етті. Құрылыс салушылар девальвациялық қауіптерді алдын ала ескеріп, шығындарын бағаға енгізуде.
3. Нарықты реттеу ережелерінің өзгерісі
2024 жылғы шілде және тамыз айларында үлестік құрылысты реттейтін ережелерге өзгерістер күшіне енді. Мысалы, енді тұрғын үй тек үлестік қатысу шарты, кепілдік немесе рұқсат негізінде ғана жарнамалана алады. Бұл талаптар салушылар үшін қосымша шектеулер мен шығындар тудырып отыр, нәтижесінде бастапқы нарықтағы баға өсіміне әсер етуде. 2026 жылдан бастап ҚҚС мөлшерінің өсуі де құрылысшылардың болашақ бағалау саясатына ықпал етіп жатыр.
4. Тұтынушылық сұраныстың өсуі
Халық арасында алдағы жылдары тұрғын үй бағасы одан әрі қымбаттайды деген күту басым. Осыған байланысты азаматтар жылжымайтын мүлікке инвестиция салуға асығып жатыр. Бұл үрдіс әсіресе Алматы, Астана және Шымкент қалаларында айқын байқалады.
5. Құрылыс салушылардың сату стратегиясы
Маусымдық жеңілдіктер мен жарнамалық ұсыныстар тұрғын үйге деген сұранысты уақытша арттырып отыр. Құрылыс компаниялары тұтынушыларды тарту үшін тиімді шарттар ұсынғанымен, сұраныс жоғары болған сайын баға да шарықтай түсуде.
Аймақтар бойынша баға өсімі
2025 жылы пәтер құны ең көп өскен өңірлердің қатарында:
- Алматы – қайталама нарықтағы өсім 19,1%;
- Астана – соңғы он жылдағы үшінші ірі баға секірісі тіркелді;
- Түркістан – қайталама нарықта 14,3%-ға өсті;
- Шымкент – жаңа пәтерлерге деген сұраныс жоғары деңгейде.
Бұл өңірлерде урбанизация, халық санының артуы және инфрақұрылымдық жобалардың жүзеге асырылуы сияқты факторлар тұрғын үй бағасының өсуін үдетіп отыр.
Ипотекалық несиелеудің рөлі
Ипотекалық несиелеудің шарттары соңғы айларда қатаңдай бастады. Бұл баға өсімін біршама тежеп отырғанымен, сұранысқа айтарлықтай әсер етіп отырған жоқ. Halyk Finance сарапшыларының пікірінше, ипотеканың қымбаттауы нарықтағы белсенділікті уақытша төмендетуі мүмкін, бірақ ұзақмерзімді тренд өзгермейді.
Нарықтың келешегі
Сарапшылар болжамы бойынша, жыл соңына дейін, әсіресе төртінші тоқсанда, тұрғын үй бағасы қайта өседі. Бұл маусымдық белсенділік пен ҚҚС өсер алдындағы сұраныстың артуымен байланысты.
Halyk Finance бас сарапшысы Салтанат Игенбекованың айтуынша, бағаның негізгі өсімі бастапқы тұрғын үй сегментінде күтіледі. Сонымен қатар, 2026 жылдан бастап салық жүктемесінің артуы құрылыс салушылардың шығындарын көбейтіп, бағаны әрі қарай көтеруге итермелеуі ықтимал.
Қазақстандағы тұрғын үй нарығында қазіргі баға өсімі – нарықтық, экономикалық және реттеуші факторлардың жиынтық әсері. Алдағы бірнеше айда бағаның одан әрі өсуі ықтимал, әсіресе бастапқы нарықта. Құрылысшылар үшін бұл – мүмкіндіктер кезеңі, ал сатып алушылар үшін бағалардың одан әрі көтерілуінен бұрын шешім қабылдау қажеттігін білдіреді.