Bilim
Mınıstrdiń ýádesi qaıda nemese synyp jetekshilerine úsh ese ústemaqy qashan buıyrady

Foto: ashyq derekkóz
Oqý-aǵartý mınıstri Ǵanı Beısembaev 2024 jyly birneshe ret mekteptegi synyp jetekshileriniń aılyǵyna qosylatyn ústemeaqy úsh ese kóbeıetinin aıtqan, dep jazady qandastar.kz
Bul bastamany tipti, «Prezıdenttiń ózi qoldap otyrǵanyn» málimdegen. Biraq byltyrǵy súıinshiniń ıgiligin muǵalimder bıyl kóre qoımaıtyn syńaıly. Osy máselege Tizgin.kz úńilip kórdi.
MINISTRDIŃ ÝÁDESI
Ǵanı Beısembaev jalpy synyp jetekshileriniń aılyǵyna ústemeaqy qosý máselesin byltyr jyl basynda qaýzaǵany bar. 2024 jyldyń aqpanynda synyp jetekshilerine beriletin qosymsha aqyny «úsh ese ósirýimiz qajet, búgingi kúni ol 8 myń teńge bolsa, 30 myńǵa deıin jetkizýimiz kerek. Bul úlken kómek bolady» degen-tin. Tipti mınıstr qyzdy-qyzdymen ol aqy «bári sátti shyqsa, bıyldan bastap qosylýy múmkin» dep te ustazdar qaýymyn úmittendirgen.
Otyz tisten shyqqan sóz otyz rýly elge tarap, buǵan muǵalimderdiń bir marqaıyp qalǵany ras. Alaıda ústemeaqy 2024 jylǵy oqý jylynda qosyla qoıǵan joq. 2024 jyldyń tamyz aıynda jýrnalıster mınıstrdiń aqpandaǵy sózin esine salǵanda Beısembaev «bul baǵytta esepteýler júrgizip jatyrmyz» dep jaýap bergen. Sol aıdyń orta sheninen keıin bul taqyrypqa mınıstr qaıta oraldy.
«Bul másele ekonomıka (ulttyq ekonomıka – avt.), qarjy mınıstrlikterimen birlesip sheshilýi tıis. Biz óz tarapymyzdan barlyq eseptedik. Osy joly bolmaýy múmkin. Kelesi jyly yqtımal», — dep ýádesiniń oryndalýyn kelesi jylǵa ysyrdy ol.
Budan keıingi bir jıynda Beısembaev «synyp jetekshilerine tólenetin qosymsha aqyny úsh ese kóteremiz. Prezıdent kelisti. Endi synyp jetekshisiniń attestaııada qosylatyn baly kóp bolady. Sondyqtan synyp jetekshileri arasynda básekelestik artady» degen edi. «Prezıdent kelisti» degen sózin ustazdar aldynda 2024 jyldyń qyrkúıeginde aıtqan.
DEMEK, QOSYLMAIDY
Tizgin.kz tilshisi taıaýda mınıstrge osyǵan baılanysty birneshe suraq joldady. Biz saýalhatta qanshama ýaqyt ótse de, ne sebepti synyp jetekshileriniń aılyǵyna ústemeaqy qosylmaǵanyn, bul ýádeniń oryndalýyn kim tejep otyrǵanyn bilmek edik. Prezıdenttiń qoldaýy da nege máseleni jyldam retteýge áser ete almaǵanyn da bilgimiz kelgen. Oǵan qosa synyp jetekshilerine qosymsha ústemaqy mólsherin naqty ulǵaıtý úshin bıýdjetten qansha qarajat qajettigin, Oqý-aǵartý mınıstrligi somany eseptep, bıýdjettik ótinimdi Qarjy mınıstrligine joldaǵan-joldamaǵanyn da aıtýdy ótindik. 2025-2026 jylǵy oqý jyly bastalǵanda, ıaǵnı qyrkúıekte ústemaqy qosylýy múmkin be degen de naqty suraq qoıylǵan.
Alaıda buǵan deıin «semiz sóılegen» mınıstrdiń jaýaby «aryq shyqty». Mınıstr redakııa tarapynan qoıylmaǵan suraqtarǵa jaýap berip ketti:
«Azamattyq qyzmetshilerge, memlekettik bıýdjet qarajaty esebinen ustalatyn uıymdar qyzmetkerlerine, qazynalyq kásiporyndar qyzmetkerlerine eńbekaqy tóleý júıesine sáıkes 1-4 synyptardyń synyp jetekshiligine (topqa basshylyq jasaý) bazalyq laýazymdyq aılyqaqynyń (ári qaraı – BLA) 50% mólsherinde, 5-11 (12) synyptardyń synyp jetekshilerine BLA-dan 60% mólsherinde, tehnıkalyq jáne kásiptik, orta bilimnen keıingi bilim berý uıymdary tobynyń basshysyna BLA-dan 50% mólsherinde qosymsha aqy kózdelgen», – delingen jaýapta.
Al naqty máselege kelgende bylaısha qysqa qaıyrdy:
«Bıýdjet kodeksiniń 73-babyna sáıkes, memlekettik bıýdjetten shyǵystardy ulǵaıtýdy kózdeıtin normatıvtik quqyqtyq aktilerdiń jobalaryn respýblıkalyq bıýdjet komıssııasymen qaralady. Sonymen qatar, qazirgi ýaqytta azamattyq qyzmetshilerge eńbekaqy tóleýdi jetildirý sheńberinde Qazaqstan Respýblıkasy Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrligi salalyq memlekettik organdarmen birlesip zertteýler júrgizip, eńbekaqy tóleýdiń jańa modelin ázirledi. Osylaısha, pedagogterge eńbekaqy tóleýdi odan ári arttyrý eńbekaqy tóleýdiń jańa júıesin ázirleý sheńberinde keshendi túrde qaralady», — delingen jaýapta.
Demek, jaýaptan túsingenimiz, 2025-2026 jylǵy oqý jylynda synyp jetekshilerine ýáde etilgen úsh ese ústemeaqy qosylmaıdy. Bıýdjetti talqylaıtyn respýblıkalyq komıssııa otyrysy qashan ótetini belgisiz.
Aıtpaqshy, buǵan deıin Qazaqstannyń qarjy mınıstri Mádı Tákıevten synyp jetekshileri úshin suralǵan soma ne úshin maquldanbaı jatqanyn suraǵan. «Bizge bıýdjettik ótinim beredi, soǵan saı qarap shyǵamyz, biraq ol ótinim meniń esimde joq, ótinimdi kórgen joqpyn» dep jaýap bergen edi. Onyń aıtýynsha, bul másele 2025-2027 jylǵy bıýdjetti qurylymdaý kezinde qaralýy múmkin.