15 قاراشا – ۇلتتىق ۆاليۋتا كۇنى

فوتو: اشىق دەرەككوز

15 قاراشا – ۇلتتىق ۆاليۋتا كۇنى! ەلىمىزدىڭ ءتول ۆاليۋتاسىنا بيىل 31 جىل بولدى. بۇل كۇندى ەلىمىزدىڭ قارجى جۇيەسى قىزمەتكەرلەرى كاسىبي مەرەكە رەتىندە تويلايدى, دەپ جازادى qandastar.kz

وسىدان 30 جىل بۇرىن 1993 جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلتتىق ۆاليۋتاسى تەڭگە العاش رەت اينالىمعا ەنگىزىلدى.

تەڭگە تاريحى

ۇلتتىق ۆاليۋتانى يگەرۋ ءبىر جىلدا اياقتالدى. 1992 جىلى ۇلتتىق ۆاليۋتانى دامىتۋ ءۇشىن ماماندار توبى قۇرىلدى. جۇمىس قازاقستان مادەنيەتىنىڭ دامۋىنىڭ تاريحي اسپەكتىلەرىن زەرتتەۋدەن باستالدى. اقشا بىرلىگىن «تانگا», «دوڭعا», «تەنگا» نۇسقالارى بار تاريحي تۇركى اتاۋى «تەڭگە» دەپ اتاۋ يدەياسى بەلگىلى قازاقستاندىق ەكونوميست ساۋىق تاكەجانوۆقا تيەسىلى.

1993 جىلى 12 قاراشادا نۇرسۇلتان نازارباەۆ «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلتتىق ۆاليۋتاسىن ەنگىزۋ تۋرالى» جارلىققا قول قويدى. 1993 جىلى 15 قاراشادا تەڭگە اينالىمعا ەندى.

• 1995 جىلى 19 مامىردا ۇلتتىق بانكتىڭ بانكنوت فابريكاسى اشىلدى;
• 1995 جىلى 1 تامىزدا قازاقستان تەڭگە سارايىنىڭ كوللەكتسيالىق مونەتالارىنىڭ ءبىرىنشى باسىلىمى شىعارىلدى. سەريال اباي قۇنانباەۆتىڭ 150 جىلدىعىنا ارنالعان ەدى;
• 1996 جىلى قازاقستان تەڭگە سارايى العاشقى ينۆەستيتسيالىق مونەتالاردى – «جىبەك جولى» سەرياسىن شىعاردى;
• 2006 جىلى تەڭگەنىڭ ديزاينى جاڭارتىلىپ, «بايتەرەك» مونۋمەنتى بەينەلەنگەن جاڭا سەريا اينالىمعا ەندى;
• 2011 جىلى بانكنوت سەرياسى «قازاق ەلى» مونۋمەنتى بەينەلەنگەن جاڭا سەريامەن تولىقتىرىلدى;
• 2023 جىلى 8 قاراشادا KÓKBÓRI ينۆەستيتسيالىق مونەتالارىنىڭ جاڭا سەرياسى شىقتى;
• 2023 جىلى 15 قاراشادا «ساق ءستيلى» تەڭگەلىك بانكنوتتاردىڭ جاڭا سەرياسى تانىستىرىلدى.

ۆاليۋتانى كىمدەر جاسادى?

مەملەكەتتىك كوميسسيا ۇلتتىق ۆاليۋتانى ەنگىزۋ بويىنشا جۇمىس توبىن قۇردى. توپتى ۇلتتىق بانك توراعاسى داۋلەت سەمباەۆ باسقاردى.

العاشقى تەڭگەنىڭ ديزاينىنا بەلگىلى سۋرەتشىلەر مەن ديزاينەرلەر – تيمۋر سۇلەيمەنوۆ, مەڭدىباي الين, اعىمسالى دۇزەلحانوۆ, دوسبول قاسىموۆ جانە حايرۋللا عابجاليلوۆ جاۋاپتى بولدى.

1992 جىلى وسكەمەندەگى ءۇلبى مەتاللۋرگيالىق زاۋىتىنىڭ بازاسىندا قازاقستان تەڭگە سارايى قۇرىلدى. 1993 جىلى اينالىمداعى مونەتالاردىڭ ءبىرىنشى ونەركاسىپتىك پارتياسى شىعارىلدى.

تەڭگەدە قولدانىلاتىن قورعاۋ ەلەمەنتتەرىنىڭ قاتارىندا بانكنوتتاردى جانە باسقا دا قورعالعان باسپا ونىمدەرىن وندىرۋگە ارنالعان قورعانىش قاعازى, بوياۋلار, قورعانىس دارەجەسى بار گولوگرافيالىق فولگا, پوليمەرلى جانە پلاستيك نەگىزىندەگى سۋبستراتتار بار. مىسالى, 20 000 تەڭگەلىك بانكنوتتا 25 قورعاۋ ەلەمەنتى بار.