ءبىلىم
«كوپتەگەن زياندى قوسپالار بار»: وقۋشىلار جاپپاي ۋلانعان قىتايلىق سنەكتەردىڭ نەدەن جاسالاتىنى بەلگىلى بولدى

فوتو:Informburo.kz
سانيتارلىق دارىگەرلەر قىتاي تاعامدارىن زەرتتەۋ ناتيجەلەرىن جاريالادى. ماماندار بۇل تاعامداردىڭ قۇرامىندا ادام اعزاسىنا زياندى زاتتاردىڭ بارىن انىقتادى. ولار باس اۋرۋىن, جۇرەك اينۋدى, السىزدىكتى تۋدىرادى. اقتوبە وبلىسىندا وقۋشىلاردىڭ جاپپاي ۋلانۋىنا دا وسى قىتاي ونىمدەرى سەبەپ بولعان, — دەپ حابارلايدى qandastar.kz 24kz-كە سىلتەمە جاساپ.
قازاقستاندىق جاستاردا جاڭا ترەند پايدا بولدى. وقۋشىلار «لاتياو» دەگەن قىتايلىق ءونىمنىڭ ءدامىن كورۋدەن جارىسادى. سويا ەتىنەن جاسالعان اششى قىتايلىق تاياقشالاردى جەگەن ۆيدەولار جەلى قولدانۋشىلارى اراسىندا تاراپ كەتتى.
بليتس 1: باسىندا جەگەندە ءدامى ۇناماعان. بىراق كەيىن ۇناپ كەتتى. تاۋەلدىلىك بولىپ, بىراق قازىر قويىپ كەتتىم. بىراق جەيتىن نارسە ەمەس. جۇرەك اينۋ بولادى, قۇسقىڭ كەلەدى, سونداي بولدى.
بليتس 2: مۇندايعا قارسىمىن. ونداي قولدانۋعا, جەۋگە قارسىمىن. اندا-ساندا بولماسا, بىلاي ۋاقىتتا كۇندەلىكتى پايدالانۋعا زيان دەپ ويلايمىن ادام دەنساۋلىعىنا. ونىڭ قۇرامىن بىلمەيمىز. قۇرامىن بىلمەگەن تەكسەرمەگەننەن كەيىن ۇسىنۋعا كەڭەس بەرمەيمىن.
بليتس 3: ءبىر رەت جەپ كوردىم. ءتاتتى مە, اششى ما بىلمەيمىن. ءدامى تۇسىنىكسىز. مەكتەپتىڭ جانىنداعى دۇكەندە وسىنداي ونىمدەردى كوپ ساتىلادى. وقۋشىلار ۇنەمى الىپ, جەپ جۇرەدى.
قۇرامىندا گمو, قورعاسىن, كادمي جانە مىشياك بولماسا دا, بۇل سنەكتەردە باس اۋرۋى, ءىسىنۋ, جۇرەك اينۋ جانە السىزدىك تۋدىرۋى مۇمكىن ءدام كۇشەيتكىش زات بار. سونىمەن قاتار ول قان قىسىمىن بۇزىپ, اسقازان اۋرۋىنا اكەلۋى مۇمكىن. قىتايلىق ءونىم قۇرامىنداعى تاعى ءبىر قوسىمشا – ناتري ينوزيناتى. ول اللەرگيا قاۋپىن ارتتىرادى جانە اس قورىتۋ جۇيەسىنە كەرى اسەر ەتەدى. سونىمەن قاتار ءونىمنىڭ قاۋىپسىزدىك تالاپتارىنا ساي ەكەندىگىن راستايتىن سايكەستىك تۋرالى دەكلاراتسيا جوق. سوندىقتان ماماندار مۇنداي سنەكتەردى الماۋعا كەڭەس بەرەدى. اسىرەسە, بالالار راتسيونىنا قوسۋدىڭ قاجەتى جوق.
— سنەكتەردە كوپتەگەن زياندى قوسپالار بار. وندا كونسەرۆانتتار, بوياعىش زاتتار, ءدامدى كۇشەيتەتىن زاتتار بار ەكەنىن ەسكەرسەك, ارينە, بۇل ونىمدەر اسقازان-ىشەك جولدارىنىڭ شىرىشتى قابىعىن تىتىركەندىرەدى. ناتيجەسىندە وتكىر گاستريت بولۋى مۇمكىن, ۋلانۋدا مۇمكىن, — دەيدى گاستروەنتەرولوگ-دارىگەر گۇلنار جاۋعاشەۆا.
قىتايدا مۇنداي سنەكتەردى ەت جەمەيتىن ادامدار تۇتىنادى. بىراق جەرگىلىكتى حالىقتىڭ ءوزى وسى ءونىمنىڭ بالالار مەن جاسوسپىرىمدەردە تاۋەلدىلىك تۋدىراتىنىن ايتادى.
— قىتاي تاعامدارى كوبىنەسە شاعىن دۇكەندەردە, ساۋدا ورىندارىندا, ميني-ماركەتتەردە سايكەستىك تۋرالى دەكلاراتسياسىز ساتىلادى. ياعني, كاسىپكەر مۇنداي تاۋاردى ساتۋ ءۇشىن جەتكىزۋشىدەن سايكەستىك تۋرالى دەكلاراتسيانى تالاپ ەتپەيدى. دەمەك, زاڭنامانى بۇزادى جانە بۇل ءونىم تۇتىنۋشىعا تاڭبالاۋسىز, قاجەتتى اقپاراتسىز ساتىلادى, — دەدى قر دسم سانيتارلىق-ەپيدەميولوگيالىق باقىلاۋ كوميتەتى باسقارماسىنىڭ باسشىسى ايگەرىم سادۋباەۆا
اقتوبە وبلىسىندا وقۋشىلاردىڭ جاپپاي ۋلانۋىنان كەيىن سانيتارلىق ەپيدەميولوگيالىق باقىلاۋ كوميتەتى مۇنداي ونىمدەردى اينالىمنان الىپ تاستاۋدى تاپسىردى. سنەكتەردى ساتاتىن دۇكەندەر مەن ساۋدا ورىندارى ءتيىستى حابارلامالاردى الدى. قازىر قىتايلىق ءونىمدى ەلگە كىرگىزۋگە جانە ساتۋعا تىيىم سالاتىن سانيتارلىق ءىس شارالار جۇرگىزىلىپ جاتىر.