ءبىلىم
قىزىلوردادا اكىمدىك مەكتەپ قاراماعىنداعى جەردى تارتىپ الىپ, ارەنا سالماقشى
فوتو; yandex.kz
سەيىلبەك شاۋحامانوۆ اتىنداعى دارىندى بالالارعا ارنالعان №9 قىزىلوردا وبلىستىق «ءبىلىم-يننوۆاتسيا» ليتسەيىنىڭ سپورت الاڭقايى مەن شاعىن باعى بار اۋلاسىن اكىمشىلىك تارتىپ الىپ, ورنىنا ارەنا سالماقشى, – دەپ حابارلايدى qandastar.kz
الايدا ليتسەي اۋماعىنان جالپى كوپشىلىككە ارنالعان سپورتتىق نىساننىڭ سالىنۋىنا اتا-انالار قارسىلىق ءبىلدىرىپ وتىر. قارسىلىق ارىز حاتىنا ازىرگە 150-گە جۋىق ادام قول قويعان.
ءبىلىم-يننوۆاتسيا ليتسەيى — قىزىلوردالىق دارىندى بالالارعا ساپالى ءبىلىم مەن تاربيە بەرىپ, وقۋشىلارى تالاي رەسپۋبليكالىق, حالىقارالىق ءبىلىم بايگەسىندە توپ جارىپ, ءوڭىردىڭ ءبىلىم سالاسىن ورگە سۇيرەپ جۇرگەن وقۋ ورداسى. ايتالىق, حالىقارالىق جانە رەسپۋبليكالىق ءدۇبىرلى دودادا ءتۇرلى وليمپيادالاردان 148 التىن, 362 كۇمىس, 526 قولا مەدال الىپ, وبلىستىڭ اتىن شىعارىپ, حالىقارالىق بايگەدەن 16 التىن, 31 كۇمىس جانە 56 قولا يەلەنىپ, كوك تۋىمىزدى ساپالى بىلىمدەرى ارقىلى الەمگە تانىتىپ, ەلىمىزدىڭ داڭقىن عىلىم جولىندا شىعارىپ جۇرگەن «ءبىلىم-يننوۆاتسيا» ليتسەيىنىڭ 2,1 گا جەرىن اكىمشىلىك تارتىپ الىپ, ورنىنا ارەنا سالاتىنى تۋرالى 9 شىلدەدە حابارلاعان.
اكىمشىلىك باسقا نىسانعا پايدالانۋعا بەرگەلى وتقان بۇل جەردە ليتسەي-ينتەرنات تۇلەكتەرىنىڭ سىيعا تارتىپ, ءوز قاراجاتتارىنا سالىپ بەرگەن فۋتبول الاڭى بار. وعان قوسا, اباتتاندىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ, اعاشتار وتىرعىزىلىپ شاعىن باق تا جايقالعان بولاتىن. جاتاقحانادا جاتىپ وقيتىن وقۋشىلار بوس ۋاقىتتارىندا وسى جەرگە كەلىپ ويىن ويناپ, باقتا دەمالىپ, كىتاپ وقيتىن. ال, قىزىلوردا اكىمشىلىگى بالالاردى بۇل مۇمكىنشىلىكتەن ايىرىپ, ولاردى ءتورت قابىرعاعا قاماپ قويماقشى.
وتىز جىلدىق تاريحى بار قاراشاڭىراقتا بۇگىندە 500-دەي بالا وقىپ جاتىر. 2012 جىلى جاڭا عيمارات 5 گەكتار جەرىمەن بەرىلدى. وندا قىز بالالار مەن ەر بالالارعا ارنالعان عيمارات, سونداي-اق جاتاقحانا ورنالاسقان. اتا-انالار, وقۋشىلار مەن تۇلەكتەر ءوز كۇشىمەن جىل سايىن مەكتەپ اۋماعىن كوركەيتىپ-كوگالداندىرۋعا كۇش سالىپ كەلەدى. الايدا, جەرگىلىكتى بيلىك بالالارعا جاسالعان جاعدايدى, ەسىل ەڭبەكتى ەلەمەي, مەكتەپ اۋماعىن قۇرىلىس الاڭىنا اينالدىرعىسى كەلەدى. اتا-انالاردىڭ جانىنا باتاتىنى – وسى.
– وعان قوسا, اكىمشىلىك الىپ قويعان جەرگە «ءبىلىم-يننوۆاتسيا» ليتسەيى وقۋشىلار ءۇشىن تاعى دا تەننيس الاڭى(كورت), سپورت الاڭىن سالۋدى جوسپارلاپ وتىرعان بولاتىن. تەك وقۋشىلار ءۇشىن عانا ەمەس, ساپالى تاربيە مەن ءبىلىم بەرەتىن ۇستازداردى دا جاتاقحانامەن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن ليتسەي باسشىلىعى مۇعالىمدەرگە ارنالعان جاتىن ورىن سالماقشى بولعان. ول ازداي ليتسەيدە جىلدان-جىلعا كابينەت تاپشىلعى ارتىپ كەلەدى, وسىنىڭ الدىن الۋ ماقساتىندا ليتسەي باسشىلىعى قاراماعىندا بولعان بوس الاڭعا سپورت زالىن سالماقشى بولعان. بالالاردىڭ سەرۋەندەپ, بوي سەرگىتىپ, تەك بىلىمدەرىن عانا ەمەس, دەنەلەرىندە شىنىقتىرۋ ءۇشىن جاسالعان جاعدايدان بالالاردى ايىرىپ, قىزىلوردا اكىمشىلىگى ول ورىنعا ارەنا سالماقشى, – دەيدى اتا-انا رازيا مولدابەكوۆا.
بۇل جايتقا «ءبىلىم-يننوۆاتسيا» ليتسەيىنىڭ وقۋشىلارى جانە اتا-انالارى نارازىلىقتارىن بىلدىرۋدە. ونسىزدا الاقانداي مەكتەپ اۋلاسىن بالالاردان تارتىپ الماي, ارەنانى باسقا جاققا سالۋدى تالاپ ەتەدى. بۇعان دەيىن دە ليتسەي قاراماعىنداعى جەردى اكىمشىلىك الىپ قويعان بولاتىن. ال اتا-انالار مەن وقۋشىلاردىڭ نارازىلىعىنا قاراماستان قۇرىلىس كولىكتەرىن ليتسەي اۋماعىنا ورنالاستىرىپ قويعان.
نارازىلىق بىلدىرۋشىلەردىڭ «جەردى الىپ قويعان» دەپ وتىرعان ماسەلەسى بىلاي. 2023 جىلى 24 تامىزدا ليتسەي-ينتەرنات جەرىنىڭ 0,39 گەكتارى باسقا نىسانعا بەرىلىپ, جەر اۋماعى ازايىپ, 46 102 شارشى مەتر بولىپ قايتا بەكىتىلگەن.
ناريمان سالقاشەۆ — ليتسەي-ينتەرناتتىڭ اكەلەر كەڭەسىنىڭ توراعاسى. دەمەك, ونىڭ ارتىندا 500-دەي بالانىڭ اكەلەرى تۇر. بارلىعى دا بالالارىنىڭ بولاشاعى ءۇشىن الاڭداۋلى.
«ءبارىن ءوز كۇشىمىزبەن قۇلپىرتىپ وتىرمىز. قىزىلوردانىڭ جەلى, كوك شاڭى كوتەرىلىپ جاتاتىنىن بىلەسىز. سوعان قاراماستان بالالاردىڭ يگىلىگى ءۇشىن بىلتىر كوكتەمدە ءبارىمىز بىرىگىپ 300 تال ەككەنبىز. سودان كەيىن ونەر ورتالىعى سالىنعاندا تال ەگىلگەن اۋماقتىڭ بەلگىلى ءبىر بولىگىن الىپ قويدى. ودان اتا-انالاردىڭ حابارى بولعان جوق. ءبىر تىستەپ كوردى دە ەشكىم ۇندەمەگەسىن ەندى اساۋعا كوشتى», – دەدى ناريمان سالقاشەۆ.
اتا-انالاردىڭ جانايقايى الەۋمەتتىك جەلىدە جاريالاندى. وعان قالا اكىمدىگى تاراپىنان تومەندەگىدەي جاۋاپ بەرىلگەن:
«بۇگىنگى كۇنى ءبىلىم-يننوۆاتسيا ليتسەيىنىڭ وقۋشىلارى تەك شاعىن سپورت الاڭىن پايدالانۋدا. وسى سپورت الاڭى ليتسەيدىڭ بوس جەرىنە اۋىستىرىلىپ, ورنالاستىرىلادى. قىزىلوردا-ارەنا ءبىلىم-يننوۆاتسيا ليتسەيىنىڭ جانىنان سالىنعان جاعدايدا ليتسەي وقۋشىلارى كەشەندى سپورت تۇرلەرىمەن اينالىسىپ, جاتتىعۋلار جاساۋعا, وقۋ باعدارلاماسىنا باسسەيندە ءجۇزۋ, حورەوگرافيانى ەنگىزۋگە مۇمكىندىك جاسالادى. سونىمەن قاتار «ساياحات», «سىرداريا», «سپمك-70» شاعىن اۋداندارى, تاسبوگەت كەنتى, اقسۋات اۋىلدىق وكرۋگى مەن «سابالاق» ساياجايىنداعى مەكتەپ جاسىنداعى وقۋشىلاردىڭ ماسەلەسى دە قاراستىرىلۋدا. ءبىلىم-يننوۆاتسيا ليتسەيىنىڭ ۇستازدارى مەن اتا-انالاردىڭ پىكىرى زەردەلەنىپ, حالىق مۇددەسىنە قاراي شەشىم قابىلدانادى».
«ءبىز حالىق ارەناسىنىڭ سالىنۋىنا ەشقانداي قارسى ەمەسپىز, بىراق ءبىزدىڭ بالالارىمىزدىڭ جەرىن تارتىپ الماسا ەكەن» – دەيدى اتا-انالار.
ليتسەي-ينتەرناتىنىڭ تۇلەگى ابىلايحان جۇمابەكوۆ «يگەرىلمەگەن جەر» دەگەن سىلتاۋمەن ليتسەي قاراماعىنداعى جەردى اكىمدىك الىپ قويىپ, وزدەرىنە قاراستى نىسان سالۋىنا قارسى.
«اتا-انالار مەن وقۋشىلاردىڭ, تۇلەكتەردىڭ بۇل نىساندى سالۋعا ەشقانداي قارسىلىعى جوق, تەك لتسيەي اۋماعىنا ەمەس, باسقا بوس جاتقان جەرگە سالسا ەكەن دەيمىز», – دەيدى.
ماسەلە پارلامەنت مىنبەرىنە دە جەتتى. پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ الەۋمەتتىك-مادەني دامۋ كوميتەتىنىڭ توراعاسى, ءماجىلىس دەپۋتاتى اسحات ايماعامبەتوۆ Instagram الەۋمەتتىك جەلىسىندەگى پاراقشاسىندا: «ءبىلىم-يننوۆاتسيا ليتسەيلەرى ەڭ مىقتى مەكتەپتەر جەلىسى بولىپ تابىلادى. بۇل ماسەلە تۇسىنىكسىز ەكەن. اكىمدىك شارا قابىلداپ, ءتيىستى جاۋابىن بەرۋ كەرەك دەپ سانايمىن», – دەپ جازبا قالدىرىپ, اتا-انالاردىڭ بەينەۇندەۋىن قوسا جاريالادى.
سونداي-اق, ءماجىلىس دەپۋتاتى يرينا سميرنوۆا دا بۇل جايتقا قاتىستى پىكىر ءبىلدىردى. ول «مەكتەپكە بەرىلگەن جەر مەكتەپتىكى بولىپ قالۋى كەرەك. ونى تىلىمدەپ, وندا قانداي دا ءبىر نىسان سالۋدىڭ قاجەتى جوق», – دەيدى.
اكىمشىلىك بۇل نىساندى سالۋعا باسقا جەر قاراستىرۋى كەرەك ەكەنىن ايتادى. سونىمەن قاتار ءماجىلىس دەپۋتاتى «ءبىلىم بەرۋ وبەكتىلەرىنە قويىلاتىن سانيتاريالىق-ەپيدەميولوگيالىق تالاپتار» سانيتاريالىق قاعيدالارىنىڭ 2-تاراۋى, 7-بولىمىندە «وبەكتىلەردىڭ اۋماعىندا ءبىلىم بەرۋ پروتسەسىمەن فۋنكتسيونالدىق بايلانىسى جوق عيماراتتاردى, قۇرىلىستار مەن قۇرىلىسجايلاردى ورنالاستىرۋعا جول بەرىلمەيدى», – دەپ جازىلعانىن ايتادى.