Talǵat Kólbaev velosportqa qalaı keldi?

Ár adamnyń taǵdyry – bir-bir kitap. Bireýlerdiń taǵdyry qaıǵy tuńǵıyǵyna batyryp, aıanysh týdyrsa, ekinshi bir adamdardyń ómir joly jeńisterimen jigerlendiredi. Qulshynys beredi. Tańqaldyrady. Sondaı qaısar adamdardyń biri – Aqmola oblysynyń týmasy Talǵat Qaıyrkenuly Kólbaev.

Bul esimdi elge tanystyryp jatý artyq bolar. Sonda da, az kem-toqtala ketsek, Qazaqstan Respýblıkasynyń velosport boıynsha eńbek sińirgen jattyqtyrýshysy. Sporttyń osy túrindegi eń dańqty komanda Astana Qazaqstan Team velokomandasynyń menedjeri.
Keıipkerimizdiń sportqa kelý tarıhy da qyzyq. Ádette, adamdar «kim bolamyn?» degen suraqqa bala kúninde jaýap taýyp úlgeredi. Bir kezdeısoq nársege áýesi aýyp, keıingi búkil ómir jolyn anyqtaıdy. О́ziniń aıtýynsha, Talǵat Kólbaev ta velosportqa osylaı kelgen.
«1980 jyldary búkil eldiń nazary Olımpıada oıyndaryna aýǵan bolatyn. Bul – búkil sol kezdegi eń iri oqıǵa bolǵan edi. Kórgenderimniń ishinde, esimde qalǵany, qatty áser qaldyrǵany velosport boldy. Nege ekenin ózim de bilmedim», – deıdi bapker.

Qarasa, dostary men aýladaǵy kórshi balalar jappaı velosportpen shuǵyldana bastapty. Býrabaıda sporttyq velosıpedpen ózara jarysyp júıitkip júrgen. Buǵan qyzyqqany sonshalyqty, erteńine baryp, velosport úıirmesine jazylady.

«О́tken ómirime kóz júgirte otyryp, velosportty basqa sport túrine aıyrbastamaıtynymdy túsindim. Bastapqy kezde eki márte tastap ketýge shaq qalǵan kezderim de bar», — dep jastyq shaǵyn esine túsiredi Talǵat Kólbaev.

Birinshi sebebi – on jasar bala úshin velosıped tym úlken edi Ol kezde velosıpedtiń kerek bólshekteri men quraldaryn tabý asa qıyn edi. Jasyrantyny joq, keıde ata-anasynyń da qoly qysqalyq etken. Biraq jattyqtyrýshysy da óz isine berilgen adam bolyp shyǵypty. Kishkentaı bala Talǵat úshin velosıpedin buzyp, kólemin kishireıtip, shaqtap qaıta jasap beredi.
Ekinshisinde, jas balanyń sportpen tym áýestenip ketkeni ákesine unamapty. «Qatty jaraqat alyp qala ma?» dep sekemdenip, «velosportty tasta» dep buıyrǵan. Tyıym da salǵan. Biraq araǵa bir jyl salyp, Talǵat shaıtan arbaǵa qaıta otyrady. Ákesi bul joly «qoı» dep aıtýdan eshteńe shyqpasyn túsingen.
Tynbaı, úzdiksiz jattyǵý, eńbektený – qashanda úlken jetistiktiń bastaýy. Sonyń arqasynda 1987 jyly Talǵat Kólbaev KSRO quramasyna alynady. Jastar arasynda chempıonattarǵa qatysady. Aıta ketý kerek, 1989-1990 jyldary KSRO quramasynda eki birdeı álem chempıonatynda oıyn kórsetedi.

«Júlde almasaq ta, bul chempıonattar men úshin orasan zor tájirıbe boldy. Sol sebepti de, 1990 jyly úsh týr nátıjesinde taý chempıonatynda eresekter arasynda KSRO chempıony boldym», – deıdi Tákeń.

Árıne, jeńis ońaı kelmeıdi. О́mirdiń buralań soqpaǵy taǵy bar. Jeńis pen jeńilis qatar jolyǵyp, ıtjyǵys túsip jatady. Sport sonysymen de qyzyq. Sportshy trener shtabymen sózge kelip, sporttyq mánsabyn tastap ketpek te bolǵan. Bul 1990 jyl edi. Biraq ákesiniń aqyly kúsh berip, jiger qosyp, durys joldy tańdaýǵa sebep bolypty.

«Velosportty men tańdaǵanym joq, meni velosport tańdady. Muny san márte aıtyp ta kelemin. Alǵashqy trenerime, maǵan senim artqany úshin ákeme razymyn. Osy eki adamnyń arqasynda úlken sportqa ómirlik joldama aldym», – deıdi QR eńbek sińirgen treneri.

Sporttyń buljymas óz qaǵıdasy bar. Aqyl toqtatyp, kemel shaqqa jetkende qosh aıtysýǵa týra keledi. Talǵat Kólbaev ta sporttyq mánsabyn aıaqtap, otbasy – oshaq qasynan tabylyp, basqa salaǵa aýysady. Biraq ómir joly – velosporttan qol úzbeýge bel býyp, 2007 jyly jattyqtyrýshy retinde jastardy baýlýdy uıǵarady. 2012 jyly shákirti Alekseı Lýenko álem chempıony atanady. Bapker úshin budan artyq ne baqyt bar!

«Dańqty veloshabandoz Lens Armstrongtyń: «Velosıped tepkende meni jarys rekordtary emes, baqytty bastan ótkerý jeliktiredi», – degen ádemi bir sózi bar. Velosport – ómir súrý salty. Basqa sporttardan ózgesheligi, munda shekteý joq. Kez kelgen jasta kásibı túrde de, óz densaýlyǵyń úshin de aınalysa berýge bolady. Bastysy, bul sport býyn aýryna óte paıdaly. Tizesi aýyratyn adamdar úshin de, artyq salmaǵy barlar men jasy kelgen adamdar úshin de paıdasy zor», – deıdi Talǵat Kólbaev.

Onyń pikirinshe, velosport pen velotýrızm búkil álemde damyp keledi. О́ıtkeni, velosıpedti kúndelikti ómirde qoldaný ońaı ári yńǵaıly. Ekologııalyq jaǵynan taza ári deneniń qalpyn buzbaı ustap turady. Eýropa elderinde halyqtyń úshten ekisi dúkenge, aptekaǵa barý sekildi kúıbeń tirshilik úshin únemi velosıpedke júginedi. Oqýyna, jumysyna halyqtyń 40 paıyzy osy kólikpen barady eken. Sondyqtan Eýropada velosport – fýtboldan keıingi ekinshi tanymal sport.

Bizdiń elimizde velosportty jurt sporttyń jańa qanat jaıyp kele atqan túri retinde qabyldaıdy. Biraq, mamannyń aıtýynsha, tamyry tereńde. Sonaý 1914 jyly alǵashqy týrnır ótipti. Demek, velosıped sportynyń tarıhy 107 jyl buryn bastalypty. Muny bireý bilse, bireý bile bermeıdi.

Velosport tanymaldyq jaǵynan fýtbol men hokkeıden keıin úshinshi oryndy ıemdenip otyr. 2012 jyly Londonda ótken Olımpıadada Aleksandr Vınokýrov jeńiske jetkennen keıin el arasynda keńinen tanyldy. Chempıonattardy qalt jibermeı tamashalap, Qazaqstannyń sportshylary jeńedi dep bás tige de bastady.

«Bizdiń veloshabandozdarymyz jergilikti jáne álemdik birinshilikterde keremet nátıje kórsetip júr. Sonyń arqasynda elimizde jyl saıyn velosportqa degen qyzyǵýshylyq artyp keledi. Sońǵy jyldary jan-jaqty damyp jatyr. Jyl saıyn jańa joldar paıda bolýda. Shuǵyldanamyn deýshilerdiń de qarasy kóbeıip otyr», – deıdi Talǵat Kólbaev.

Árıne, elimizde jastardyń velosportqa qumartýyna Astana Qazaqstan Team-niń qosqan úlesi mol. Qazaqstandyq komandanyń jetistikteri qalyń kópshiliktiń bul sport túrine nazaryn eriksiz aýdartyp, jańkúıerleriniń de sany artyp keledi.

Qazirgi zamanda otbasy qamy, jumys jáne demalysty teń ustap, buǵan ýaqyt taba bilý qıyn. Eńbek sińirgen trener sporttyń, sonyń ishinde velosporttyń qobaljý men kúızeliske túsýdiń aldyn alyp, tán men jannyń saýlyǵyn saqtaýdyń taptyrmas quraly ekenin aıtady.

«Bárińizdi velosportty tańdaýǵa shaqyramyn. Velosportta sizdiń qansha aqshańyz bar ekeni mańyzdy emes. Kim áreket jasap, tabandylyq kórsetse, kúrese bilse, sol jeńiske jetedi», – deıdi Talǵat Kólbaev.

«Astana» kásibı sport klýbynyń bas seriktesi – «Samuryq-Qazyna» UÁQ» AQ, quryltaıshysy – Týrızm ındýstrııasy men sportty qoldaý qory