Foto: orda.kz
Sherzat Polattyń óliminen keıin qoǵam tys qalǵan máseleler ashyla bastady. Solardyń biri – Talǵar mańyndaǵy Eńbekshiqazaq aýdanyna qarasty Esik aýylyndaǵy Áımen orta mektebinde oqyǵan 14 jasar Aıbolat Murathannyń osydan 1,5 jyl buryn kisi qolynan qaza tapqany jáne onyń ata-anasynyń áli kúnge deıin ádildikke qol jetkize almaı júrgeni, dep habarlaıdy qandastar.kz
.orda.kz-ke Sherzat Polattyń óliminen soń Talǵar men Eńbekshiqazaq aýdandaryndaǵy mektepterge prezıdent ákimshiliginen tekseris keletini jaıly aqparat jetti. Oqıǵanyń mán-jaıy men prezıdent ákimshiliginiń ne maqsatta kele jatqanyn bilý úshin redakııa tilshileri Sherzat Polat oqyǵan Azat 1 mektebine bardy.
Bastapqyda bizdi mektepke kirgizbedi. Oqýshylar men ustazdardy áńgimege tartýǵa tyrysqanymyzben, eshkim eshteńe aıtqysy kelmedi. Birazdan soń mektep qyzmetkeri shyǵyp: «Bizge suhbat berýge, syrttan kelgen adamdarmen sóılesýge ruqsat joq», – dep mektepke kirip ketti.
Alaıda mekteptiń aldynda bizdi jasóspirim balasy kisi qolynan qaza taýyp, 1,5 jyl boıy ádildik izdegen ata-ana kútip turdy.
Oqıǵa 2023 jyly 11 naýryzda bolǵan. Marqum jasóspirimniń anasy Ýǵybaıda Saırattyń aıtýynsha, balasy keshke dostarymen fýtbol oınap kelgen soń asqazanynyń aýyrǵanyn aıtqan eken. Aıbolat qusyp, basy aýyra bastaǵandyqtan ata-anasy aýrýhanaǵa jetkizgen. Dárigerler basynda soqyrishek dep oılaǵan. Biraq sońynda balanyń ishki qurylysy alǵan soqqylar saldarynan gematomadan sary sýǵa tolyp ketkeni belgili bolady. Aıbolat jansaqtaý bólimine túsip, júregi tórt ret toqtap, besinshisinde qaıtys boldy.
Artynsha anyqtalǵandaı, sol kúni Aıbolat pen synyptastaryn sol aýyldyń turǵyny Jandos esimdi stýdent jigit shaqyryp, jınap alǵan eken. Onyń maqsaty – jasóspirimderden aqsha bopsalaý bolǵan. Ýǵybaıda Saırattyń aıtýynsha, Aıbolattyń uıaly telefonyndaǵy jazbalarǵa qaraǵanda, Jandos balalardan birinshi ret emes, turaqty túrde aqsha bopsalap kelgen. Jasóspirim qaıtys bolarynyń aldynda ata-anasy men týystarynan aqsha suraýyn kóbeıtken. Telefon jazbalaryn qaraǵanda, «kimde-kim aqsha tapsyrmasa, óz jazalaryńdy alasyńdar» degen aýdıojazbalar tabylǵan. Aıbolatty ózinen úlken Meırambek, Altynbek, Nurtilek, Rasýl, Erkinbek esimdi jigitter de sol oqıǵaǵa deıin uryp kelgeni anyqtaldy. Ata-anasynyń aıtýynsha, balalardan jınalǵan aqsha álimjettik kórsetkenderdiń Kaspi Red jáne basqa da nesıeleri men qaryzdaryn jabýǵa ketken.
Sonymen qatar, anasynyń aıtýynsha, 2023 jyldyń naýryz aıynyń basynda Aıbolat tolyq medıınalyq tekseristen ótken. Sol kezde dárigerler balanyń densaýlyǵynda esh kinárat joqtyǵyn aıtqan. Aıbolat qaıtys bolǵannan keıin Eńbekshiqazaq polıııa basqarmasyna aryz túsirilgen, biraq arada 1,5 jyl ótse de mardymdy tergeý nemese sotqa jiberilgen is joq.
Ata-anasynyń aıtýynsha, bastapqyda balalarynyń óz aýrýynan qaıtys boldy degenmen kelispeı, 6 aıdan soń eksgýmaııa jasatqan. Eksgýmaııa qorytyndysy boıynsha Aıbolattyń soqqy saldarynan asqazan-ishek joldarynda qan uıyp, sary sýǵa aınalǵanynan qaıtys bolǵany anyqtalǵan. Degenmen, búgingi kúnde tergeýshiler bul qorytyndyǵa qaramastan, taǵy da saraptama kútip otyrmyz degen jeleýmen is alǵa jyljymaǵan.
«Stýdent jigitter balalardy jınap alyp urǵan, kim soqqany, kim urǵany bári aıdan anyq kórinip tur. 6 aıdan soń eksgýmaııa da jasattyq, onyń qorytyndysy boıynsha da ólim sebebi soqqy bolǵandyǵy dáleldenip tur. Osynshama dálel men dáıekke qaramastan is alǵa jyljymaǵanyna mine 1,5 jyl boldy», — deıdi ákesi Murathan Túgelhan.
Áımen orta mektebiniń tárbıe isi jónindegi orynbasary da Aıbolattyń synyptastary úlken jigitterden álimjettik kórgenin sol kezde aıtqanyn jetkizdi.
«Qazir ata-anasynyń qolynda sol kezde barlyq balalardan alynǵan túsiniktemeler bar. Bala aýrýhanaǵa túsken soń, anasy jylap kelgen kúni biz polıııaǵa baryp aryz jazyp, balalar túsinikteme bergen bolatyn. Shynymen mektepti bitirip ketken balalardyń urǵanyn sol kezde bári aıtty. Stýdent jigitterdiń qorqytqany, aqsha jınańdar dep aıtqan barlyq jazbalary bar», — dedi tárbıe isi jónindegi meńgerýshi.
Sonymen qatar, sol jerde ádiletsizdik kórdik degen taǵy eki ana boldy. Solardyń biri – Aıman Betishimova esimdi áıeldiń qyzy Almaty oblysy Ile aýdanyndaǵy Abaı atyndaǵy mektep-ınternatta uzaq ýaqyttan beri dırektor tarapynan býllıngke ushyrap júrgenin aıtty. Ol mekteptiń burynǵy dırektoryn kinálap otyr. Aıtýynsha, dırektor mektep jarǵysyn buzyp, mektep ǵımaratyn keıbir qyzmetkerlerge turýǵa jalǵa bergen.
«Sony betine aıtyp edim, meniń qyzymnyń qyr sońyna túsip aldy», – deıdi ana.
Keıinnen dırektordy ornynan alyp, jańasyn taǵaıyndady. Alaıda býllıng toqtaǵan joq. Áıelden nege qyzyn basqa mektepke aýystyrmaıtynyn suraǵanymyzda, naqty jaýap bere almady. Tek Almaty oblysy Bilim basqarmasynyń basshysy Saltanat Bespaevany qaıta-qaıta synap, ınternattaǵy jaǵdaıǵa ony da jaýapty dep esepteıtinin aıtty.
Saltanat Bespaevaǵa qatysty úlken shaǵymdardy Zarıma Qojambetova da bildirdi. Ol Azat aýylyna prezıdent ákimshiliginiń delegaııasy keldi dep málimdedi. Buǵan deıin Zarıma Qojambetova Eńbekshiqazaq aýdany boıynsha bilim bóliminiń bas mamany bolyp jumys istegen, biraq keıinnen basqarmadaǵy túrli zań buzýshylyqtardy ashyq aıtqany úshin ádiletsiz túrde jumystan shyǵarylǵandyǵyn aıtty.
Odan keıin jýrnalıster Azat aýylynyń turǵyndarymen sóılesip, jalpy aýyldyń qalaı ómir súrip jatqanyn anyqtady. Sondaı-aq keıbir jergilikti turǵyndardyń aıtýynsha, Qytaı men basqa elderden kelgen qandastarymyz arasynda biraz senimsizdik pen shıelenis bar eken. Keıbir turǵyndardyń aıtýynsha, shetten kóщip kelgen qandastar turmystyq jáne mádenı alýan túrliligine, olardyń basqa ult ókilderimen aralaspaýyn, dıalogqa túsýge qulyqsyz ekenin atap ótti.
Orda.kz tilshileri Sherzat Polattyń otbasynyń órtenip ketken úıine bardy. Alaıda jaqyn barý múmkin bolmady. Úıdiń janynda polıııa kóligi kezekshilikte turdy. Bir qyzyǵy, órtenip, ári eshkim turmaıtyn úıdiń mańynda polıııadan bólek, shatyrynda lokatory bar úlken áskerı júk kóligi turdy. Onyń munda ne úshin ákelingeni belgisiz.
