«Ádildik jáne О́rkendeý» qory Astanada óńirdegi ókildikterdiń basyn qosty

«Ádildik jáne О́rkendeý» qoǵamdyq qorynyń eldiń 9 aımaǵynan kelgen belsendileri Astanada jınalyp, Ortalyq, Soltústik jáne Shyǵys aımaqtarynyń turǵyndaryn alańdatatyn áleýmettik máselelerdi talqylady.

Kezdesýge Qordyń Ádiletti Qazaqstandy qurý qaǵıdattaryn qoldaıtyn belsendileri men jaqtastary qatysty. Aıta ótý kerek, Qor qyzmetiniń negizgi baǵyty – eńbek adamynyń quqyǵyn qorǵaý, otandyq kásiporyndardaǵy eńbek qaýipsizdigin arttyrý. Bul máseleniń ózektiligi artyp tur. Resmı statıstıka bıylǵy jyldyń alǵashqy tórt aıynda qazaqstandyq kásiporyndarda 496 jumysshy jaraqattanyp, 59 adam qaza tapqanyn habarlaıdy. Bul ótken jylǵy osy kezeńmen salystyrǵanda 31,1% artyq.

Otandyq kásiporyndardaǵy jaǵdaıdy ózgertý úshin qoǵam belsendileri aımaqtarda jumysqa kirisip te ketti. Bul rette qoǵamdyq baqylaý men áleýmettik monıtorıng qor belsendileriniń basty quralyna aınaldy.

«Biz óz qyzmetimizde «Qoǵamdyq baqylaý týraly» zańnyń barlyq múmkindikterin paıdalanamyz. Bul bizge ózekti problemalardy anyqtaýǵa, ony sheshýge, memlekettik basqarýǵa qatysyp, atqarýshy bılik pen jumys berýshilerdiń is-áreketiniń ashyqtyǵyn qamtamasyz etýge múmkindik beredi»,-dep atap ótti Qor dırektory.

«Ádildik jáne О́rkendeý» Qoǵamdyq qory qazaqstandyqtar arasynda aýqymdy saýalnama júrgizip, ár aımaq turǵyndaryn alańdatqan máselelerdi anyqtaǵan. Saýalnama nátıjesi Qordyń is-áreketter josparyna negiz boldy. Eńbek quqyǵyn qorǵaýdan bólek, qazaqstandyqtar jer-jerde ómir sapasyn arttyrýdy, kedeılikpen kúresýdi, bılik organdarynyń áreketine baqylaý ornatýdy qalaıdy.

Astanada ótken kezdesý barysynda Qordyń óńirlik ókildikteri óz jumystarynyń nátıjesimen bólisip, qoǵamdyq uıymnyń qyzmetin uıymdastyrý, damytý turǵysyndaǵy óz pikirlerimen de bólisti.

Mysaly, Qordyń Abaı oblysyndaǵy ókildiginiń jetekshisi Qýanysh Moldaqashevtyń oıynsha, Qor jumysynda jastardyń áleýetin paıdalaný qajet.

       «Elimizdiń negizgi qozǵaýshy kúshi jastar qaýymy, jastar ekonomıkanyń da   qoǵamdyq pikirdiń de negizgi trendterin qalyptastyrýshylar. Osy sebepten de Abaı oblysyndaǵy qordyń jumysyn bastapqy kezeńde jastardy tartýdan bastadyq. Jastardyń tyń ıdeıalary qordyń maqsattaryna jetýge járdemdesedi dep senemiz. Semeı qalasy stýdentter qalasy. Qalamyzda 80 myńnan astam jas bolsa, onyń 10 myńǵa jýyǵy JOO-da, al 20 myńnan astam jas kolledjderde bilim alýda. Biz jastar elimizdiń órkendeýi men ádiletti qoǵam qalyptasýyna kishigirim bolsyn úles qosý múmkindigi bolsa paıdalanýǵa ázirmiz», – deıdi ol.

Al, Qordyń Soltústik Qazaqstan oblysy boıynsha ókildiginiń jetekshisi Janat Muhamedjanovtyń málimdeýinshe, óńirdegi Qor ókildigi oblystyq eńbek ınspekııasymen, oblystyq kásipodaqpen yntymaqtastyq týraly memorandýmǵa qol qaımaq. Qazir kelissózder júrip jatyr.

«Biz eńbek adamyna laıyqty qurmet kórsetýdi, jumyskerdiń qabileti men ortaq iske qosqan úlesine saı eńbekaqy tóleýdi, jumysqa qolaıly jaǵdaı jasaýdy, jumys orynynda qaýipsizdikke kepildik berýdi qoldaımyz. Eńbek adamy – el órkendeýiniń negizi jáne olardyń quqyǵy qatań qorǵalýy qajet. Jasyratyn joq, oblysymyzda aýylsharýashylyq jáne qurylys salasynda maýsymdyq jumys isteıtin eńbek adamdarynyń kelisimsharttary joq. Osynyń saldyrynan bizdiń oblysta 103 myń adam medıınalyq saqtandyrýdan shet qalyp otyr», -deıdi Qordyń SQO ókili.

Sondaı-aq, Qor ókili jıynda teriskeıdegi halyqty alańdatyp otyrǵan taǵy bir ózekti máseleni ortaǵa saldy. Ol – tabıǵı resýrstardyń, naqtylasaq jerdiń latıfýndısterden qaıtarý qarqyny.

«О́ńirimizdegi kúrdeli máseleniń biri, bul egistik pen jaıylym jerdegi paı máselesi. Aýylda turatyn halyqtyń jer paıy olıgarhtardyń qolynda nemese bankke kepildikke berilip, artynan satylyp ketken. О́kinishtisi sol, jer ıeleri bizdiń oblystyń turǵyndary da emes. Budan týyndaıtyn másele aýyl halqynyń negizgi kún kórisi jaıylym men egistik jeri bolmaǵan soń aýyldyń toz-tozy shyqty, soltústikte búgingi kúni 80 aýyldyń bolashaǵy joq dep tanylǵan», -deıdi Janat Muhamedjanov.

Qordyń «áleýmettik ádildik» ıdeıasyn qoldap, qatarǵa qosylǵan Qostanaı oblysynan kelgen jas kásipker – Baýyrjan Jaqsylyqov ta óz oıymen bólisti.

«Men Qostanaı oblysy, Qostanaı aýdany, Jýkovka aýylynan kelip otyrmyn. Men ol aýylda kásipkerlikpen aınalysamyn. Basty maqsatym osy qorǵa kelýdegi, qordyń negizi ózi aty da aıtyp tur, Ádildik jáne О́rkendeý, qaı qazaqstandyq bolmasyn, órkendeýdiń ádil júıesin qalyptastyrýdy jaqsy kóredi. Bárimiz ádil bolǵandy jaqsy kóremiz. Sondyqtan meniń de basty maqsatym sondaı júıeni qalyptastyrýǵa ózimniń kishkene bolsyn septigimdi tıgizý»,- deıdi ol.

«Qazaqstanda óndiriste jaraqattanýdy azaıtý maqsatynda eńbek qaýipsizdigi men ony qorǵaýdy qamtamasyz etýge jaýapty qyzmetkerlerdi daıarlaýǵa qoıylatyn talaptar kúsheıtildi, dep QR Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrligi osydan eki jyl buryn málimdegen. Sol ýaqyttan beri óndiristegi jazataıym oqıǵa men jaraqattary azaıdy ma? «Qazınk jáne Qarmettegi» problemalar, «Qazaqmys» pen «Maıqaıyń altyndaǵy» oqıǵalar otandyq kásiporyndardaǵy eńbek qaýipsizdigin kúsheıtý kerektigin kórsetip otyr, sol sebepte áleýmettik baqylaýdy kúsheıtý kerek. Biz, ıaǵnı qordyń Ulytaý oblysyndaǵy belsendileri Tótenshe jaǵdaı mınıstrligine qarasty О́nerkásiptik qaýipsizdik departamentimen birlese kásiporyndarǵa kirip, ondaǵy eńbek qaýipsizdiginiń saqtalýyn qadaǵalaýdy josparlap otyrmyz», dedi Qordyń Ulytaý oblysy boıynsha ókildiginiń jetekshisi, kenshi Shámshi Hamze.

Kezdesýdi qorytyndylaı kele, Qor dırektory Dana Rysmuhamedova ár óńirden óz jerlesteriniń máselesin ala kelip, onyń sheshimin usynǵan belsendi azamattarǵa alǵysyn aıtty.

«Sizderdiń árqaısylaryńyz jaı ǵana qatysýshy emes, Qordyń aımaqtaǵy qoǵamdyq jumysyn júıeli túrde júrgizetin belsendi azamatsyzdar. Biz bárin ózimiz oılaǵandaı, josparlaǵandaı jasaı almaýymyz múmkin. Biraq birte-birte biz basqalardyń ınerııasyn, óz qorqynyshymyzdy jeńemiz. Eń bastysy, bizdi qoldaıtyn azamattardyń sany kóbeıip keledi», dedi ol.

Kezdesý sońynda onyń qatysýshylary Qor basshylyǵymen birlesip Qazaqstannyń Ortalyq, Soltústik, Shyǵys óńirleri úshin ortamerzimdi perspektıvaǵa arnalǵan is-qımyl josparyn belgiledi.

Aıta ótý kerek, 2024 jyldyń 19 maýsymynda «Ádildik jáne О́rkendeý» qorynyń óńirlik ókildikteriniń osyndaı kezdesýi Shymkentke ótken bolatyn. Onyń jumysyna Qazaqstannyń jeti ońtústik óńirinin belsendiler qatysty.