Aıbar OLJAI: ıfrli teńge «jańa ekonomıka» qurýǵa kómektespek

Blokcheın tehnologııalary Qazaqstandy jemqorlyqtan barynsha tazartyp shyǵa alady. Búgin Memleket basshysy bıýdjet qarajatynyń jumsalýyn baqylaý úshin ıfrlyq teńgeni paıdalana otyryp, aqshany tańbalaý kilti týraly aıtyp ótti.

ıfrli teńgeniń eń myqty jeri osy. Programmalanǵan token bolǵandyqtan aqsha kimnen kimniń qolyna ótti, baqylap otyra alamyz. Mysaly, memlekettik tenderlerdiń barlyǵyn ıfrli teńgege aýystyryp, osy tenderlik ıfrli teńgeni qolma-qol aqsha retinde sheship alý múmkin bolmaıtyndaı jasap qoıýǵa bolady. Sonda biz tender jeńimpazynyń aqshany qalaı jumsaǵanyn, kimnen taýar alǵanyn, kimderge qansha aılyq tólegenin kórip, sodan úlken BIG Data bazasyn quraımyz. Dál osy kezde, memlekettik aqshaǵa múmkindiginshe qazaqstandyq taýar alynǵandyǵyn baqylap, májbúrlep otyrýǵa múmkindik bar.

Osy arqyly jemqorlyqty atymen joıyp, otandyq bızneske myqty qoldaý kórsete almaqpyz. Qazir Ulttyq Bank negizgi sharýalaryn sátti aıaqtap, ıfrli tengeni jumys rejımine engizdi. Jospar boıynsha 2025 jyldan bastap ıfrli teńge barlyq jerde qoldanyla bastaıdy.

Onymen birge, zeınetaqy aktıvterin ekonomıka múddeleri úshin tıimdi paıdalaný tapsyryldy. Bul óte jaýapty jumys. Alǵashqy transh, 173 mıllıard teńgege 13% kiristilikpen oblıgaııalar ornalastyryldy. Odan halyq ta, ekonomıka da utpaq. Halyqqa zeınetaqy jınaǵynyń joǵary tabysy, al ekonomıkaǵa uzaq merzimdi ótimdilik keletin bolady. Ulttyq Bank Úkimetpen birlese otyryp, ekonomıkalyq effektisi joǵary, bolashaqta jaqsy paıda beretin jobalardy irikteıdi. Eger kózdelgen 1,5 trıllıon teńgeniń barlyǵyna jaqsy jobalar taba alsaq, ortaq kiristiligi jyldyq 10 paıyzdan asqan jaǵdaıda, biz, bolashaq zeınetkerler, óte jaqsy tabys alatyn bolamyz.

Aıbar OLJAI, qarjyger