اقش-تىڭ رەسەيگە سالعان كەزەكتى سانكتسياسى قازاقستانعا قالاي اسەر ەتۋى مۇمكىن – ساراپشى

فوتو: gov.kz

اقش رەسەيدىڭ ءىرى ەنەرگەتيكالىق كومپانيالارىنا قارسى سانكتسيالار ەنگىزدى. ولاردىڭ كەيبىرى تىكەلەي, سونداي-اق جاناما تۇردە قازاقستان ەكونوميكاسىنا قاتىسى بارى بەلگىلى. مۇندايدا قازاقستانعا قايتپەك كەرەك? بۇل ساۋالعا مۇناي-گاز سالاسى بويىنشا ساراپشى ولجاس ءبايدىلدينوۆ LS-كە بەرگەن سۇقباتىندا جاۋاپ بەردى, دەپ جازادى qandastar.kz

ول ىسكەرلىك پورتالعا بەرگەن سۇقباتىندا اقش قارجى مينيسترلىگىنىڭ SDN پاراعى قازاقستان ءۇشىن جاقسى نارسە ەمەس ەكەنىن باسا ايتادى.

«سانكتسيا تىزىمىنە قازاقستاندا ءتۇرلى بىرلەسكەن كاسىپورىنداردا جۇمىس ىستەيتىن نەمەسە بولاشاق جوبالاردا ات سالىسۋدى جوسپارلاپ وتىرعان «روساتوم», «لۋكويل«, «تاتنەفت« سىندى كومپانيا باسشىلارىنىڭ ەنۋى الداعى ءوزارا ىنتىماقتاستىق پەرسپەكتيۆاسىنا سەلكەۋ تۇسىرەدى. ارينە, بۇل ءتىزىم قاۋقارى جالپىلاما سيپاتقا يە ەمەس, تەك اتالعان ادامداردىڭ شتاتتارداعى شوتتارى مەن اكتيۆتەرى بۇعاتتالادى, ۆيزالىق شەكتەۋلەر ەنگىزىلەدى دەگەندى بىلدىرەدى. سونداي-اق بارلىق ەۋروپالىق جانە قازاقستاندىق بانكتەر دە وسى قۇجاتقا سۇيەنۋى كەرەك بولادى. مۇنىڭ ارتىندا, ەڭ الدىمەن, تىيىمداردى اينالىپ وتۋدە اقش ارقىلى وپەراتسيالار جۇرگىزۋگە كومەكتەسەتىن ۇيىمدارعا قاتىستى قولدانىلۋى مۇمكىن شەكتەۋلەر تۇر. بارلىق بانكتىك وپەراتسيالار بەلگىلى ءبىر دارەجەدە وسىنداي قۇرىلىمدارعا بايلانىستى بولعاندىقتان, قازاقستان ءۇشىن دە ۇلكەن پروبلەمالار تۋىندايدى«, – دەپ تۇسىندىرەدى ءبايدىلدينوۆ.

Dalanews.kz جازعانداي, ساراپشى قازاقستان رەسەيلىك كومپانيالارمەن الدا جوسپارلانعان جوبالار بويىنشا ىنتىماقتاستىقتى جالعاستىرا الاتىنىن ايتادى. دەگەنمەن, بۇل الەمدىك نارىقتارعا جىبەرىلەتىن بۇل ونىمدەر قۇنىنىڭ تومەندەيتىنىن بىلدىرەدى. بۇل بانكتىك, ساقتاندىرۋ جانە باسقا دا شەكتەۋلەرمەن بايلانىستى.

«ەگەر رەسەيلىك كومپانيامەن بىرلەسكەن جوبا بويىنشا جۇمىسىن جالعاستىرۋشى قازاقستاندىق كومپانيا جابدىقتاردى شەتەلدەن ساتىپ الاتىن بولسا, وندا SDN پاراعى پروتسەستى ەداۋىر قيىنداتادى. ەۋروپالىق وندىرۋشىلەر, بانكتەر, كومپانيالار مۇندايدا تىكەلەي جۇمىس ىستەگىسى كەلمەيدى. سوندىقتان جاناما جولداردىڭ لوگيستيكالىق تىزبەگى قۇرىلادى: قىتاي, ءباا جانە ت.ب. ارقىلى دەگەندەي. مۇندايدا لوگيستيكا كۇردەلەنىپ قانا قويماي, جوبالار قۇنى قىمباتتايدى, مەرزىمدەر ۇلعايادى, تاباتىن مارجا كولەمى تومەندەيدى», – دەپ تۇسىندىرەدى مامان.

ءبايدىلدينوۆ قازاقستان رەسەي فەدەراتسياسىنان جىلىنا شامامەن 1 ملن توننا مۇناي ونىمدەرىن يمپورتتايتىنىن, ەلەكتر ەنەرگياسىن دا ساتىپ الاتىنىن ەسكە سالادى. سونداي-اق, جوسپاردا كوكشەتاۋدا, سەمەيدە جانە وسكەمەندە رەسەيلىك سەرىكتەستەرمەن ءۇش جەو سالۋ بويىنشا بىرلەسكەن جوبا تاعى بار.

«مۇندايدا قارجىلاندىرۋ بويىنشا سانكتسيالارعا بايلانىستى ايتارلىقتاي كۇردەلەنە تۇسەتىن ءارتۇرلى بانكتىك پروتسەدۋرالاردى جۇرگىزۋ قاجەت بولادى», – دەدى ساراپشى.

ساراپشىنىڭ ايتۋىنشا, «روساتوم» مەن ونىڭ ەنشىلەس كومپانيالارى باسشىلارىن سانكتسيا تىزىمىنە قوسۋ كومپانيانىڭ قارقىن الىپ كەلە جاتقان حالىقارالىق جوبالارىن شەكتەۋ ارەكەتى بولىپ تابىلادى.

«قازاقستانعا وسى جاعىنان مۇقيات بولۋ كەرەك«, – دەپ كەڭەس بەرەدى ول.

ءبايدىلدينوۆ قازاقستاننىڭ, وكىنىشكە قاراي, كۇننەن كۇنگە تارىلىپ كەلە جاتقان ۇلكەن سانكتسيانىڭ بۇعاۋ ءجىبى (رەسەي, قىتاي, يران) ورتاسىندا قالىپ كەتكەنىن باسا ايتادى.  وعان ەكونوميكاسىنا كەرى اسەرى بار باسقا كورشىلەس ەلدەر دە كىرەءدى.

«ءوز باسىم, اقش پرەزيدەنتىنىڭ اكىمشىلىگى جاقىن بولاشاقتا بۇل سانكتسيالار تىزگىنىن بوساتىپ جىبەرە سالادى دەگەنگە سەنبەيمىن. البەتتە, ولار العان بەتىنەن قايتپاي, سانكتسيالار اسەرىن كۇشەيەتە ءتۇسىپ, ونى اينالىپ وتۋ مەحانيزمدەرىنە قارسى جۇمىستى جالعاستىرادى. وعان كولەڭكەلى فلوت دەپ اتالاتىن مۇناي تاسيتىن 180–گە جۋىق تانكەرگە سالىنعان تىيىم مىسال بولا الادى. مۇنداي ارەكەت رەسەيلىك مۇناي مەن مۇناي ونىمدەرىن الەمدىك نارىقتارعا جەتكىزۋدى قيىنداتادى. جالپى, بۇل, ەنەرگەتيكالىق كومپانيالارعا جاسالعان ۇلكەن قىسىم«, – دەپ ءسوزىن قورىتىندىلايدى ءبايدىلدينوۆ.

ايتا كەتسەك, 10 قاڭتاردا قارجى مينيسترلىگى رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ ءىرى ەنەرگەتيكالىق كومپانيالارى مەن ولاردىڭ باسشىلارى, سونىڭ ىشىندە «گازپرومنەفت«, سونداي-اق ونىمەن ەنشىلەس قۇرىلىمدارعا دا قارسى جاڭا سانكتسيالار ءتىزىمىن جاريالادى. ونىڭ ىشىندە قازاقستاندا جۇمىس ىستەپ جاتقان Gazprom Neft Kazakhstan LLC دا بار. سونىمەن قاتار, SDN پاراعى تىزىمىنە الماتىدا تىركەلگەن UMBRA NAVI SHIPMANAGEMENT CORP كومپانياسى دا ەندى. قۇجاتتا ونىڭ 2024 جىلدىڭ 1 قاڭتارىندا قۇرىلعانى كورسەتىلگەن.

سونداي-اق مۇنىڭ الدىندا سايتىمىزدا «قازاقستاندا اەس سالۋدان ءۇمىتتى «روساتومنىڭ» توپ-مەنەدجەرلەرى سانكتسياعا ۇشىرادى» دەگەن ماقالا جاريالانعان بولاتىن.