Aleksandr Chashkın: Jańa salyq kodeksin talqylaýdyń ózi uıat

Foto: ortcom.kz

Jańa Salyq kodeksiniń jobasy kúzde «Májiliske barady». Kim, qansha shyǵyndaıdy degen qoǵamdyq daý kóktemde bastalǵan-dy. Ol kúni búginge deıin basylmaı tur, – dep habarlaıdy qandastar.kz.

Joba 21 maýsymda «Ashyq NQA» portalynda jarııalandy jáne áli de talqy ústinde, biraq narazy adamdardyń sany qazirdiń ózinde az emes. Buǵan deıin ulysmedia.kz saıty jazǵandaı,  ol kásipkerlerdiń kóńilin «tappaı» otyr.

Baıqap qarasaq, eski kodekste nebári 708 bap bar bolsa, jańa kodeks 802 bappen tolyqqan. Jańa qujat arqyly sheneýnikter zeınetkerlerdi qýantpaqshy eken. Olarǵa budan bylaı jeke tabys salyǵy (JTS) salynbaıdy. Qazir jumys isteıtin zeınetkerler ózgeler sekildi jalaqysyn 10%-yn qazynaǵa tóleıdi.

О́ńdeýshi ónerkásip pen áleýmettik sektordaǵy kompanııalar úshin de jaqsy jańalyq bolýy múmkin. Endi olar úshin KTS-ti 10%-ǵa, al fermerler úshin jalpy alǵanda 3%-ǵa deıin tómendetýdi josparlap otyr. Osylaısha, salyq aýyrtpalyǵy azaıady.

Bastapqyda KTS-ti (korporatıvtik tabys salyǵyn) barlyq bıznes úshin 25-30%-ǵa deıin kóterý týraly áńgime bolǵanmen, keıin qyzý pikirtalastardan keıin mólsherlemeni 20%-dyq deńgeıde qaldyrý týraly sheshim qabyldandy. Bul rette kodeksti ázirleýshi – Ulttyq ekonomıka mınıstrligi  oıyn bıznesi men bankter úshin bul salyqty 25 paıyzǵa deıin kóterýdi usynyp otyr. Olar muny bylaı túsindiredi: atalǵan kásiporyndardyń tabysy jetkilikti, sondyqtan da osyndaı qadamdar qarastyryldy.

Biraq Ulttyq bank pen Qarjy naryǵyn retteý jáne damytý agenttigi bankter úshin taıtalasqysy keletin sııaqty. Ulttyq bank basshysy Tımýr Súleımenov Májilis alańynda bankterge KTS kóterýge qarsy shyqty. Sodan keıin ol bankterdiń, mysaly, «munaı nemese oıyn ındýstrııasy» sııaqty baı emes ekenin aıtyp, Ulttyq ekonomıka mınıstrligin osy taqyryptaǵy dıalogty jalǵastyrýǵa shaqyrdy.

Qarjy naryǵyn retteý jáne damytý agenttiginiń tarapynan Mádına Ábilqasymova da bankterge salyqty kóterýge qarsy. 26 maýsymda  ol «Bank sektory eń joǵary marja sektory emes, biz taý-ken ónerkásibi, gaz jáne basqa salalardy tabysty sanaımyz» dep basa aıtty.

Jańa Salyq kodeksinde sán-saltanat salyǵyn tóleý mehanızmi de baryn eske salsaq.

«Jıyntyq quny 450 mln teńgeden asatyn jyljymaıtyn múlik obektileri boıynsha múlik salyǵynyń joǵarylatylǵan mólsherlemesi qoıylady. Kedendik quny 75 mln teńgeden asatyn jeńil avtomobılderge qosymsha akız salynady. Sonymen qatar qymbat turatyn alkogol jáne temeki ónimderine, sol sııaqty qymbat teńiz kemelerine, ushý apparattaryna qosymsha akız salý kózdelgen», – delinedi Ulttyq ekonomıka mınıstrliginiń málimetinde.

Qujatty tolyq zerttegen qazaqstandyq salyq keńesshileri qaýymdastyǵynyń múshesi Aleksandr Chashkın óziniń Facebook paraqshasynda «Mundaı jobany qoǵamdyq talqylaýǵa salý uıat. О́ıtkeni qujatta tipti abzatar men  bólimder qalypty nómirlenbegen, ishki siltemeler bos. Sóılemderdiń orfografııalyq qatesi de olardyń mán-maǵynasyn túsiniksiz etedi» dep jazdy.

Eske sala keteıik, buǵan deıin Prezıdent  Qasym-Jomart Toqaev ta jańa Salyq kodeksiniń jobasyn qatań synǵa alǵan edi. Memleket basshysy sheneýnikterdiń QQS-ty 12%-dan 16% – ǵa deıin ulǵaıtý týraly josparlaryna shúılikti.

Sol jıynnan keıin premer-mınıstr Oljas Bektenov kodeksti qaıta jazýdy jáne onyń rıtorıkasyn ózgertýdi tapsyrǵan bolatyn.