ALMATYLYQTAR QALA TARIHYN SAQTAÝǴA QATYSATYN BOLADY

Almaty ákimi Baqytjan Saǵyntaev sáýlet eskertkishteri quramyna qalanyń biregeı ǵımarattaryn engizý boıynsha almatylyqtardyń usynystaryn jınaýdy tapsyrdy.

B. Saǵyntaevtyń tapsyrmasy boıynsha tarıhı kórki saqtalýy tıis erekshe ǵımarattar men nysandardyń tizimin jasaý jónindegi jumys bastaldy. Qalalyq Josparlaý jáne ýrbanıstıka basqarmasy sáýlet eskertkishteri tizimine enýi tıis ǵımarattar boıynsha túsken usynystardy jınaý jobasyn iske qosty.

Almatylyqtardyń pikiri boıynsha saqtaýly tıis ǵımarattar týraly aqparatty almaty.uaig.kz saıtyndaǵy «Biregeı ǵımarattar katalogy» aıdaryna aty-jóni men tegin, baılanys telefonyn, nysannyń mekenjaıy men fotosyn jiberý qajet. Izgi nıetti azamattar usynǵan obektilerdi sarapshylar bir aıda eki ret qoǵamdyq komıssııada talqylaıdy jáne «Almatynyń biregeı ǵımarattarynyń katalogyna» engiziledi. Qoǵamdyq tyńdaý bolatyn kún keıinirek jarııalanady.

Qazirgi kezde qoǵamshylar 757 qundy tarıhı ǵımarattardy anyqtady. Almatynyń tarıhı-mádenı murasymen aınalysatyn kásibı sáýletshiler men entýzıastardyń kásibı bir toby qalanyń sáýlet uqsastyǵyn zertteıtin (Archcode Almaty) jobasyn usynýda, sonda keńes dáýiri kezinde salynǵan Qazaqstannyń burynǵy astanasynyń barynsha biregeı ǵımarattary da enip, katalogtyń máni arta túser edi.

Buryndary Almaty qalasy ǵımarattarynyń jasy kórsetilgen karta boldy, onyń quramyna 250 myńǵa jýyq nysan engen. Karta qala qurylysynyń 7 kezeńin qamtıdy: Vernyı kezeńinen bastap búgingi kúnge deıin:

1) 1927 jylǵa deıin, qalanyń astana atanýy;
2) Astanalyq avangard: 1927-1935 jyldar;
3) Klassıkalyq jáne ulttyq murany ıgerý: 1936-1941 jyldar;
4) Soǵys kezindegi jáne soǵystan keıingi klassıızm: 1942-1957 jyldar
5) Erte modernızm: 1958-1969 jyldar;
6) «Joǵary» modernızm: 1970-1995 jyldar;
7) Zamanaýı: 1995 jyldan keıin jáne búgingi kúnge deıin.

Derekkóz: Almaty aqshamy gazeti