امانگەلدى كەڭشىلىك: اكەمنىڭ ادەبيەتتە باعىندىرعان بيىگى دۇرىس تانىلماي جاتىر

فوتو: اشىق دەرەككوز

ادەبيەت سىنشىسى, حالىقارالىق «الاش» سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى امانگەلدى كەڭشىلىك «ۇجدان» اكەلەر الاڭىنا بەرگەن سۇحباتىندا اقىن اكەسىنىڭ ءومىر جولى مەن قازاق ادەبيەتىنە سىڭىرگەن ەڭبەگى تۋرالى كەڭىنەن ايتىپ بەردى, — دەپ جازادى qandastar.kz

«قازاقتىڭ اسا كورنەكتى اقىنى, مەنىڭ اكەم كەڭشىلىك مىرزابەكوۆ 1946 جىلى تورعاي اۋدانى, شىعاناق اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. اكەمنىڭ «ءبىزدىڭ اۋىل تەمىر جولدان شەتكەرى» دەپ كەلەتىن ءبىر ولەڭى بار. شىنىندا, ءبىزدىڭ اۋىلىمىز قيىر شەتتە ورنالاسقان, قايماعى بۇزىلماعان قازاقى ولكە ەدى. اكەم سول اۋىلداعى مەكتەپتە ءبىلىم الدى. جاستايىنان ۇلكەن قاريالاردىڭ قازىنالى اڭگىمەسىن تىڭداپ ءوستى. مەنىڭ ءبىر وكىنەتىم, اكەمنىڭ قازاق ادەبيەتىندەگى قايتالانباس ۇلكەن بيىگى ءالى كۇنگە دەيىن ءوز دەڭگەيىندە تانىلماي جاتىر. ولاي دەيتىن سەبەبىم, اكەم ادەبيەتكە ۇلكەن قۇبىلىس بولىپ كەلگەن اقىن. ماسەلەن, ونىڭ 16-17 جاسىندا جازعان ولەڭدەرىن وقىساق ءدال سونداي دەڭگەيدە قازاق ادەبيەتىندە قالام تەربەتكەن اقىن جوقتىن قاسى. اكەمنىڭ تاعى ءبىر ەرەكشەلىگى, باللادا جانرىندا عاجاپ ەڭبەك ەتتى. قازاقتىڭ ۇلكەن اقىنى قاينەكەي جارماعامبەتوۆ باللادا جانرىنىڭ نەگىزىن قالاسا, وسى جانردى شىڭعا جەتكىزگەن مەنىڭ اكەم دەپ تولىق ايتۋىمىزعا بولادى», — دەدى امانگەلدى كەڭشىلىك.

سۇحبات بارىسىندا امانگەلدى كەڭشىلىك اكەسىنىڭ بالا تاربيەسىندەگى ۇستانىمدارى مەن جەكە قاسيەتتەرىن ايتىپ, ۇلگىلى بولماسىن بايانداپ بەردى.

«مەنىڭ اكەم ەشقاشان ماعان قاتتى زەكىپ, ۇرسىپ كورگەن ەمەس. ءبارىن اقىلمەن, بايىپپەن تۇسىندىرۋگە تىرىساتىن. سونداي-اق, اكەم بالا تاربيەسىنە بارىنشا كوڭىل ءبولدى. بالالارىنىڭ ادەبيەتكە, تاريحقا جاقىن ەتىپ ءوسىردى. مەنىڭ ءوزىم دە كىشكەنتاي كەزىمدە شىعارماشىلىققا جاقىن بولىپ ءوستىم. باستاۋىش سىنىپ وقىپ جۇرگەندە قىزىقتى اڭگىمەلەرىم سول كەزدەگى بالالار گازەتى “قازاقستان پيونەرىندە” جارىق كورىپ جاتتى. اكەم سول اڭگىمەلەرىمدى وقىپ, جازۋ ءستيلىن ساقتاۋدى ۇيرەتىپ, ءوزىنىڭ اقىلىن ايتىپ وتىراتىن», — دەدى امانگەلدى كەڭشىلىك.