جاڭالىقتار
«اپورتتان ايىرىلۋىمىز مۇمكىن»: شارۋا يەلەرى پروكۋراتۋرا قىسىم كورسەتىپ جاتقانىن ايتىپ, پرەزيدەنتتەن كومەك سۇرادى
فوتو: ۆيدەودان سكرين
الماتى وبلىسىنىڭ بۇرىنعى قاراساي اۋدانى اۋماعىنداعى الما باقتارىنا يەلىك ەتەتىن «حالىقارالىق كلۋبتار قاۋىمداستىعى» جشس وكىلدەرى پرەزيدەنتكە جۇگىنىپ, پروكۋراتۋرا ارەكەتتەرىنەن قورعاۋدى سۇرادى. ولاردىڭ ايتۋىنشا, قۇزىرلى ورگان ولاردىڭ جەرگە مەنشىك قۇقىعىن جارامسىز دەپ تانۋعا تىرىسىپ جاتىر. بۇل تۋرالى qandastar.kz Stan.kz اقپارات اگەنتتىگىنە سىلتەمە جاساپ حابارلايدى.
ۆيدەودا فەرمەرلەر كەيىنگى 20 جىلدا الماتىلىق اپورت پەن باسقا دا الما سورتتارىن ءوسىرىپ, جەردى ماقساتتى تۇردە پايدالانىپ كەلە جاتقانىن العا تارتادى.
“قۇرمەتتى قاسىم-جومارت كەمەل ۇلى, ءبىز الماتى قالاسى پروكۋراتۋراسىنىڭ ءبىزدى جۇمىستان ايىرۋعا جانە الماتىنىڭ تاۋ بوكتەرىندەگى الما باقتارىن جويۋعا باعىتتالعان ارەكەتتەرىنەن قورعانۋدى سۇراپ, سىزگە جۇگىنىپ وتىرمىز. جاقىندا بوستاندىق اۋدانىنىڭ پروكۋراتۋراسى الماتى قالاسىنىڭ ەكونوميكالىق سوتىنا «حالىقارالىق كلۋبتار قاۋىمداستىعى» جشس-ءنىڭ 2004 جىلدان بەرى يەلىك ەتىپ كەلە جاتقان جەر ۋچاسكەلەرىنە مەنشىك قۇقىعىن جارامسىز دەپ تانۋ تۋرالى تالاپ-ارىز بەردى. پروكۋراتۋرانىڭ مەنشىك قۇقىعىنان ايىرۋ سەبەبى رەتىندە ۋچاسكەلەردىڭ بىرىنەن «كەرەڭقۇلاق» وزەنىنىڭ ءوتۋى كورسەتىلگەن. الايدا نەگە ەكەنى بەلگىسىز, رەميزوۆ سايىنان ءال-فارابي داڭعىلىنا دەيىن سوزىلاتىن كەرەڭبۇلاق وزەنى بويىندا ورنالاسقان ەليتالىق تۇرعىن ءۇي كەشەندەرىنىڭ يەلەرىنە پروكۋراتۋرا تاراپىنان ەشقانداي سۇراق تۋىندامايدى. قۇرمەتتى پرەزيدەنت مىرزا, ءبىز بۇل ۋچاسكەلەردى ماقساتتى تۇردە پايدالانىپ كەلەمىز. مۇندا مۇلدەم قۇرىلىس پەن كوتتەدجدەر جوق”, – دەپ اعىنان جارىلدى شارۋالار.
شارۋالار الماتىلىق اپورتتى ءوسىرىپ, ونى قالا تۇرعىندارى مەن ەلىمىزدىڭ قوناقتارىنا ۇسىنىپ جۇرگەنىن ايتتى.
“قۇرمەتتى پرەزيدەنت مىرزا, ءسىز جاقىندا يتاليادا بولىپ, بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ قىزمەتكەرلەرىن وسى جەردە, ءوز قولىمىزبەن وسىرگەن الماتىلىق اپورتپەن قوناق ەتتىڭىز. ءسىز ءاردايىم ءبىزدىڭ الماتىلىق اپورتتى قورعاپ, ساقتاپ قالۋ كەرەك ەكەنىن ايتاسىز. سوڭعى جولداۋىڭىزدا ءسىز جەر پايدالانۋشى ادال جۇمىس ىستەپ, ينۆەستيتسيا قۇيسا, قولدانىستاعى ءوندىرىستى بۇزۋعا بولمايتىنىن ايتتىڭىز. الايدا پروكۋراتۋرا ءۇشىن ءسىزدىڭ بۇل سوزدەرىڭىزدىڭ ەش ماڭىزى جوق. ءبىز بۇل جەرلەردى ەليتالىق تۇرعىن ءۇي سالۋ ءۇشىن كەز كەلگەن جولمەن تارتىپ الماق ەكەنىن تۇسىنەمىز. قۇرمەتتى قاسىم-جومارت كەمەل ۇلى, ءبىز كونستيتۋتسياعا سايكەس قۇقىقتارىمىزدىڭ كەپىلى رەتىندە سىزدەن كومەك سۇراۋعا ءماجبۇرمىز. بۇل وتىنىشىمىزگە نازار اۋدارىپ, پروكۋراتۋرانىڭ ارەكەتىن توقتاتاسىز دەپ ۇمىتتەنەمىز. ءبىزدىڭ وتباسىلارىمىز كۇنكورىسسىز قالادى”, – دەپ كۇيىندى جۇمىسشىلار.
بۇعان دەيىن شارۋالار باس كوتەرىپ, بۇل اعاشتاردىڭ جاسى 70 جىلدان اسقانىن, ولار 50-جىلداردان بەرى ءوسىپ كەلە جاتقانىن ايتىپ ۆيدەو ءتۇسىردى.
بۇل اعاشتار ەسكى, ال ولاردىڭ بۇتاقتارى تەگىس. ءبىز وسىلاردى ارنايى قالدىرىپ وتىرامىز. ءبىز الماتى اپورتىنىڭ گەوگرافيالىق ستاتۋسى مەن برەندىنە يە بولدىق. ياعني كارتاعا بەلگىلەگەندە دال وسى جەردە اپورتتىڭ وسەتىنى كورسەتىلەدى. ءيا, ءبىز بىرنەشە ۇرپاقتان بەرى الماتىلىق اپورتتى ءوسىرىپ كەلەمىز. جاڭبىر جاۋىپ, ۇسىك پەن بۇرشاق بولماسا ەكەن دەپ دۇعا جاسايمىز. بۇل جەردە ۇلكەن پايدا ءۇشىن جۇرگەن جوقپىز, كەرىسىنشە, وسى باققا كوپ كۇش, ۋاقىت, دەنساۋلىعىمىزدى سالدىق. وسى جەردەن كەتۋ وتە قيىن, ءبىز ءۇشىن مۇندا تەك اقشا ەمەس, ەڭبەگىمىز, جانىمىز بار», – دەدى شارۋالاردىڭ ءبىرى يۆان سەرگەەۆ.
ۆيدەوكادردا شارۋالاردىڭ ءبىرى باق ماڭايىنداعى قىمبات ۇيلەردى, ياعني ەرمەنسايدى كورسەتتى. تۇرعىندار سۋدىڭ جوقتىعىنا شارۋالاردى كىنالاپ جاتقان كورىنەدى.
«بۇل جەردە بۇرىن الما باقتارى بولعان. بۇل ۇيلەر, نەگىزىندە, اتاقتى اپورت باقتارىنىڭ «زيراتىندا» تۇر. مىناۋ سول اعاشتاردان قالعان سوڭعى ءتۇپ. مىنە, قۇرىلىس ولارعا دا جاقىنداپ قالدى. كەلەسى كوكتەمدە ءتىپتى وسى سوڭعى اعاشتار دا قالمايتىن شىعار دەپ ويلايمىن. وسى تۇرعان تۇرعىن ءۇي كەشەنىنىڭ ورنىندا دا باق بولدى. ونى حالىق اراسىندا «ماحاببات باعى» دەپ اتايتىن. قالعانى – تەك وسى عانا. ءبىزدى نە كۇتىپ تۇر? جولبارىستاردى جوعالتقانىمىزداي, اپورتتى دا جوعالتامىز. ەكى برەندتى جوعالتۋعا بولمايدى. ەگەر بۇل جەرلەردى تارتىپ السا, جاعداي مۇشكىل. قالعان باقتاردىڭ فونىندا بۇل – تىكەلەي ەسكەرتۋ. اپورت قازىر تەك «قازاقفيلمدە» عانا قالدى, بىراق ونىڭ باعاسى دا قىمباتتاپ بارادى», – دەدى الماتىلىق شارۋالار.
ءىستىڭ جاي-جاپسارىن پروكۋراتۋرا تارقاتىپ بەردى. ولاردىڭ ايتۋىنشا, الما باق قاي كەزدە دە مەملەكەت مەنشىگىندە قالا بەرەدى.
«حالىقارالىق كلۋبتار قاۋىمداستىعى» جشس-ءنىڭ 884,9 گەكتار جەرگە مەنشىك قۇقىعىن 2004 جىلعى 17 ماۋسىمدا العانىن حابارلايدى. 2015 جىلى بۇل جەر ۋچاسكەسى بولىنەتىن اۋماق رەتىندە تانىلىپ, جالپى كولەمى 820 گەكتارعا دەيىن ازايتىلعان. ۋچاسكە اۋماعىنان كەرەڭقۇلاق وزەنى مەن بەرقارا بۇلاعى اعىپ وتەدى. بۇل جەرلەر, قاراساي اۋدانى اكىمدىگى قاۋلى شىعارعان كەزدە قولدانىستا بولعان جەر كودەكسىنىڭ 132, 133-باپتارىنا سايكەس سۋ قورىنىڭ جەرلەرى بولىپ سانالادى جانە تەك مەملەكەتتىك مەنشىككە جاتادى«, – دەپ مالىمدەدى پروكۋراتۋرا.
پروكۋراتۋرانىڭ سوزىنشە, سۋ قورىنىڭ قۇرامىنداعى مۇنداي جەرلەر تەك سۋ رەسۋرستارىن باسقارۋ سالاسىنداعى ۋاكىلەتتى ورگاندارمەن كەلىسىم بويىنشا ۋاقىتشا جەر پايدالانۋ قۇقىعىندا عانا بەرىلۋى مۇمكىن.
«بۇعان بايلانىستى 7 قازاندا پروكۋراتۋرا الماتىنىڭ مامانداندىرىلعان اۋدانارالىق ەكونوميكالىق سوتىنا جەرگە مەنشىك قۇقىعىن راستايتىن قۇجاتتاردى جارامسىز دەپ تانۋ تۋرالى تالاپ-ارىز بەردى. سوت قاراۋىنىڭ ناتيجەسىندە قۇقىقتىق باعا بەرىلىپ, ءتيىستى شەشىم قابىلدانادى», – دەدى پروكۋراتۋرا.