“Artynda «aǵashkalar» turǵany ras pa?”. Perızat Qaırat pen anasy qansha jylǵa sottalýy múmkin?

Foto: Dalanews.kz

Perızat Qaırattyń isi Qazaqstan qoǵamynda keńinen talqylanǵan mańyzdy oqıǵalardyń biri bolyp tabylady, dep jazdy qandastar.kz

Sońǵy derekter boıynsha, onyń ózimen qosa anasyn da sottaǵaly jatyr. Dalanews.kz tilshisi oqıǵa hronologııasy, Perızattyń sottalý merzimi men qoǵam pikirine sholý jasaǵan.

Eń aldymen Perızat Qaıratqa qatysty is qalaı órbigenin túsiný úshin oqıǵa hronologııasyn jasadyq.

2021 jyldyń 11 qazany: Perızat Qaırat “Biz birgemiz Qazaqstan 2030” qoǵamdyq birlestigin tirkedi. Qujattarǵa sáıkes, birlestiktiń quryltaıshylary retinde 10 adam kórsetilgenimen, tergeý barysynda olardyń 9-ynyń atynan Perızat Qaırattyń ózi qol qoıǵany anyqtaldy.

2024 jyldyń kóktemi: Qazaqstanda bolǵan aýqymdy sý tasqyny kezinde Perızat Qaırat halyqtyń qaıǵysyn bólisip, zardap shekkenderge kómek kórsetý maqsatynda qaıyrymdylyq qarajattaryn jınaýdy uıymdastyrdy. Ol prezıdentke beıneúndeý joldap, memlekettik kómektiń jetkiliksizdigin atap ótti.

2024 jyldyń qarashasy: Qarjylyq monıtorıng agenttigi Perızat Qaırattyń 1,5 mıllıard teńge kóleminde qarajatty jymqyrdy degen kúdikke ilingenin habarlady. Bul qarajat elimizdiń ár aımaǵynan jınalyp, muqtaj jandarǵa baǵyttalýy tıis edi. Alaıda, ol bul aqshany Astananyń qymbat avtosalondarynan birneshe elıtalyq kólik satyp alýǵa, sondaı-aq elıtalyq turǵyn úı keshenderinen páterler men kottedjder alýǵa jumsaǵan.

2024 jyldyń jeltoqsany: Perızat Qaırattyń múlkine shekteý qoıyldy. Tárkilengen zattar qatarynda quny 25 mıllıon teńgelik sómke, 7 mıllıon teńgelik saǵat jáne basqa da qymbat buıymdar bar.

2025 jyldyń 12 naýryzy: Astana qalasynyń mamandandyrylǵan aýdanaralyq ekonomıkalyq soty “Biz birgemiz Qazaqstan 2030” qoǵamdyq birlestigin májbúrli túrde taratý týraly sheshim qabyldady. Bul sheshim birlestikti qurý kezinde anyqtalǵan buzýshylyqtarǵa baılanysty qabyldandy.

2025 jyldyń 3 sáýiri: Qarjylyq monıtorıng agenttigi Perızat Qaıratqa qatysty tergeý sharalarynyń aıaqtalǵanyn málimdedi. Tergeý barysynda keltirilgen shyǵynnyń somasy 3,5 mıllıard teńge dep anyqtaldy. Perızat Qaıratpen birge onyń anasy da jaýapqa tartylyp, ol alaıaqtyq jáne qylmystyq jolmen alynǵan qarjyny jylystatý baptary boıynsha aıyptaldy jáne úı qamaqqa alyndy.

Bul is qoǵamda qaıyrymdylyq qorlarynyń qyzmetine degen senimdilikti qaıta qaraýǵa jáne olardyń qyzmetin qatań baqylaý qajettigin kórsetti.

Perızat pen anasy qansha jylǵa sottalýy múmkin? 

Bul suraqty belgili zańger Dýman Kópbaevqa qoıdyq. Perızattyń isi Qylmystyq kodekstiń 190-baby boıynsha qaralyp jatyr.

«Perızat 190-bap, 4-tarmaq «Alaıaqtyq» qylmysy boıynsha múlki tárkilenip, bes jyldan on jylǵa deıingi merzimge bas bostandyǵynan aıyrylýy múmkin», deıdi zańger.

QMA málimetinshe, Perızattyń anasy eki bap boıynsha kúdikke ilingen: Qylmystyq kodekstiń 218-shi jáne 190-baby.

«218-bap — Qylmystyq jolmen alynǵan aqshany jáne (nemese) ózge múlikti zańdastyrý (jylystatý). Múlki tárkilenip, bes jyldan on jylǵa deıingi merzimge bas bostandyǵynan aıyrýǵa jazalanady», deıdi Dýman Kópbaev.

Zańgerdiń sózinshe, bul aýyr qylmys bolyp sanalady.

«Sebebi adamdardy aldap, alaıaqtyq jasap, qor ashyp, sol arqyly bárin jymqyrǵan. 3,5 mlrd teńge asa iri mólsherde aqsha jymqyrý bolyp sanalady. Sheshimdi árıne sot shyǵarady. Mundaǵy eń basty másele — tárkilengen múlikter qaıtaryla ma? Ol kimge qaıtarylady? Memleket osyny oılanyp otyr ǵoı. Osy isten keıin qaıyrymdylyq qorlaryn memleket baqylaı bastaýy múmkin. Sebebi ár adam qor asha berse masqara ǵoı. Árıne, jınalǵan aqsha qaıtarylmaıdy, ol memleket esebine aýdarylýy múmkin. Ne degenmen de sońǵy núkteni sot qoıady. Meniń boljamym boıynsha ekeýin de kináli dep tanıdy. Bári taıǵa basqan tańbadaı dáleldenip tur ǵoı», deıdi zańger.

Rezonans týdyrǵan is

Perızat Qaırattyń isi Qazaqstan qoǵamynda úlken rezonans týdyryp, qaıyrymdylyq uıymdarynyń qyzmetin retteý qajettiligi týraly pikirtalastarǵa sebep bolǵany sózsiz. Bul jaǵdaıǵa qatysty zańgerler men sarapshylar túrli pikir bildirdi.

«Qaıyrymdylyq jasaý, volonterlik — qazaqtyń óziniń tarıhyndaǵy, DNQ-myzdaǵy jaqsy qundylyq. Keıbir azamattar ‘onyń barlyǵyn bir ǵana platformaǵa aýystyramyz ba?’ deıdi. Meniń oıymsha, bul eshqandaı nátıje bermeıdi. Retteý kerek pe degen suraqqa jaýap bersek, retteý kerek. Biraq shekteý emes. Osy ekeýin ajyrata bilýimiz qajet», dedi Májilis depýtaty Ashat Aımaǵambetov.

Depýtat qaıyrymdylyq uıymdarynyń ashyqtyǵy men eseptiligin arttyrý úshin qosymsha zańnamalyq tetikter qajet ekenin atap ótti.

Sonymen qatar, Kaztag basylymynyń redaktory Amır Qasenov Perızat Qaıratqa qatysty jańa derekterdiń paıda bolýyna pikir bildirdi.

«Eger QMA-nyń Perızat Qaıratqa qatysty aıtqan nársesiniń bári shyn bolsa, Perızat úshin tek qýaný qaldy — kip-kishkentaı bolyp, tábeti jaman emes. Biraq endi Perızatqa «dıeta saqtaý» keregi eskertildi», deıdi Qasenov.

Al qarjy keńesshisi, qarjyger Indıra Ýteýlınovanyń sózinshe, Perızattyń artynda «aǵashkalar» turýy múmkin.

«Qarapaıym adam jaıdan jaı sonsha aqshany jymqyra almas edi. Bankter 150 mıllıon teńgeden laqtyratyn qor quryp kórińiz. Kimniń qolynan keledi ol? Eshkimniń. Qarjy jáne saıasat áleminde yqpaly bar adamnyń ǵana qolynan keletin nárse. Aǵashkalar týraly qaýesettiń ras bolǵany ma?», deıdi qarjyger.

Bul jaıt qarapaıym azamattardyń da nazarynan tys qalmaǵany sózsiz. Bir kezderi ózi de qaıyrymdylyqpen aınalysqan qazaqstandyq áıel Janna Engelstiń sózinshe, bul iske tek Perızatty jaýapqa tartý durys emes.

«Qazir Perızat Qaıratqa qatysty atyshýly is júrip jatyr. Qaıyrymdylyq salasynda birneshe jyldan beri istegen adam retinde aıtaıyn, ol jalǵyz áreket etpegeni sózsiz. Bul proestiń bári bir adam ǵana jasaıtyn nárse emes. Bul iste arnaıy basshylyqtyń, jaýapty organdardyń, «Amanat» partııasynyń da qarjylyq resýrstarǵa jáne belgili bir bastamalarǵa qatysy bolǵan shyǵar. Bir adamnyń artynda tutas júıe turǵan kezde, jaýapty bir adamnan ǵana alý durys emes», deıdi Janna Engels.

Áleýmettik jelilerdegi talqylaý

Perızat Qaırattyń isi áleýmettik jelilerde keńinen talqylanyp, qoǵam qaıratkerleri men qarapaıym azamattar óz pikirlerin bildirdi. Kóptegen qoldanýshylar qaıyrymdylyq uıymdarynyń qyzmetin qatań baqylaý qajettigin alǵa tartty. Sondaı-aq, bul jaǵdaı halyqtyń qaıyrymdylyq qorlaryna degen senimine nuqsan keltirgeni týraly da sóz qozǵaldy.

Perızat Qaırattyń isi qaıyrymdylyq uıymdarynyń qyzmetin retteý jáne olardyń ashyqtyǵyn qamtamasyz etý máselesin kún tártibine shyǵarǵandaı boldy. Zańgerler men sarapshylar bul salada qosymsha zańnamalyq tetikter engizý qajettigin atap ótýde. Qoǵamda qaıyrymdylyq qorlaryna degen senimdilikti qalpyna keltirý úshin olardyń qyzmetiniń ashyqtyǵy men eseptiligine erekshe nazar aýdarý qajet.