«اتتارىمىز ءسال ءالسىز بولىپ تۇر». باس جاتتىقتىرۋشى كوكپارعا دايىندىق تۋرالى

كوللاج: el.kz

V دۇنيەجۇزىلىك كوشپەندىلەر ويىنىنىڭ باستالۋىنا ءبىر ايعا جۋىق ۋاقىت قالدى. سونىڭ ىشىندە ءدۇبىرلى دودادا ەل نامىسىن كوكپارشىلار قورعايدى. قازىرگى تاڭدا كوكپاردان ۇلتتىق قۇراما الماتى وبلىسىندا ورنالاسقان وليمپيادالىق ورتالىقتا دايىندىقتارىن پىسىقتاپ جاتىر. ءار ءوڭىردىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن كەلگەن 29 كوكپارشىنىڭ اراسىنان ەڭ ۇزدىك 12 سپورتشى كوكپار ويىنىنا, ال قالعان 12-ءسى كوكبورى سپورتىنا ىرىكتەلىپ الىنادى. El.kzءتىلشىسى كوكپاردان دايىندىقتىڭ قالاي جۇرگىزىلىپ جاتقانىن سۇراپ ءبىلدى.

تۇركيادا وتكەن ءىV كوشپەندىلەر ويىندارىندا كوكپاردان قازاقستان قۇراماسى چەمپيون اتانعان ەدى. بيىل سول بيىكتەن كورىنە الا ما دەگەن ساۋالدى قازاقستان ۇلتتىق قۇراماسىنىڭ باس جاتتىقتىرۋشىسى اقىلباي مانكەەۆكە قويدىق.

قۇداي قالاسا كوكپاردان چەمپيون بولامىز دەپ نيەت ەتىپ وتىرمىز. ەندى بۇل جەردە جالعىز كوكپار ەمەس, كوكبورى ويىنى دا بار. ەكى سپورت ءتۇرى بولىپ تۇر. سول سەبەپتى كوكبورىدەن «بىلاي بولادى» دەپ ءدال قازىر بىردەڭەنى بولجاپ ايتا المايمىز. ال كوكپاردان جەڭىسكە جەتەمىز دەگەن ويدامىن, – دەيدى باس باپكەر.

كوكپاردان شاباندوزداردىڭ 5-ءشى دۇنيەجۇزىلىك كوشپەندىلەر سايىسىنا ىرىكتەلىپ الىنعانىن ايتتى. تاعى 1-2 شاباندوز الداعى جاتتىعۋلاردا انىقتالادى دەپ وتىر. قازىر قىزۋ دايىندىق الماتى قالاسىندا ءجۇرىپ جاتىر.

كوشپەندىلەر ويىنىنا دايىندىقتى اقپان ايىنان باستاعانبىز. ءبىرىنشى وقۋ-جاتتىعۋ جيىنى تۇركىستان وبلىسىندا وتكەن بولاتىن. ودان كەيىن ءۇشىنشى جيىن وسى الماتى وبلىسىندا ءوتىپ جاتىر. وسى جەردە كوكپارشىلاردىڭ ءبارىن دايىنداپ, استاناعا جولعا شىعامىز دەگەن نيەتتەمىز. كوكپارشىلاردان 29 سپورتشى بار, سونىڭ ىشىنەن 24-ءىن استاناعا الىپ بارامىز. ال كوكبورىگە ىرىكتەلىنىپ قويعان. ەلدى قۋانتۋعا تىرىسامىز. قىرعىز اعايىندارمەن قىزىقتى ويىن بولادى دەگەن ويدامىن. جىگىتتەردىڭ دە دايىندىعى جوعارى, – دەيدى اقىلباي مانكەەۆ.

2014 جىلدان بەرى ءار ەكى جىل سايىن قىرعىزستاندا ۇيىمداستىرىلىپ كەلە جاتقان كوشپەندىلەر ويىنى 2022 جىلى العاش رەت تۇركيادا ءوتتى. ءتورت كۇنگە سوزىلعان ءدۇبىرلى جارىستىڭ سوڭعى كۇنى قازاقستان ءۇشىن تابىستى بولىپ, كوكپاردان وتانداستارىمىز الدىنا جان سالماعان ەدى.

قىرعىز ەلىندە كوكپارشىلارىمىز قارسىلاستارىن شاق كەلتىرمەي, وزبەكستاندى 8-1 ەسەبىمەن, ال ەكىنشى كەزدەسۋىندە موڭعوليا كومانداسىن 12-2 ەسەبىمەن تىزە بۇكتىرىپ فينالعا سۋىرىلىپ شىقسا, اقتىق ايقاستا قىرعىزدارمەن ويناپ سوڭعى ساتتە جەڭىستى ج ۇلىپ العان ەدى. قورىتىندى ەسەپ 4:3-پەن اياقتالىپ, كوكپاردان قازاقستان قۇراماسى دۇنيەجۇزىلىك كوشپەندىلەر ويىندارىنىڭ چەمپيونى اتاندى.

مىنە, سول كەزدەن-اق بىزگە ەڭ مىقتى قارسىلاستىڭ كىم ەكەنىن بايقاۋعا بولادى. بۇل جولى دا كوشپەندىلەر ويىندارىندا قۇراماعا ەڭ نەگىزگى باسەكەلەس مەملەكەت – قىرعىزستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قۇراماسى. قىرعىز اعايىنداردىڭ ۇلتتىق قۇراماعا باسكەلەسى بولۋ ىقتيمالدىعى جوعارى.

قازىردىڭ وزىندە قىرعىزدار دايىندىقتارىن قىزۋ باستاپ كەتكەن. كوكپار جانە كوكبورى بويىنشا ارقايسىسى 12 ويىنشىدان تۇراتىن كوماندا فيزيكالىق, تاكتيكالىق شەبەرلىكتەرىن ارتتىرىپ جاتقان كورىنەدى. كوكپاردان قازاقستان ۇلتتىق قۇراماسىنىڭ باس جاتتىقتىرۋشىسى اقىلباي مانكەەۆتىڭ سوزىنشە, ۇلتتىق قۇراماعا قىرعىزستان مەن وزبەكستاننان كەلەتىن كوماندالار مىقتى قارسىلاس بولادى.

ويتكەنى بۇل مەملەكەتتەر ەلىمىزگە جاقىن شەكارالاس بولعاندىقتان, كوكپار سول مەملەكەتتەردە قاتتىراق دامىعان. قازىر بىزدەگى دايىندىق قىزۋ ءجۇرىپ جاتىر. كوكپارشىلارىمىزدىڭ فيزيكالىق تۇرعىداعى دايىندىقتارى جاقسى. جەتىسپەيتىن جاعى اتتارىمىز ءسال ءالسىز بولىپ تۇر. سەبەبى كوكبورىگە قازاندىقتا وينايتىن اتتارىمىز جەتىسپەي جاتىر, – دەيدى باس باپكەر اقىلبەك مانكەەۆ.

باس جاتتىقتىرۋشى كوكپاردان ازيا, الەم چەمپيوناتتاردى دا ءوتىپ جاتىر. بىراق سونىڭ ىشىندە كوشپەندىلەر ويىنىنىڭ ورنى ەرەكشە ەكەنىن تىلگە تيەك ەتتى.

دۇنيەجۇزىلىك كوشپەندىلەر ويىنىندا كوكپاردان ەلىمىزدىڭ نامىسىن قورعايتىن ويىنشىلاردىڭ ءبىرى – داۋلەت ايتان. سپورتشىنىڭ ۇلتتىق قۇرامادا جۇرگەنىنە 7-8 جىل بولعان. كوشپەندىلەر ويىنىنا ساقاداي سايمىز دەپ وتىر.

كوشپەندىلەر ويىنىنا قاتىسۋ ءۇشىن قازىرگى تاڭدا دايىندىق جاقسى ءوتىپ جاتىر. جارىسقا ساقاداي سايمىز. قازىر اتتارمەن جاتتىعۋ بولىپ, كىمنىڭ استىنا قانداي ات جاعاتىنىن ىرىكتەپ جاتىر. بۇل ويىندا شەڭبەرگە شابامىز. ءبىرشاما جىگىتتەردى  ىرىكتەپ دايىنداپ قويدى. ۇلتتىق قۇرامادا جۇرگەنىمە 7-8 جىل بولدى, ۇيرەنىپ قالدىق. كوكپار قانىمىزعا سىڭگەن ويىن. ونى تۇسىنەتىن جانە تۇسىنبەيتىندەر دە بولادى, – دەيدى قۇراما مۇشەسى.

كوكپارعا جاناشىرلاردىڭ ءبارى وسى سالادا جۇرگەنىن ايتتى. كوكپار بولعاسىن قاۋىپ پەن قاتەر بىرگە جۇرەتىنى انىق. داۋلەتتىڭ سوزىنشە, قازاندىققا سالۋدا جاراقات كوپ بولادى. اتتار ءبىر-بىرىمەن سوعىسىپ, اياعىن جاراقاتتايدى دەپ وتىر. ال شەڭبەرگە تاستاۋدا ويىنشىلارعا جىلدامدىق كەرەك.

ماعان شەڭبەرگە سالعان ۇنايدى. 5-ءشى دۇنيەجۇزىلىك كوشپەندىلەر ويىنىنا كوماندامەن دايىنبىز. قۇداي قالاسا, ەلىمىزدىڭ كوك تۋىن جەلبىرەتىپ, ءانۇرانىمىزدى اسقاقتاتامىز دەپ وتىرمىز, – دەيدى كوكپاردان ۇلتتىق قۇراما مۇشەسى داۋلەت ايتان.

كەلەسى ويىنشى ەلدار جيەنقۇلدا دۇنيەجۇزىلىك كوشپەندىلەر ويىنىندا كوكپاردان ۇلتتىق قۇرامادا وينايدى. ايتۋىنشا, كوكپاردى جانىنا سەرىك ەتكەنىنە ءبىراز جىل بولعان. ءتىپتى 2016 جىلى كوشپەندىلەر ويىنىندا ەڭ جاس ويىنشى بولعانىن ايتتى.

كوكپارعا كەلۋىمە اسەر ەتكەن اتام, اكەم بولدى. ول كىسىلەر تاۋدا, جايلاۋدا كوكپار شاباتىن. بۇل – قانمەن كەلگەن ونەر. ۇلتتىق قۇرامادا جۇرگەنىمە 9 جىلداي بولىپ قالدى. ەڭ العاش 2016 جىلى قىرعىزستاندا دۇنيەجۇزىلىك كوشپەندىلەر ويىنى ءوتىپ, سوندا قاتىستىم. ول كەزدە قۇراماداعى ەڭ جاس ويىنشىسى بولعام, – دەيدى كوكپارشى.

كوكپارشى ەلىمىزدە وتەتىن 5-ءشى دۇنيەجۇزىلىك كوشپەندىلەر ويىنى ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىكتى تالاپ ەتەدى دەپ وتىر.

كوكپاردان ۇلتتىق قۇراما مۇشەسىنىڭ ءبىرى 22 جاستاعى ابىلاي ۇلىقپانوۆتىڭ كوكپارمەن اينالىسىپ جۇرگەنىنە 7 جىلدان اسىپ كەتكەن. ول شابۋىلشى قىزمەتىن اتقارادى. 5-ءشى دۇنيەجۇزىلىك كوشپەندىلەر ويىندارىندا ەل نامىسىن قورعايدى.

جاستايىمنان ات سپورتىنا قىزىعىپ, كوكپارعا كەلىپ جاتىرمىن. بۇل ويىن مىقتىلىقتى تالاپ ەتەدى. سونداي-اق مىنەتىن اتىڭمەن دە ءتىل تابىسا ءبىلۋ قاجەت. الداعى بولاتىن ويىندا ءار مەملەكەت ءوزىنىڭ مىقتى كومانداسىن الىپ كەلەدى. سوندىقتان نامىستى قولدان بەرمەي, ءوز ەلىمىزدە كوك تۋىمىزدى كوتەرەمىز دەگەن ماقسات قويىپ وتىرمىز, – دەيدى ۇلتتىق قۇراما مۇشەسى ابىلاي ۇلىقپانوۆ.

كوكپاردان ۇلتتىق قۇراما قازىر الاتاۋدىڭ بوكتەرىندە قىزۋ دايىندىقتارىن جۇرگىزىپ جاتىر. ايتا كەتەيىك, 8-13 قىركۇيەكتە استانا قالاسىندا 5-ءشى دۇنيەجۇزىلىك كوشپەندىلەر ويىندارى وتەدى. ءىس-شاراعا 90 ەلدەن 21 سپورت تۇرىنەن 2 مىڭنان استام سپورتشى قاتىسادى دەپ جوسپارلانۋدا.

سونىڭ ىشىندە قازاقستاننان 300-دەن استام قاتىسۋشى, قىرعىزستاننان 268 قاتىسۋشى, رەسەيدەن 150-دەن استام قاتىسۋشى, وزبەكستاننەن 147 قاتىسۋشى, تۇرىكمەنستاننان 49 قاتىسۋشى, تۇركيادان 100-دەن استام قاتىسۋشى, ۆەنگريادان 51 قاتىسۋشى باق سىنايدى.

بۇعان دەيىن دۇنيەجۇزىلىك كوشپەندىلەر ويىندارىنا قاتىسپاعان الەم ەلدەرىنىڭ ءتىزىمى دە جاڭاردى. ماسەلەن بەلگيا عىلىمي باعدارلاما بويىنشا قاتىسادى. ال زيمبابۆە ەلىنەن جامبى اتۋ سپورت تۇرىنەن ءبىر قاتىسۋشى كەلەدى.