«بالالار ناماز وقىماسا بەلدىكپەن ۇرادى»: تۇركىستاندىق كەلىنشەك يمام كۇيەۋىنەن كورگەن قورلىعىن ايتتى

 فوتو: “كورەمىز” باعدارلاماسىنان سكرين جانە گاۋحار ءجۇمادىلدا جەكە ءارحيۆى

تۇركىستان وبلىسىندا 37 جاستاعى كەلىنشەك 7 بالاسىمەن دالادا قالعانىن جەتكىزىپ, كومەك سۇرادى. ايتۋىنشا, جاقىندا عانا بوسانىپ كەلگەنىنە قاراماستان كۇيەۋى ونى ۇيدەن قۋىپ شىققان. وتىرار اۋدانى ءشاۋىلدىر اۋىلىنىڭ تۇرعىنى گاۋحار ءجۇمادىلدا كۇيەۋىنەن ابدەن قورلىق كورگەنىن ايتىپ شاعىمداندى. بۇرىن يمام بولعان ەر ادام وسىعان دەيىن ۇيىندە بالالارىن ناماز وقۋعا ماجبۇرلەپ, ايەلىن ۇرىپ-سوعىپ, كۇن كورسەتپەگەن ەكەن. ءتىپتى بالالارىنا تولەنەتىن جاردەماقىنى دا وسى ۋاقىتقا دەيىن ءوزى الىپ, گاۋحاردى ۇيدەن ەشقايدا شىعارماعان, دەپ حابارلايدى qandastar.kz اقپارات پورتالى Stan.kz سايتىنا سىلتەمە جاساپ.

گاۋحار كۇيەۋىمەن وسىعان دەيىن دە بىرنەشە رەت ارازداسىپ, اجىراسۋعا بەكىنگەن. الايدا كوپشىلىك ورتا مەن “مۇمكىندىك بەر” دەگەن ادامداردىڭ سوزىنە كونىپ, بۇل ويىنان اينىعان.

“جۋرناليستەرگە ۇراتىنىن ايتقانىم ءۇشىم قىسىمى ودان سايىن كۇشەيە ءتۇستى. مەنى “سوتقا بەرەمىن” دەدى. ول كەزدە اياعىم اۋىر بولعان سوڭ بار ويىم امان-ەسەن بوسانىپ الۋ ەدى. بوسانعانىمشا ونىڭ بارلىق قورلىعىنا شىدادىم. “20 ميلليون تەڭگە تولەيسىڭ, 7 جىلعا قامالاسىڭ” دەپ قورقىتا بەردى.

ماۋسىم ايىندا بوساناتىن ۋاقىتىم جاقىنداعان سوڭ ۇيدە وتىرعانىمدا ەسىك الدىنان ءتۇتىن شىقتى. قاراسام, سارايىمىز ورتەنىپ جاتىر ەكەن. ول كەزدە كۇيەۋىم بازارعا كەتكەن. ال كەيىن ءورت سوندىرۋشىلەر جالىننىڭ توقتىڭ تۇيىقتالۋىنان بولعانىن ايتتى. الايدا كۇيەۋىم سوندا دا ءورتتى مەنەن كوردى. وسىنداي جالامەن مەنى قازىر ۇيدەن قۋىپ وتىر”, – دەدى ول.

ۇيگە كامەرا قويدى, بالالار ناماز وقىماسا بەلدىكپەن ۇرادى

كەلىنشەك قازىر تۇركىستان قالاسىنداعى زورلىق-زومبىلىق قۇرباندارىنا ارنالعان ورتالىقتا.

“باسىندا مەنىڭ وتباسىمنىڭ بارلىعى بۇل كىسىگە تۇرمىسقا شىعۋىما قارسى بولدى. ولار ونىڭ بالاعىنىڭ قىسقالىعىن كورىپ, بىزگە ساي كەلمەيدى دەگەن ەدى. الايدا مەن جاقسى كىسى دەپ ويلاپ, سوعان قاراماستان تۇرمىسقا شىقتىم.

كۇيەۋىم بەس جىل اراب ەلىندە وقىپ كەلگەندىكتەن سول جاقتىڭ سالتتارىمەن ءومىر سۇرەدى. قازاقتىڭ سالت-ءداستۇرىن مويىندامايدى. بۇكىل تويلارعا قارسى. ايەلدى ۇيدە قاماپ ۇستايدى, ەش مۇمكىندىك بەرمەيدى. ايەلگە سىرتقا شىعۋعا, اقشا ۇستاپ جاراتۋعا, تۋىسقاندارىمەن ارالاسۋعا بارىنە تىيىم سالىنعان. ءتىپتى ماعان قويۋ ءتۇستى وراناتىن كيىمدەر اكەلگەن كەزدەرى دە بولدى. الايدا مەن ورانىپ جۇرۋگە قارسى بولدىم. كىشكەنتاي قىزىما دا كەيدە ورامال تاقسىن دەپ ايتادى”, – دەپ قوستى ول.

گاۋحار ءتىپتى كۇيەۋىنىڭ ءۇيدىڭ ىشىنە كامەرا قويعانىن دا العا تارتتى.

“جارىقتى, گازدى, سۋدى ءوشىرىپ, دارەتحانا مەن جۋىناتىن بولمەنى ق ۇلىپتاپ قويادى. ۇيگە كامەرا قويىپ بىلگەنىن ىستەيدى. 5 جاسار قىزىنىڭ دارەتكە (گارشوكقا) وتىرعانىن كامەراعا ءتۇسىرىپ وتىرعان اكەنى مۇنداي قۇقىقتان ايىرسا ەكەن دەيمىن. بالالاردى بەلدىكپەن, تەلەفون قۋاتتاعىشپەن, كيىم ىلگىشپەن ۇرادى. ولارعا كوپ تىيىم سالادى. ناماز وقىماسا, ۇرىپ تاستايدى. كامەراعا ءتۇسىرىپ مازاق قىلادى. تۋىسقاندارى ءتىپتى بالالارىمنان “ماماڭمەن قالاسىڭ با, اكەڭمەن قالاسىڭ با” دەپ سۇرايدى. قىزىمنىڭ گارشوكتا وتىرعانىن كامەراعا ءتۇسىرىپ, ك ۇلىپ قاراعانى ماعان قاتتى اۋىر ءتيدى. مەن ەندى بۇل جەردە تۇرعىم كەلمەيدى”, – دەپ كيىدى ول.

11 بالانىڭ جاردەماقىسىن ءوزى الىپ وتىردى

گاۋحاردىڭ ايتۋىنشا, كۇيەۋى 2019 جىلدان باستاپ اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك پەن بالالاردىڭ جارەماقىسىن الۋ قۇقىعىن ەش ەسكەرتۋسىز ءوز اتىنا اۋدارىپ العان.

“وسى كۇنگە دەيىن اقشانى ءوزى جاراتىپ كەلەدى. نەگىزى مەن ونىڭ ەكىنشى ايەلىمىن. ءبىرىنشى ايەلىنەن 4 بالاسى بار. ونىڭ دا اقشاسىن ءوزى الىپ وتىر. تۋعان كەزدەن باستاپ, جورگەكپ ۇلىنا دەيىن ءبارىن ءوز اتىنا اۋدارىپ, ءوزى الىپ جۇرگەن. سولاردىڭ اقشاسىنا ءۇي سالدىق. الايدا سول ءۇيدى قازىر اپكەسىنىڭ اتىنا جازىپ قويدى”, – دەدى ول.

كەلىنشەك ءۇي بالالارىنىڭ اقشاسىنا سالىنسا دا, قازىر ءوزى ولارمەن بىرگە دالادا قالعانىن ايتىپ, كۇيىنەدى.

“تامىز ايىندا كۇيەۋىم مەنى ۇيدەن قۋدى. ءوزىم جاڭا بوسانىپ كەلگەندىكتەن پوليتسيا شاقىرىپ, كۇتىنۋىم قاجەت ەكەنىن ايتىپ, كەرىسىنشە كۇيەۋىمنىڭ وزىنە شىق دەدىم. ءسويتىپ ول ۇندەمەي ءىنىسىنىڭ ۇيىنە كەتتى. الماتىدان اپكەسىن شاقىرتىپ, كۇتىپ ەكى كۇننەن سوڭ ءبارى جابىلىپ مەنى قۋىپ شىقتى. اپكەسى مەنى جۇلقىلاپ سىرتقا شىعاردى. كۇيەۋىم سونى ۆيدەوعا ءتۇسىرىپ تۇردى. سوسىن زورلىق-زومبىلىق جابىرلەنۋشىلەرىنە كومەكتەسەتىن ورتالىققا جۇگىندىم”, – دەدى گاۋحار.

كوپبالالى انا قازىر ءوزى تۇرىپ جاتقان كريزيستىك ورتالىقتىڭ كوپ كومەك بەرگەنىن قوسا كەتتى. ءتىپتى بالالارىنىڭ جاردەماقىسىن ءوزىنىڭ اتىنا اۋدارىپ, زاڭگەر ماماندار جاردەمدەسىپ جاتىر ەكەن.

“6 بالاعا 37 مىڭ تەڭگە الامىن. اجىراسۋعا ءوتىنىشتى بۇرىن دا بەرگەنمىن. الايدا ول كەزدە ەكىنشى تاراپ كەلىسپەگەسىن بولمادى. اۋىلدىق پوليتسيا بولىمشەسىنە دە باردىم. الايدا ءبارى كۇيەۋىمنىڭ ءسوزىن سويلەيدى. ولارعا اقشا بەرىپ اۋىزدارىن جاۋىپ قويعان. قازىر زاڭگەرمەن كەڭەسىپ تاعى دا ارىزداندىم.

اجىراسىپ, م ۇلىكتى ەكىگە ءبولۋدى تالاپ ەتەمىن. سوسىن بالالارىمنىڭ مەنىڭ قولىمدا قالۋىن قالايمىن. ەكى ۇلكەنىمدى وزىندە قالدىرعىسى كەلەدى. بىراق بالالارىمدى مەن ونىڭ قولىنا بەرە المايمىن”, – دەپ قورىتتى ول.

وسى جاعدايعا بايلانىستى پىكىر سۇراۋ ءۇشىن گاۋحاردىڭ كۇيەۋى ءالجان تورەحانعا حابارلاسقان ەدى. الايدا ول كىسى تۇتقانى كوتەرمەي, حابارلامامىزعا جاۋاپ قاتپادى. دەگەنمەن ءشاۋىلدىر اۋىلدىق ۋچاسكەلىك پوليتسياسى بۇل وتباسىنىڭ ۇيىنە بىرنەشە رەت بارعانىن راستادى.

ء“بىز ءاردايىم اكىمشىلىك وكىلىمەن, زورلىق-زومبىلىققا قارسى ينسپەكتورمەن بىرگە بۇل كىسىلەردىڭ ۇيىنە بارىپ تۇرامىز. وتباسىلىق ماسەلەلەرى تۇسىنىكسىز. دەگەنمەن قورقىتۋ, ۇرىپ-سوعۋ, كۇش قولدانۋ بولماعان. ولاردىڭ ارازدىقتارى اقشاعا كەلىسپەۋ, بالالارىنىڭ اقشاسىنا تالاسۋ, سياقتى سەبەپتەردەن تۋىندايدى. كەيىن اكىمشىلىكپەن بارىپ, ول كىسى تۇركىستان وبلىسىنا كەتەتىن بولدى. بۇل كىسىلەر تۋرالى باسقا ەشتەڭە ايتا المايمىز. وتباسىلىق جانجال دەيتىندەي توبەلەس, سوققىلاردى كورمەدىك. بارعان كەزدە ايتاتىن شاعىمدارى سول “ازىق-ت ۇلىك اكەلمەيدى, اقشانى ماعان بەرمەي جاتىر” دەگەن.

الدىڭعى جولى ايەلى كيىمدەرىمدى الىپ كەتەيىن دەگەن سوڭ, قاۋىپسىزدىكتى ساقتاپ, ارتىق ايقاي شۋ بولماسىن دەپ تاعى ءبىر رەت باردىق. بۇل كىسىلەر اجىراسۋعا ارىز جازىپ قويعان”, – دەدى پوليتسيا ۋچاسكەسى.