Bilim
Balalar ombýdsmeni jasóspirimderdiń óz-ózine qol jumsaýynyń sebepteri týraly aıtty
Foto: jeke qorynan
Dınara Zákıeva Facebook jelisindegi jazbasynda sońǵy ýaqytta oryn alǵan mektep oqýshylarynyń óz-ózine qol jumsaý oqıǵalaryna qatysty pikir bildirdi. Ol memlekettik keńesshi Erlan Qarınniń tóraǵalyǵymen túrli vedomstvolardyń, sonyń ishinde Bilim, Densaýlyq saqtaý, Ishki ister mınıstrlikteri, Bas prokýratýra jáne basqa da qurylymdardyń ókilderi qatysqan jıynda kámeletke tolmaǵandar arasyndaǵy sýııd máselesi talqylanǵanyn málimdedi, habarlaıdy qandastar.kz Orda .kz-ke silteme jasap.
Ishki ister mınıstrliginiń málimetinshe, Qazaqstanda óz-ózine qol jumsaıtyn jasóspirimderdiń ortasha jasy 15-17 jas, biraq mundaı jaǵdaılar 11-13 jas aralyǵyndaǵy balalar arasynda jıilep barady. Ombýdsmen qaıǵyly oqıǵalardyń negizgi sebepterin naaqtylady: jalǵyzdyq, ata-anamen, qurdastarymen qarym-qatynastaǵy problemalar, qorlaý, billıng, áleýmettik jelilerdiń áseri.
Zákıeva Mádenıet jáne aqparat mınıstrligi sýııdti nasıhattaıtyn materıaldardy taratýdyń 22 faktisin anyqtap, onyń 19-y joıylǵanyn atap ótti. Sondaı-aq, zorlyq-zombylyqty taratatyn 56 ınternet-resýrs joıylyp, 101 materıalǵa habarlama jiberildi. Sondaı-aq mınıstrlik Telegram jáne Meta platformalary arqyly balalardy tartý úshin paıdalanylýy múmkin belgili bir ataýlary bar qaýipti toptardy joıý úshin olarmen baılanysqa shyqty.
Ombýdsmen ıfrlyq damý mınıstrligi 111 baılanys ortalyǵynyń sapasyn arttyrý boıynsha jumys júrgizip jatqanyn, basqalarmen qatar, balalardyń da kóbirek júginetinin atap ótti. 11 aı ishinde psıhoemoıonaldy jaǵdaı jáne sýııdtik nıet máseleleri boıynsha 1237 ótinish pen barlyǵy 75 000 qońyraý túsken.
«Osy aıdan bastap barlyq mektepterde qaýipsizdik sabaqtary engizildi, biz balalar quqyǵyn qorǵaý komıtetimen bir jyl boıy jumys istep jatyrmyz. Barlyǵy 130 sabaq bar. Sondaı-aq, 110 mektepte KIVA qorqytýǵa qarsy baǵdarlamasyn pılottyq engizý bastaldy, ol kelesi jyldan bastap barlyq mektepterde engiziletin bolady. Sondaı-aq qańtar aıynan bastap barlyq mektepterde 500 balaǵa bir psıholog (qazirgi ýaqytta 1500 balaǵa 1 psıholgtan keledi) bolýy kerek».
Ýákil sondaı-aq birqatar oblystardaǵy, atap aıtqanda, Almaty, Shymkent, Aqtóbe jáne Túrkistan oblystaryndaǵy ákimdikterdiń jetkiliksiz jumysy týraly máseleni kóterdi. Bul aımaqtarda psıhologııalyq ortalyqtardyń tolyqqandy jumys isteýi qamtamasyz etilmegen.
Jıyn qorytyndysy boıynsha Erlan Qarın sýııdtiń aldyn alý boıynsha memlekettik organdarmen aı saıyn kezdesýler ótkizilip turatynyn, qabyldanǵan sheshimderdiń oryndalýy jiti baqylaýda bolatynyn aıtty.
