بالالارىنىڭ كوزىنشە 25 رەت ۇرعان: سوت ايەلىنىڭ باس سۇيەگىن سىندىرعان استانالىقتى بوستاندىققا شىعارماق

فوتو: اشىق دەرەككوز

استانالىق ايەل التىناي ايۋپوۆانىڭ كۇيەۋى ونى بالالارىنىڭ كوزىنشە 25 رەت ۇرىپ, باس سۇيەگىن وڭباي سىندىرعان. بىلتىر سوت شەشىمەن ونىڭ بۇرىنعى جۇبايى اسەت ايۋپوۆقا 6 جىل, 8 اي جازا مەرزىمى تاعايىندالدى. الايدا تاياۋدا سوت ونى «جاقسى مىنەز-ق ۇلىعى» جانە ءىس-شارالارعا بەلسەنە قاتىسقانى ءۇشىن ماراپاتتاپ ۇلگەرگەن. سوندىقتان ەر ادامدى قونىس كولونياسىنا اۋىستىرۋعا بولادى دەپ شەشىم قابىلدانعان. سوتتالۋشى بار بولعانى 1,3 جىل جازاسىن وتەپ, التى ايدان كەيىن بوستاندىققا شىعۋى مۇمكىن, دەپ حابارلايدى Skifnews.kz اقپارات پورتالى Stan.kz سايتىنا سىلتەمە جاساپ.

«دوعال قاتتى زاتپەن باس سۇيەگىمە سوققى جاسادى»

كۇيەۋى ۇيلەنبەي تۇرىپ تا ابيۋزەر ەكەنىن بايقاتقان. الايدا التىناي جاقسى كورگەندىكتەن بولاشاق جارىن كەشىرە بەرگەن. ۇيلەنگەننەن كەيىن ول بالالارى ءۇشىن كەشىرگەن. ۇلدارى نەبارى 2 جانە 3 جاستا بولعاندىقتان نەكەسىن ساقتاپ قالۋعا تىرىسقان.

تەپەرىشكە شىداماعان ايەل 2021 جىلدىڭ قازان ايىندا ارىز جازعانىمەن, ەش ناتيجە شىقپاعان. سونىمەن 2022 جىلدىڭ 18 ناۋرىزىنا قاراعان ءتۇنى كۇيەۋى ەكەۋىنىڭ اراسىندا جانجال تۋىپ, اقىر سوڭىندا ول ايەلىن تەپكىنىڭ استىنا العان. ايقاي-شۋدان قورىققان بالالارى اناسىن ۇرماۋدى وتىنگەن. ەر ادام ايەلدىڭ ەس-ءتۇسسىز جاتقانىنا قاراماستان ونى بالاعاتتاي تۇسكەن.

«جاقىن كەلىپ جاتقاندا ول مەنى قاتتى يتەرىپ جىبەردى. ەكەۋمىز سول جەردە ۇرىسىپ قالدىق. بالالار ويانىپ, جانجال كۇشەيە ءتۇستى. سول مەزەتتە ونى يتەرىپ جىبەردىم. بىرنەشە مينۋتتان كەيىن بالاممەن بولمەدەن شىعىپ بارا جاتقان كەزدە ارتىمنان كەلىپ, دوعال قاتتى زاتپەن باس سۇيەگىمە سوققى جاسادى. بۇدان سوڭ قۇلاپ قالدىم. ول بىردەن ارتىمنان جانە دەنەمنەن تەپكىلەي باستادى. مەن ودان توقتاتۋىن ءوتىنىپ, كەشىرىم دە سۇرادىم. بىراق ول دوعارعان جوق», – دەدى جابىرلەنۋشى التىناي.

بالالارىنىڭ وتىنىشىنەن كەيىن اكەلەرى سىرتقا شىعىپ كەتكەن. سول كەزدە ءدالىز قانعا تولىپ, ول ەس-ءتۇسسىز قالعان. الايدا التىناي بالالارىنىڭ قورقىپ, جىلاپ جاتقانىن ءبىلىپ, جۋىناتىن بولمەدەگى تەلەفونىنا ەڭبەكتەپ جەتەدى. ول اناسىنا قوڭىراۋ شالىپ, جەدەل-جاردەم مەن پوليتسەيلەردى شاقىرىپ بەرۋدى وتىنەدى. التىنايدىڭ اناسى وقيعا ورنىنا تەز جەتە المادى, سەبەبى ول باسقا قالادا تۇراتىن ەدى. بەلگىلى بولعانداي, بۇرىنعى كۇيەۋى اتا-اناسىنا قوڭىراۋ شالىپ, اناسى مەن ىنىسىنە تەزىرەك جەتۋدى سۇراپتى.

«قاندى جۋىپ, كىلەمدەردى جيناي باستادى»

«ولار ۇيگە كىرىپ, بارلىق جەردەگى قاندى جۋىپ, كىلەمدەردى جيناي باستادى. مەنى ۆانناعا كىرگىزىپ, ۇستىمە سالقىن سۋ قۇيىپ, قاندى جۋدى. ارتىنشا, جەدەل جاردەم كەلگەندە, ەنەم ولاردى كۇتىپ الىپ, ءوزىنىڭ دارىگەر ەكەنىن (پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ مەديتسينالىق ورتالىعىنىڭ اۋرۋحاناسىندا جۇمىس ىستەيدى), سوندىقتان كەلىنىنە ءوزى باس-كوز بولاتىنىن ايتىپ بەردى. جانىمدا تۇرعان پوليتسيا قىزمەتكەرى بۇعان اشۋلانىپ, ەنەمنىڭ جاتىن بولمەسىنەن شىعۋىن ءوتىندى. سودان كەيىن ولار مەنى كيىندىرىپ, استاناداعى №1 قالالىق اۋرۋحاناعا باس-سۇيەگىمدى قالىپقا كەلتىرۋ ءۇشىن جەتكىزدى. باسىمدى توموگرافياعا ءتۇسىرىپ, قابىرعالىق ايماقتى تىگىپ تاستادى. ويتكەنى سوققىدان كەيىن قابىرعالىق ايماقتا باستىڭ اشىق جاراقاتى بولدى», – دەيدى ايەل.

التىنايدىڭ سوزىنشە, وعان بىرىككەن باس سۇيەك-مي جاراقاتى, ميدىڭ شايقالۋى, سول جاقتاعى زيگوماتيكالىق-وربيتالىق كەشەننىڭ سىنۋى دياگنوزى قويىلعان.

«بۇدان بولەك تومەنگى, مەديالدى, بۇيىرلىك, ۇستىڭگى قابىرعالاردىڭ فراگمەنتتەرىنىڭ ىعىسۋىمەن, ماڭداي سۇيەكتەرىنىڭ, ەتمويدتى, توبە سۇيەگىنىڭ, جوعارعى جاقتىڭ, سول جاقتاعى يىق دوعاسىنىڭ, ساماي سۇيەگىنىڭ قيعاش ءوسىندىسىنىڭ سىزىقتى جانە ۇساقتالعان سىنىقتارى تىركەلدى. سول جاق ماڭداي سينۋسىنىڭ الدىڭعى قابىرعاسى, سول جاقتاعى جوعارعى جاقسۇيەكتىڭ الدىڭعى جانە ءبۇيىر قابىرعالارى ىعىسىپ كەتكەن», – دەپ جىلادى التىناي.

سونىمەن قاتار قىزدىڭ كەۋدەسى مەن الدىڭعى قۇرساق قابىرعاسىنىڭ كونتۋزياسى, وڭ جاقتا جامباس بۋىنىنىڭ كونتۋزياسى, باس تەرىسىنىڭ تىگىلگەن جاراسى بار. التىناي بۇگىندە باسقالار سەكىلدى قالىپتى وقي المايدى. كوزدەرى بۇلدىرلانىپ تۇرادى. سول كوزى تومەن ءتۇسىپ كەتكەن. بەتىنىڭ سول جاق بولىگى قيمىلسىز قالعان. تاماق ىشكەندە, سويلەگەندە كەدەرگى كەلتىرەدى.

كۇيەۋى ايەلىن اففەكت جاعدايىندا ۇردى ما?

سوت وتىرىسىندا جابىرلەنۋشىنىڭ بۇرىنعى كۇيەۋى كىناسىن مويىندادى – «دەنساۋلىققا قاساقانا اۋىر زيان كەلتىرۋ» جازاسى تاعايىندالدى. مۇنىمەن قويماي ول سوتتا «اسا قاتىگەزدىكپەن» دەگەن باپقا قارسىلىق تانىتتى. وسى كەزدە سوتتالۋشىنىڭ قورعاۋشىسى مەن ىنىسى ونىڭ «اففەكت» جاعدايىندا بولعانىن ەسكەرتىپ, ءىستى قايتا سارالاۋدى تالاپ ەتتى.

ال الدىن الا تەرگەۋ بارىسىندا جۇرگىزىلگەن كەشەندى پسيحولوگيالىق, پسيحياتريالىق جانە سوت-پسيحولوگيالىق ساراپتامانىڭ قورىتىندىسى مۇنى جوققا شىعاردى.

«ەكى جاعدايدا دا ساراپشىلار ءبىراۋىزدان جابىرلەنۋشىنى ۇرىپ-سوعۋ كەزىندە سوتتالۋشىنىڭ پسيحيكاسى ۋاقىتشا بۇزىلعان جانە قۇمارلىقتىڭ كۇيىندە بولماعان دەگەن قورىتىندىعا كەلدى. قىلمىس جاساپ, قانسىراعان جابىرلەنۋشىنى كىشكەنتاي بالالارىمەن قالدىرىپ, پاتەردەن شىعىپ كەتكەن. ءيا, ول ءوزىنىڭ اۋىر قىلمىس جاساعانىن ءتۇسىنىپ, كەيىنىرەك ونى جەڭىلدەتەتىن وقيعا رەتىندە پايدالانۋ ءۇشىن قايتادان پوليتسياعا حابارلاسقان», – دەپ ءتۇسىندىردى التىناي.

التىنايدىڭ بۇرىنعى كۇيەۋىنىڭ ولاردىڭ جانجالدى داۋىس ماگنيتوفونعا ءتۇسىرىپ الۋى دا سوتتا كوپتەگەن سۇراق تۋعىزدى. سوت وتىرىسىندا ايىپكەر مۇنى ايەلىنىڭ قاتەسىن ءتۇسىنۋى ءۇشىن كەلەسى كۇنى جازبانى ەستىرتۋ ءۇشىن جاساعانىن ءتۇسىندىردى. سونىمەن بىرگە التىناي ولاردىڭ جانجالدارى جازىلعان جازبالاردى مۇلدەم قوسپاعانىن اتاپ ءوتتى.

«ول بۇرىن دا ءبىزدىڭ جانجالىمىزدى ماگنيتوفونعا جازىپ العان ەكەن. مەن بۇل تۋرالى ونىڭ تەلەفونىنىڭ «وبلاكوداعى» جازبالاردى تاپقاندا كەزدەيسوق ءبىلدىم», – دەيدى كەلىنشەك.

مەملەكەتتىك ايىپتاۋشى سوتتالۋشىعا 8 جىل تالاپ ەتتى. پروكۋرور مورالدىق شىعىندى ەكى ميلليون تەڭگەگە باعالاسا, التىناي مەن ونىڭ وتباسى وپەراتسياعا, ۇشۋعا جانە ءىشىنارا وڭالتۋعا 12 ميلليون تەڭگە جۇمساعان. جارىسسوزدە جابىرلەنۋشىنىڭ ادۆوكاتى سوتتالۋشىعا ەڭ جوعارى جازا تاعايىنداۋدى, 100 ميلليون تەڭگەگە باعالانعان ماتەريالدىق جانە مورالدىق شىعىندى تولىق وتەۋدى سۇرادى.

ال استانا قالاسى ەسىل اۋدانىنىڭ №2 سوتىنىڭ سۋدياسى ادەل ەشماعامبەتوۆا بارلىق تاراپتى, سونداي-اق كۋالاردى تىڭداي كەلە, سوتتالۋشىنى كىنالى دەپ تانىپ, 6 جىل 8 ايعا باس بوستاندىعىنان ايىرۋ جازاسىن قاۋىپسىزدىگى ورتاشا مەكەمەدە وتەۋ تۋرالى ۇكىم شىعاردى.

«قىلمىسكەردى ەڭ تومەنگى قاۋىپسىزدىك مەكەمەسىنە اۋىستىردى»

ال ادۆوكات جاننا ورازباقوۆا ايەلىن اياۋسىز سوققىعا جىققان ازامات جازاسىن تولىق وتەمەستەن بوستاندىققا شىعۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتتى.

«سوتتا بىردە-ءبىر جەڭىلدەتەتىن ءمان-جايلار انىقتالماعان. بىراق بۇعان قاراماستان سوتتالۋشىعا از جازا مەرزىمى تاعايىندالعان. سونىمەن بىرگە اكەلىك قۇقىعىنان ايىرىلۋىنا بايلانىستى سوت ونىڭ جاس بالالارىنىڭ بولۋىن ەسەپكە الماعان. ونىڭ ۇستىنە سوتتالۋشى بالالاردىڭ كوزىنشە اناسىن ۇرىپ-سوققاندا ولاردىڭ پسيحولوگيالىق دەنساۋلىعىن ويلاماعان. ەڭ وكىنىشتىسى, بيىل 12 شىلدەدە بار بولعانى ءبىر جارىم جىلدان كەيىن اقمولا وبلىسى زەرەندى اۋداندىق سوتى سوتتالۋشىنىڭ ءوتىنىشىن قاناعاتتاندىرىپ, ونى قاۋىپسىزدىگى ورتاشا مەكەمەدەن ەڭ تومەنگى قاۋىپسىزدىك مەكەمەسىنە اۋىستىردى. ءتىپتى وعان تۇرمەدە جاقسى مىنەز-قۇلقى ءۇشىن ماراپات قاعازدارى بەرىلگەن», – دەپ جازدى ادۆوكات ءوزىنىڭ جەلىدەگى پاراقشاسىندا.

ادۆوكاتتىڭ ايتۋىنشا, پروكۋرور مەن التىناي شەشىمگە قارسىلىق تانىتقانىمەن, سوت ءبارىبىر ايىپتالۋشىنىڭ جاعىنا شىقتى. اپەللياتسيالىق شاعىم سوت شەشىمىن كۇشىندە قالدىرسا, التىنايدىڭ بۇرىنعى كۇيەۋى تامىز ايىندا-اق قالانى جايباراقات ارالايدى. قالىپتى ءومىر ءسۇرىپ, كولونياعا تۇندە عانا ورالادى. ال تاعى جارتى جىلدان كەيىن ول ءتىپتى بوساتىلىپ كەتۋى مۇمكىن. ازىرگە التىنايدىڭ بەتى مەن باسىن جارتىلاي بولسا دا, قالپىنا كەلتىرۋ ءۇشىن تاعى بىرنەشە كۇردەلى وتا جاساتادى.

«وتا جاسالىپ, باس سۇيەگى اۋىستىرىلعان سوڭ دا التىناي اۋرۋى مازالاپ ءجۇر. بالالار دا التىنايدىڭ ءوزى سياقتى بولعان وقيعادان كەيىن پسيحولوگقا قارالىپ جاتىر. جازانىڭ ماقساتى الەۋمەتتىك ادىلدىك ەمەس پە?  سوت ەندى التىنايعا ءادىل ارەكەت جاساپ جاتىر ما?  ۇكىم شىققاننان بەرى نەبارى 1,5 جىل ءوتتى جانە ونى ازاپتاۋشى ءىس جۇزىندە بوساتىلدى. تورەلىكتىڭ وسىنداي زالىمدارعا دەگەن ادامگەرشىلىگى تۋرالى جوعارعى سوت ويىڭىزدى ايتىڭىز!» – دەلىنگەن ورازباقوۆانىڭ جازباسىندا.

ال ىسكە بەي-جاي قاراماعان «نە مولچي» قورىنىڭ دەرەگەنە سەنسەك, سوتتالۋشىنىڭ اناسى ايەلدەر قۇقىعىن قورعاۋ كوميتەتىن باسقارىپ, كەلىنىنىڭ مۇگەدەك بولۋىنا سەبەپكەر بولعان. بۇرىن شەنەۋنىك بولعان ايەلدىڭ قۇزىرلى ورگانداردا دا تانىستارى بولۋى مۇمكىن ەكەنى ايتىلدى.