Álem jańalyqtary
Bashqurt belsendisi Pýtınniń astyrtyn josparyn jarııa etti
Foto:Ertenmedia.kz
Bashqurt belsendisi Pýtınniń astyrtyn josparyn jarııa etti, dep jazdy qandastar.kz
Pýtın Reseı quramyndaǵy ulttyq respýblıkalardy bólshekteý ústinde. Osy joly Máskeýdiń nazaryna Altaı Respýblıkasy men Bashqurtstan ilikken dep jazady Ertenmedia.kz. Bashqurt belsendisi Rýslan Ǵabbasovtyń aıtýynsha, Altaı Respýblıkasynyń Ata zańyna jergilikti depýtattar tarapynan qaýipti túzetý engizilgen.
Respýblıkanyń Konstıtýııasynan «aýmaqtyq tutastyq» atty uǵym alynyp tastalǵan. Kreml Altaı Respýblıkasyn kórshi Altaı ólkesimen biriktirip, ulttyq mártebesin túbegeıli joımaq.
Bul qadam júzege assa, altaılyqtardyń sany azshylyqqa aınalyp, saıası yqpaly álsireıdi. Qazirgi tańda Altaı Respýblıkasynda 70 myńǵa jýyq altaılyq turady. Olar jalpy halyqtyń shamamen 35 paıyzy. Al orys halqynyń úlesi 55 paıyz nemese 115 myń adam. Osyndaı qatynasta altaılyqtar bılikke aralasyp, ulttyq mádenıetin, tilin qorǵaýǵa múmkindik taýyp otyr. Al Altaı ólkesindegi jaǵdaı múlde bólek. Onda altaılyqtardyń úlesi nebári 0,1 paıyz (shamamen 3 myń adam), orystardyń úlesi 95 paıyz (2 mıllıonnan astam).
Eger Altaı Respýblıkasy osy ólkeniń quramyna qosylsa, altaılyqtardyń úlesi 3 paıyzǵa deıin tómendep, saıası jáne mádenı yqpalynan birjola aıyrylyp tynady.
Ǵabbasovtyń aıtýynsha, Kreml ulttyq respýblıkalardy Reseıdiń basqa aımaqtarymen biriktirip, federaııanyń qabirin qazýda. Altaı Respýblıkasyna qatysty jospar sátti oryndalsa, bul ádis ózge de ulttyq respýblıkalarǵa qoldanylatyn bolady.
«Buǵan deıin Bashqurtstandy Chelıabi oblysymen biriktirý jospary aıtylǵan. Kremldiń oıy júzege assa, Bashqurtstandaǵy baıyrǵy ulttyń úlesi 31,5 paıyzdan 21 paıyzǵa deıin kemip, orys halqynyń úlesi 60 paıyzdan asyp ketedi. Bashqurttar saıası, mádenı yqpalyn joǵaltyp, óz quqyǵyn qorǵaı almaıtyn hálge túsedi», – deıdi Rýslan Ǵabbasov.
Belsendiniń pikirinshe, Reseıdegi ulttyq respýblıkalar tildik, mádenı jáne saıası quqyǵynan aıyrylýdyń aldynda tur.
