جاڭالىقتار
بەكتەنوۆ: شارۋالاردىڭ سۋ ۇنەمدەۋ تەحنولوگيالارىن ەنگىزۋگە جۇمساعان شىعىنىن وتەۋ قاجەت
فوتو: primeminister.kz
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەمەر-ءمينيسترى ولجاس بەكتەنوۆتىڭ توراعالىعىمەن سۋ كەڭەسىنىڭ وتىرىسى ءوتتى. وندا مەملەكەت باسشىسىنىڭ «ادىلەتتى قازاقستان: زاڭ مەن ءتارتىپ, ەكونوميكالىق ءوسىم, قوعامدىق وپتيميزم» اتتى قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا جانە ۇكىمەتتىڭ 7 اقپاندا وتكەن سۋ قولجەتىمدىلىگى مەن ساپاسى ماسەلەلەرىن شەشۋ ءۇشىن سۋ رەسۋرستارىن باسقارۋ جۇيەسىن ترانسفورماتسيالاۋ جونىندەگى كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا بەرىلگەن تاپسىرمالارىنىڭ ورىندالۋ بارىسى قارالدى, دەپ جازادى qandastar.kz
سۋ رەسۋرستارى جانە يرريگاتسيا ءمينيسترى نۇرجان نۇرجىگىتوۆتىڭ نەگىزگى جۇمىس باعىتتارى بويىنشا بايانداماسى تىڭدالدى. ولاردىڭ قاتارىندا گيدروتەحنيكالىق قۇرىلىستاردى سالۋ جانە جاڭعىرتۋ, سۋ ۇنەمدەۋ تەحنولوگيالارىن ەنگىزۋ, سۋدى نورماتيۆتەن ارتىق تۇتىنۋعا بايلانىستى تاريفتىك ساياسات, سۋ تاسقىنىن بولجاۋ جانە مودەلدەۋ, سونداي-اق زاڭنامالىق بازانى جەتىلدىرۋ, كادرمەن قامتاماسىز ەتۋ جانە ماماندار بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ ماسەلەلەرى بار.
ەلىمىزدىڭ سۋ رەسۋرستارى الەۋەتىن دامىتۋ جانە باسقارۋ جۇيەسىن جاڭعىرتۋ ماقساتىندا سۋ كودەكسىنىڭ جوباسى ازىرلەندى, قۇجات پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ قاراۋىندا جاتىر. ەلىمىزدەگى سۋ رەسۋرستارىن سارقىلۋدان جانە لاستانۋدان قورعاۋعا, سۋدى ۇنەمدەيتىن زاماناۋي تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋگە جانە سۋ سالاسىنداعى قۇقىق بۇزۋشىلىقتار ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىكتى كۇشەيتۋگە باسا نازار اۋدارىلدى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسى سۋ سالاسىن دامىتۋدىڭ 2024–2028 جىلدارعا ارنالعان كەشەندى جوسپارى شەڭبەرىندە 42 جاڭا سۋ قويماسىن سالۋ, 37 گيدروتەحنيكالىق قۇرىلىستى رەكونسترۋكتسيالاۋ, سونداي-اق 14 مىڭ شاقىرىمعا جۋىق سۋارۋ ارنالارىن سالۋ جانە رەكونسترۋكتسيالاۋ كوزدەلگەن. ءبىرىنشى كەزەڭدە 2025 جىلدان باستاپ 11 جوبانى سالۋ جانە رەكونسترۋكتسيالاۋ, التى وبلىستاعى 3452 شاقىرىم يرريگاتسيالىق ارنالاردى جاڭعىرتۋ جانە استانا قالاسىن تولىقتىرۋ ءۇشىن قۇرىلىس سالۋ كوزدەلگەن.
شارۋالاردى سۋ ۇنەمدەۋ تەحنولوگيالارىنا كوشۋگە ىنتالاندىرۋ ماقساتىندا ينۆەستيتسيالىق سۋبسيديالاۋ ەرەجەلەرىنە وزگەرىستەر ەنگىزىلدى. وسىلايشا, سۋ ۇنەمدەۋ تەحنولوگيالارىن ساتىپ الۋ جانە ورناتۋ شىعىندارىن وتەۋ ۇلەسى 50%-دان 80%-عا دەيىن ۇلعايتىلدى. ينفراقۇرىلىمدى جۇرگىزۋ كەزىندە شارۋالاردىڭ ۇڭعىمالاردى بۇرعىلاۋعا جۇمساعان شىعىندارىن وتەۋ ۇلەسىن 50%-دان 80%-عا دەيىن ارتتىرۋ كوزدەلگەن.
سۋ سالاسى ءۇشىن كادرلار دايارلاۋعا ەرەكشە كوڭىل بولىنۋدە. وسى ماقساتتا بيىل شىلدە ايىندا قازاق ۇلتتىق سۋ شارۋاشىلىعى جانە يرريگاتسيا ۋنيۆەرسيتەتى قۇرىلدى. 2024-2025 وقۋ جىلىندا سۋ ماماندىعى بويىنشا 523 باكالاۆريات ستۋدەنت قابىلداندى, بۇل وتكەن وقۋ جىلمەن سالىستىرعاندا 2 ەسەگە كوپ. 80-نەن استام ستۋدەنت – بولاشاق مامان «قازسۋشار» رمك وڭىرلىك فيليالدارىندا وندىرىستىك تاجىريبەدەن ءوتتى. «بولاشاق» باعدارلاماسىنا سۋ شارۋاشىلىعى سالاسىنداعى ماماندىقتار ەنگىزىلگەن. سونداي-اق قازاقستاندىق ماماندار بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ كۋرستارىنان وتۋدە. مىسالى, نيدەرلاند كورولدىگىمەن بىرلەسىپ «قازسۋشار» رمك-نىڭ 450 قىزمەتكەرىنە ارنالعان كۋرستار باستالدى.
بيىلعى ءساۋىر ايىندا جەراستى سۋلارىنىڭ مونيتورينگى مەن باسقارۋىن جاقسارتۋ ءۇشىن «قازگيدروگەولوگيا» ۇلتتىق گيدروگەولوگيا قىزمەتى» قۇرىلدى. سۋ تاسقىنىن بولجاۋ جانە مودەلدەۋ ماقساتىندا پرەزيدەنتتىڭ تاپسىرماسى بويىنشا جىل سوڭىنا دەيىن ىسكە قوسىلۋى جوسپارلانعان flood.gharysh.kz اقپاراتتىق جۇيەسى ازىرلەنىپ جاتىر.
ەلىمىزدىڭ سۋ شارۋاشىلىعىن باسقارۋ جۇيەسىن ترانسفورماتسيالاۋ شەڭبەرىندە بيىل «قازسۋشار» رمك-نى «نۇرا توپتىق سۋ قۇبىرى» رمك-مەن بىرىكتىرۋ ارقىلى قايتا ۇيىمداستىرۋ جۇرگىزىلدى. كاسىپورىننىڭ قارجىلىق جاعدايىن جاقسارتۋ ماقساتىندا بەيىندى ەمەس جانە شىعىنى مول قىزمەت تۇرلەرىن وڭتايلاندىرۋ باستالدى. بۇگىنگى تاڭدا قولدا بار 1440 تەحنيكانىڭ جارتىسىنان كوبى جاڭارتۋدى قاجەت ەتەدى. وسىعان بايلانىستى ۇكىمەت بيىلعى ماۋسىم ايىندا 757 بىرلىك تەحنيكا ساتىپ الۋ ءۇشىن 51,7 ملرد تەڭگە ءبولدى.
كەلەسى ۆەگەتاتسيالىق كەزەڭگە دايىندىق ماقساتىندا سۋ قويمالارىن تولتىراتىن كۇزگى-قىسقى ماۋسىمنىڭ ماڭىزى زور ەكەنى اتاپ ءوتىلدى.
«مەملەكەت باسشىسى سۋ رەسۋرستارىن ۇتىمدى پايدالانۋ جانە بولاشاق ۇرپاق ءۇشىن اۋىز سۋدى ۇنەمدەۋ جونىندە مىندەتتەر قويدى. كوكتەمگى سۋ تاسقىنى بۇكىل سۋ شارۋاشىلىعى سالاسىن جاڭعىرتۋ قاجەتتىگىن كورسەتتى. ءبىز قازىردىڭ وزىندە سۋ شارۋاشىلىعى نىساندارىن اۋقىمدى جاڭعىرتۋ جۇمىستارىن باستادىق. اگروونەركاسىپتىك كەشەننىڭ تۇراقتى دامۋى سۋ رەسۋرستارىن باسقارۋ جۇيەسىنىڭ تيىمدىلىگىنە تىكەلەي بايلانىستى. سوندىقتان شارۋالاردىڭ سۋ ۇنەمدەۋ تەحنولوگيالارىن ەنگىزۋگە جۇمساعان شىعىنىن وتەۋگە باسا نازار اۋدارۋ قاجەت. ءبىرىنشى كەزەكتەگى مىندەت – كەلەسى ۆەگەتاتسيالىق كەزەڭگە دايىندىق. بارلىق ءىس-شارالار ۋاقتىلى جۇرگىزىلۋى ءتيىس», — دەپ اتاپ ءوتتى ولجاس بەكتەنوۆ.
ۇيلەستىرۋ ءىسىن جاقسارتۋ ماقساتىندا جىل سوڭىنا دەيىن اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنەن سۋ رەسۋرستارى جانە يرريگاتسيا مينيسترلىگىنە ديقاندارعا سۋ بەرۋ قىزمەتتەرىنىڭ قۇنىن سۋبسيديالاۋ جانە سۋ ۇنەمدەۋ تەحنولوگيالارىنا ينۆەستيتسيا سالۋ كەزىندە شىعىنداردى وتەۋ جونىندەگى فۋنكتسيالارىن بەرۋ تاپسىرىلدى.