Belsendiler onlaın-kredıtke tyıym salýǵa petıııa jarııalady. Ońaı nesıe kimge qajet?

Foto: TRK MIC

Onlaın-kredıt Qazaqstanda kúnnen-kúnge tanymal bolyp keledi, onyń ózindik sebebi de bar – olardy ońaı ári jyldam resimdeýge, al aqshany bir táýliktiń ishinde, tipti birneshe saǵatta alýǵa bolady. Alaıda, basqa kredıtter sııaqty kredıttiń bul túriniń de kúńgirt tustary bar. Jaqynda elimizdegi«Haq-Nazar» qoǵamdyq qorynyń qyzmetkerleri onlaın kredıt berýge tyıym salýdy surap, petıııa jarııalady, dep habarlaıdy Skifnews.kz aqparat portaly.

Bastamashyl toptyń aıtýynsha, munyń jaǵymsyz tustary óte kóp. О́ıtkeni nesıe alý jeńildegenimen, áleýmettik-ekonomıkalyq saldary aýyr. Máselen ońaı olja dep onlaın nesıege júginý adamdardyń qaryzdyq júktemesin arttyrady. Osal toptar arasynda qarjylyq turaqsyzdyqqa ákeledi. Joǵary paıyzdyq mólsherleme saldarynan halyqtyń bul tuzaqtan shyǵýy óte qıyn. Tipti alaıaqtyq, urlyq, bopsalaý sııaqty qylmysqa ulasqan faktiler az emes. Sol sebepti petıııa avtorlary onlaın nesıege birjola tyıym salýdy usynyp otyr. Ári mıkroqarjy uıymdarynyń qyzmetine zań júzinde baqylaýdy kúsheıtý kerektigin aıtty.

«Onlaın nesıelerdiń ońaı qoljetimdiligi halyqtyń osal toptary arasynda qaryz júktemesiniń ósýine jáne qarjylyq turaqsyzdyqqa ákeledi. Joǵary paıyzdyq mólsherlemeler men ashyq aıqyn emes nesıe sharttary kóbinese adamdardy qaryzǵa batyrady. Qaryz shuńqyryna túsýden bólek, onlaın-nesıe alaıaqtyq, urlyq jáne bopsalaý sııaqty qaryzdy óteý joldarymen baılanysty qylmystardyń kóbeıýine alyp keledi», – delingen habarlamada.

Bul rette petıııany jasaǵan qazaqstandyqtar ıfrlandyrýdy damytý úderisi aıasynda onlaın nesıelerdiń oń jáne teris jaqtary bar ekenine jáne olardyń pikirinshe, jaǵymsyz jaqtary kóp ekenine senimdi.

Petıııa avtorlary mynadaı usynystar engizdi:

• Qazaqstan aýmaǵynda onlaın-kredıt berýge tyıym salý.
• Qaryz alýshylardyń quqyqtary men múddelerin qorǵaý úshin mıkrokredıt berý salasyndaǵy zańnamanyń saqtalýyn baqylaýdy kúsheıtý.

«Biz onlaın nesıe berýdi shekteý jáne baqylaý sharalary qylmys, abıýz jáne qarjylyq quldyqqa baılanysty táýekelderdi aıtarlyqtaı tómendetetinine senimdimiz. Qazaqstan Respýblıkasynyń Úkimetin azamattardy qorǵaý jáne ekonomıkalyq turaqtylyqty qamtamasyz etý úshin jedel sharalar qabyldaýǵa shaqyramyz», – dep qorytyndylady avtorlar.

Al 2024 jyldyń mamyr aıynda QR Bas prokýratýrasynda alaıaqtyqtyń aldyn alý boıynsha koordınaııalyq keńestiń otyrysy ótip, onda onlaın nesıe berý merzimi uzartylatyny habarlanǵan.

«2023 jyly alaıaqtyq 77%-ǵa qysqarǵan Belarýstiń oń tájirıbesin eskere otyryp, Koordınaııalyq keńes onlaın nesıe alýǵa ótinimderdi qaraý merzimin uzartý týraly usynysty qoldady. Mundaı jańashyldyq alaıaqtyqtyń áleýetti qurbandaryna der kezinde muny anyqtaýǵa múmkindik beredi», – dep jazylǵan Bas prokýror Asylovtyń jaýabynda.

Bas prokýror 2024 jyly ınternet-alaıaqtyq faktileri boıynsha 8 myńnan astam qylmystyq is tirkelgenin, onyń jartysy nesıelerdi óńdeýge qatysty ekenin atap ótti.

«Osyndaı jaǵdaılardyń barlyǵynda derlik ańqaý azamattar kıberalaıaqtardyń yqpalymen onlaın nesıeni ózderi rásimdegen. Sonymen qatar qashyqtan nesıe alýǵa arnalǵan túrli baǵdarlamalardy júktep alý arqyly olardyń aılasyna aldanǵan», – dep túsindirdi Asylov.

Ol mundaı ister boıynsha sotqa deıingi tergep-tekserý merzimi negizinen kúdiktini anyqtaý múmkindigi tómen bolǵandyqtan uzaqqa sozylatynyn aıtty. Sondyqtan Keńes qatysýshylary ınternet-alaıaqtyq úshin jaýapkershilikti kúsheıtýdi usyndy. Sondaı-aq kıberqylmys belgileri anyqtalsa, klıentterdiń ótinishi boıynsha nesıe rásimdeýdi buǵattaý usynylady.