Qarjy jáne tólemder
Bizdiń el bıznespen aınalysý úshin áli de qolaısyz – Erlan Saırov
Kásippen aınalyspaq bolǵan jigitke 3 aıdyń ishinde 200 myń teńge aıyppul salǵan.
QR Parlamentiniń depýtaty Erlan Saırov «Qasqa Jol» ıýtýb-arnasynda qonaqta bolyp, kúni keshe ótken Prezıdent Joldaýy týraly keńinen tarqatty. Sondaı-aq el ishinde qordalanyp qalǵan máseler týraly ashyp aıtty, – dep habarlaıdy Skifnews.kz aqparat portaly.
Demalystan oralǵan depýtat aýyl-aımaqtardy aralaǵanyn aıtyp, shalǵaı jerlerdegi máseleni kóterdi. Sonymen qatar, is-saparmen Qytaıǵa barǵanyn, ondaǵy kásipkerliktiń damý jolyn túsindire ketti.
Jaqyn arady Qytaıdyń jańashyldyǵyn kórý úshin Gonkong qalasynyń janyndaǵy Shen-chjen qalasyna baryp qaıttyq. 82-jyly salynǵan eken. Qazir 20 mln halyq turady, ishki jalpy ónimi Qazaqstannan eki ese kóp. Sol qalada júrgende qazaqsha as ishkimiz kelip kishkentaı kafege bardyq. Barsaq, ishinde tórt qazaq jigiti júr. Sodan qaıtar kezde elge júrińder dep aıttym. Sondaǵy jigit Astanada jumys istegenin jan-jaqtan bári aıyppul salyp, 3 aıdyń ishinde onyń 200 myń teńge bolǵanyn aıtty. Sodan qashyp ketipti. Endi jumys isteý úshin Qazaqstanǵa barmaımyn deıdi. Mine, qandaı qolaısyzdyq? Bizdiń elimizde basqa elderge qaraǵanda bıznespen aınalysý áli de qolaısyz. Túptiń túbindegi Shen-chjen degen qalada tórt qazaqtyń balasyna jumys isteýge oryn bar eken. Ol qala tnehnologııalary jaǵynan dúnıejúzi boıynsha eń ozyq qalalardyń biri. Sanıtarlyq normalardyń eń qatal túri sol jaqta bolýy kerek. Al Astanada óz qazaqtarymyzǵa jumys isteıtin jaǵdaı joq. О́te oılanatyn másele. Prezıdent Joldaýynda bızneske qolaıly jaǵdaı jasalýy kerek dep aıtty, – dedi depýtat.
Prezıdent óz Joldaýynda bankter týraly jańa zań keregin atap ótti. Depýtat osy zańǵa qatysty óz pikirin bildire ketti.
Taý-ken sferasy bes jyldyń ishinde 8,2 trln dıvıdend alǵan. Ol el bıýdjetiniń úshten biri. О́tken jyly jalpy ishki ónim 5,3%-ǵa ósti. Eger Eýropa elderinde osylaı ósetin bolsa, halyq asta-tók ómir súrip jatady. Al Qazaqstanda Prezıdent aıtqandaı bıýdjetke 3 trln teńge jetpeıdi. О́ıtkeni baı-shonjarlar áli kúnge deıin eshteńe tólemeıdi. Paıdany kóp tabady, biraq memleketke qaıtarmaıdy. Endi biz taý-ken sferasyna bólingen aqshanyń tym quryǵynda jartysyn elimizde alyp qalyp ınvestıııanyń kózine aınaldyrýymyz qajet. Ol jumys oryndary men salyqqa aınalýy kerek. Elimizdiń bank júıesi bir qolda shoǵyrlanǵan – monopolııa. 30 jyldyń ishinde sheteldik bankterdi Qazaqstanǵa kirgizbeýdiń amalyn jasap qoıǵandyqtan, olar el ishinde óziniń paıyzdyq mólsherlemesin kóterip, azamattarymyzdyq qarjylyq teńsizdik deńgeıine kóterip qoıyp, qanshama paıda tapty. Endi osy monopolııany joıý kerek. Ony joıý úshin bankter týraly jańa zań qabyldaý keregin aıtyp Toqaev naqty tapsyrma berdi. Osy zań qabyldansa, qarjylyq sferadaǵy monopolııany joıyp, bankterdiń Qazaqstandaǵy ásire paıda tabý tendenııasyn toqtatý kerek, – dedi Saırov.
