بۇگىن – امال مەرەكەسى: كىم كىمگە كورىسۋ كەرەك

ەلىمىزدە ۇلىس مەرەكەسىن جاڭا فورماتتا تويلاۋ ءۇشىن 14-23 ناۋرىز كۇندەرى ناۋرىزناما ونكۇندىگى دەپ جاريالاندى. وسى ناۋرىزنامانىڭ العاشقى كۇنى باتىس وڭىرلەردە ساقتالىپ قالعان, جىلدان-جىلعا اياسى كەڭەيىپ كەلە جاتقان امال كۇنىنە ءدوپ كەلدى.

امال كۇنى نەگە ءدال 14 ناۋرىزدا تويلانادى? بۇل سۇراققا ماڭعىستاۋلىق ولكەتانۋشى القاجان ەدىلحاننىڭ بەرگەن جاۋابى قيسىندى سياقتى.

«جالپى امال مەرەكەسىن كەزىندەگى ەل كوسەمدەرى قازاق جازيراسىندا بىتىراي قونىستانعان حالىقتىڭ ىنتىماعىن سەتىنەتپەي, بىرلىگىن مىزعىتپاي ۇستاپ ءتۇرۋ ءۇشىن اينالىمعا ەنگىزسە كەرەك. الىس-جاقىن اعايىن ءبىر-ءبىرىنىڭ اماندىعىن ءبىلىپ, ءبىر-بىرىنە قارايلاسىپ تۇرۋ ءۇشىن كورىسۋ عۇرپى پايدا بولعان. وسى ءىستىڭ باسىنداعى تۇلعالار كورىسەتىن كۇن قاي مەزگىل بولۋ كەرەك دەگەن ماسەلەگە كەلگەندە كوكتەمنىڭ باسى, جەر-الەم قايتا تۇلەگەن شاق بولۋ كەرەك دەپ شەشكەنگە ۇقسايدى. ەسكىشە جىل ساناۋدا كوكتەمنىڭ باسى اي جاڭارعان كەزگە سايكەس كەلەدى. كەيىن رەسەي پاتشالىعىنىڭ قاراماعىندا بولعان كەزدە گرەگوريان كۇنتىزبەسىن قابىلدادىق. ول كۇنتىزبە بويىنشا كوكتەم تۋىپ, اي جاڭاراتىن كۇن 14 ناۋرىزعا ءدوپ كەلدى. امال مەرەكەسىنىڭ قازىر 14 ناۋرىزدا تويلاناتىنى سودان», — دەيدى ەتنوگراف.

ولكەتانۋشى امال مەرەكەسىندەگى كورىسۋ ءراسىمىنىڭ اتاۋى رەسپۋبليكانىڭ كەيبىر وڭىرلەرىندە كىسى ولىمىمەن بايلانىستى عۇرىپتى ەسكە سالاتىنىن يسلامنىڭ تىيىمدارىمەن بايلانىستىرادى.

«قازاقتىڭ ولگەن ادامدى داۋىستاپ جوقتاۋى يسلامعا دەيىن قالىپتاسقان عۇرىپ بولىپ ەسەپتەلەدى. يسلام كەلگەن سوڭ بۇل عۇرىپقا شەكتەۋ, قىسىم بولدى. جوقتاۋ ۇعىمىنىڭ كورىسۋ دەپ اتالىپ كەتۋى وسىمەن بايلانىستى بولسا كەرەك», — دەيدى عالىم.

سونىمەن امال كۇنىندە كىم كىمگە كورىسۋ كەرەك?

«جاسى كىشى جاسى ۇلكەنگە بارىپ كورىسەدى. كەلىن وزىنەن ۇلكەن ابىسىنعا, ەنەسىنە بارىپ كورىسەدى. جيەن ناعاشىسىنا بارىپ كورىسەدى. قىز العان قۇدا وزىنەن جاسى كىشى بولسا دا كوبىنەسە قىز بەرگەن قۇداسىنا بارىپ كورىسكەن. ۇزاتىلعان قىزدىڭ جات جۇرتتاعى ءبىرىنشى ناۋرىزىنا توركىن جاعى بارىپ كورىسەدى. كورشىمەن كورىسۋ مىندەتتى. كۇنى كەشە عانا بىرگە مال قورالاساڭ دا, جىل جاڭارعان كۇنى كورىسۋىڭ مىندەت. سەبەبى جاڭا كۇن تۋدى, ناۋرىز تۋدى.

امال مەرەكەسىن اينالىمعا ەنگىزگەن كوسەمدەر كۇنىنە ءبىر رەت امانداسۋدى, جىلىنا ءبىر رەت كورىسۋدى اماناتتاپ كەتكەن. مىندەتتى تۇردە قول الىسۋ كەرەك. قوس قولداپ امانداسقاننىڭ ءجونى تىپتەن ەرەك. انالارىمىز الماكەزەك قول ايقاستىرىپ, ءتوس قاعىسىپ جاتاتىنىنى ءالى كۇنگە دەيىن كوز الدىمىزدا. ول كورىنىس ايدىنداعى اققۋلاردىڭ قاۋىشقانىنداي اسەرلى», — دەيدى القاجان ەدىلحان.