بۇگىن – مادەنيەت جانە ۇلتتىق سالت-ءداستۇر كۇنى

فوتو: اشىق دەرەككوز

بۇل كۇن مادەنيەت پەن سالت-ءداستۇر ۇلت جانىنىڭ ءبىر بولشەگى ەكەنىن ەسكە سالادى. ادامدار سالت-ءداستۇر, مۋزىكا, بي جانە قولونەر ارقىلى اتا-بابا دانالىعىنا بويلاپ, جاڭا زاماندا تەمىرقازىق ءرولىن اتقاراتىن رۋحاني بايلىقتى ساقتايدى, دەپ جازدى qandastar.kz

بۇل كۇن ەجەلگى ادەت-عۇرىپتاردى قۇرمەتتەۋگە, ولاردىڭ تەرەڭ ماعىناسىن تۇسىنۋگە جانە ونى زامان تالابىنا ساي جاڭعىرتۋعا ۇندەيدى. وسىلايشا, سالت-داستۇرلەر وزىنىڭ مانى مەن دانالىعىن جوعالتپاي, تۇرلەنىپ, قايتا تىرىلەدى. بۇل كۇن – ادامنىڭ وز وتكەنىنە قۇرمەتپەن قاراۋ ارقىلى كەمەل بولاشاققا قادام باسۋعا بولاتىنى تۋرالى ويلاناتىن كەز.

ەندەشە, بۇل كۇن – ارقايسىمىزعا مادەنيەتتىڭ ەڭ الدىمەن ىشكى كوڭىل اۋانى ەكەنىن, ومىردەگى سۇلۋلىقتى كورە بىلۋ, وز وتكەنىن قاستەرلەۋ, سول ارقىلى جارقىن بولاشاققا ۇمتىلۋ ەكەنىن ۇعىندىراتىن كۇن. بۇل – اركىم اتا-بابا دانالىعىن ءتۇيسىنىپ, داستۇرلى قۇندىلىقتارمەن قاۋىشىپ, رۋحاني كەمەلدەنۋگە باعىت الاتىن كەزەڭ.

بۇل كۇن مادەنيەتتى, ونەردى جانە ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى ناسيحاتتاۋعا ارنالعان. رەسپۋبليكا اۋماعىندا ۇلتتىق سالت-داستۇرلەردى ناسيحاتتاۋعا ارنالعان ىس-شارالار – بايقاۋلار, جارمەڭكەلەر, فەستيۆالدار, قازاقستاندىق اۆتورلارشىعارمالارىنىڭ تۇساۋكەسەرى وتكىزىلەدى.

قازىرگى تاڭدا ەلىمىزدە تاۋەلسىزدىك رۋحى بەكىپ, ۇلتتىق بىرەگەيلىك قالىپتاسىپ كەلەدى, سونىمەن قاتار سالت-ءداستۇردى جاڭعىرتۋعا كوبىرەك كوڭىل بولىنۋدە. ۇرپاقتار اراسىنداعى بايلانىستى نىعايتۋ, حالىقتىق ادەت-عۇرىپتارعا قايتا ورالۋ, تاريحي سيمۆولداردى قالپىنا كەلتىرۋ جانە ۇلتتىق مۇراعا نەگىزدەلگەن جاڭا مادەني پاراديگمانى قالىپتاستىرۋ باسىم باعىت سانالا باستادى.

قوعامنىڭ مادەني-تاريحي مۇراعا دەگەنىن تاسىنىڭ قايتا جاندانۋى قازىرگى تۇرمىسىمىزعا ايتارلىقتاي اسەر ەتۋدە. جارقىن مىسال – تابيعي ينگرەديەنتتەرگە نەگىزدەلگەن داستۇرلى قازاق تاعامدارىنا سۇرانىستى ارتتىرعان سالاۋاتتى تاماقتانۋ ۇردىسى. وسىعان ۇقساس تەندەنتسيانى باسقاسالالاردان دا بايقاۋعا بولادى: سالاۋاتتى ومىر سالتىنا دەگەن ۇمتىلىس ۇلتتىق سپورتقا دەگەن ىقىلاستى كۇشەيتتى, ادەبيەتكە كوڭىل بولۋ كلاسسيكتەردىڭ شىعارمالارىنا جاڭا تىنىس بەردى, ال مۋزىكا يندۋسترياسى حالىقتىق موتيۆتەرگە كوبىرەك بەت بۇرىپ, ولارعا زاماناۋي سيپات بەرۋدە.

بۇل ناۋرىزدىڭ جاڭا كونتسەپتسياسىنا تولىق ۇيلەسەدى: ەرتەدەن كەلە جاتقان سالت-داستۇرلەر 21 عاسىرعا بەيىمدەلىپ, قازىرگى زامانعا لايىق جاڭا سيپاتقا يە بولادى. عاسىرلار بويى قالىپتاسقان تاجىريبەگە نەگىزدەلگەن, زامان وزگەرىسىنە بەيىم مادەنيەت بولاشاقتا قازاقستاننىڭ دامۋىنا باعدار بەرەدى.

بۇل كۇنى مادەني مۇرانى ايشىقتاپ قانا قويماي, جالپى جۇرتشىلىقتى تارتاتىن كوپتەگەن ىس-شارالار– فولكلورلىق فەستيۆالدەر مەن كونتسەرتتەردى, حالىق قولونەر كورمەلەرىن, شەبەرلىك سىنىپتارى مەن شىعارماشىلىق سەمينارلارىن, مادەني جارمەڭكەلەرمەن بازارلار, ەتنوگرافتارمەن جانە ساراپشىلاردىڭ سالت-ءداستۇر تۋرالى دارىستەرىن, سەمينارلار جانە كەزدەسۋلەردى, تاقىرىپتىق ستريت-ارت فەستيۆالدەرىن (كوشە تەاترلارىنىڭ قويىلىمدارىن, سپەكتاكلدەرمەن ينستاللياتسيالاردى ۇيىمداستىرۋ), مادەني فيلمدەر مەن دەرەكتى كورمەلەر ۇيىمداستىرىلعان ءجون.

بۇل ىس-شارالار اربىر ادامعا مادەني مۇرانىڭ بايلىعىن, داستۇرلەردىڭ ماڭىزىن سەزىنۋگە مۇمكىندىك بەرىپ, ادامداردىڭ ورتاق قۇندىلىقتار مەن يدەيالار توڭىرەگىندە بىرىگۋگە, وتكەن مەن بۇگىننىڭ بايلانىسىن نىعايتۋعا جول اشادى