«دامىعان ەلدەر درونمەن, ءبىز تراكتورمەن شاشىپ ءجۇرمىز»: بيىل قازاقستاندا شەگىرتكەمەن كۇرەسكە 8 ملرد تەڭگە ءبولىندى

فوتو halyq-uni.kz

بيىل ەل قازىناسىنان شەگىرتكەمەن كۇرەسكە 8 ملرد تەڭگە بولىنگەن. اۋىل شارۋاشىلىعى ساراپشىسى الماسبەك سادىرباەۆ بۇل قارجى ءتيىمسىز جۇمسالىپ جاتقانىن ايتتى, دەپ حابارلايدى Halyq Uni.

اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتىنشە, بيىل شەگىرتكە 2,5 ملن گا اۋماققا تارالۋى مۇمكىن. ونىڭ ەڭ كوبى اقتوبە وبلىسىندا 784,4 مىڭ گا (30,9%), قوستاناي وبلىسىندا 775,6 مىڭ گا (30,5%) جانە تۇركىستان وبلىسىندا 271,6 مىڭ گا (10,7%). شەگىرتكەلەر ۇيىرىمەن كۇرەسۋ ءۇشىن رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن 4,2 ملرد تەڭگە, ۇكىمەت رەزەرۆىنەن قوسىمشا 3,9 ملرد تەڭگە بولىنگەن. جەتكىزۋشىلەر انىقتالىپ, پەستيتسيدتەردى ساقتاۋ جانە تاسىمالداۋ قىزمەتتەرىن كورسەتۋ بويىنشا كەلىسىمدەر جاسالعان.

«شوپان اتا» ۇلتتىق اگروقوزعالىسى» رقب توراعاسى الماسبەك سادىرباەۆتىڭ ايتۋىنشا, ەلىمىزدە شەگىرتكەمەن كۇرەسكە بولىنەتىن قاراجات سوڭعى 5 جىلدا 16 ەسە وسكەن. سوعان قاراماستان, جۇمىس ءتيىستى دەڭگەيدە ءجۇرىپ جاتقان جوق دەپ ەسەپتەيدى.

ويتكەنى, زيانكەستەرمەن جۇمىس شەگىرتكە قاناتقا كوتەرىلگەننەن كەيىن ەمەس, اناۋ ءتۇپ ۇياسىندا باستالۋ كەرەك. ونىمەن كۇرەسەتىن ءتيىستى مەكەمە – مەملەكەتتىك ينسپەكتسيا بار. سونىڭ  باسشىسىنىڭ ورنى – 6-7 اي بويى بوس بولدى. جۇمىستى ۇيىمداستىراتىن سول مەكەمەدە «ءاي دەيتىن اجە, قوي دەيتىن قوجا» جوق, – دەيدى الماسبەك سادىرباەۆ.

ونىڭ سوزىنشە, جالپى زيانكەستەرمەن كۇرەس اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى جۇيەلى پروبلەماعا اينالعان. ماسەلەن, ۆەتەريناريالىق باقىلاۋ جانە قاداعالاۋ كوميتەتىنىڭ 1,5 جىلدان بەرى باسشىسىز وتىرۋى بيولوگيالىق قاۋىپسىزدىك ءۇشىن پروبلەما. بۇعان مينيسترلىك تاراپىنان دۇرىس نازار اۋدارىلماي وتىر دەپ ەسەپتەيدى. ودان بولەك, ۇكىمەتتىڭ بيىل شەگىرتكەمەن كۇرەس شارالارىنا بولگەن 8 ملرد تەڭگەسىنىڭ تىم كوپ ەكەنىن جانە ءتيىمسىز پايدالانىلىپ جاتقانىن ايتتى.

ماسەلەن, بىلتىر 3,5 ملرد بولىنگەن. سوعان 1,5 ملن گا جەردى ۋلادى. بيىل 2,5 ملن گا جەردى وڭدەپ جاتىر. بىراق ناتيجە جوق. سوڭعى 5 جىلدا قاراجاتتى جىلدان-جىلعا 500 ملن-نان باستاپ 8 ملرد تەڭگەدەن اسىردى. ديناميكا دەگەن كەرى بولۋى كەرەك ەمەس پە? قاراجاتتىڭ قايتارىمى نەمەسە ناتيجەسى بولماي ما?! جوق. جىلدان-جىلعا ءورشىپ بارا جاتىر. بۇل دەگەنىمىز, اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى جۇمىستى ءتيىستى دەڭگەيدە قويماي, بيۋدجەت قاراجاتىنىڭ يگەرىلۋى ءتيىمسىز بولعانىن دالەلدەپ تۇر, – دەيدى ساراپشى.

قازىر قوعامدىق بەلسەندى تۇركىستان, قازىر ەندى جامبىل, الماتى وبلىستارىنان, تورعاي وڭىرىنەن شارۋالار شىعىپ, شاعىمىن ايتىپ جاتقانىن جەتكىزدى. ونىڭ ۇستىنە, ەندى «شەگىرتكە كەلە جاتىر» دەپ سولتۇستىكتىڭ شارۋالارى دا ۋايىمعا تۇسكەن.

مينيسترلىك مالىمەتىنشە, حيميالىق وڭدەۋگە 427 بىرلىك ارنايى بۇركۋ تەحنيكاسى, ونىڭ ىشىندە 289 جەردەگى جەلدەتكىش جانە شتانگالىق بۇرىككىش, 56 اەروزولدى گاز گەنەراتورى, 36 وتە جەڭىل اۆياتسيا ۇشاعى, 36 ۇشاق, 2 پيلوتسىز اۆياتسيالىق جۇيە جانە 8 ريۋكزاكتى بۇرىككىش جۇمىلدىرىلعان.

الايدا, قوعامدىق ۇيىم باسشىسى بۇعان قاتىستى ءوز ويىن ايتتى. ونىڭ ايتۋىنشا, بىزدەگى شەگىرتكەمەن كۇرەس شارالارى سوناۋ كەڭەس زامانىنان قالعان, اۋمالى-توكپەلى كەزەڭدە قابىلدانعان شەشىمدەرمەن جۇرەدى دەگەن پىكىردە.

سەبەبى, زاماناۋي تەحنولوگيالار جوق, عالىمدارمەن بىرىگىپ, عىلىمي نەگىزدەمەلەردىڭ, جۇمىستاردىڭ جاسالماۋىنان بولىپ وتىر. الەمدىك ءۇردىس زەرتتەلمەيدى. شەگىرتكەمەن كۇرەسەتىن قازىرگى زاماناۋي تەحنولوگيالار – بۇل دروندار, سونىڭ ىشىندە اگروكوپتەرلەر. سول بىزدە جوق. بىزدە ۋدى تراكتور, ماشينامەن ءجۇرىپ, شلانگامەن شاشادى», – دەيدى قوعامدىق بىرلەستىك توراعاسى.

ەسكە سالساق, بىلتىر قوستاناي وبلىسىندا 16 مىڭ گەكتار جايىلىمدىق جەرگە شەگىرتكە تاراپ كەتكەن بولاتىن. سونداي-اق اقتوبە مەن اباي وبلىستارىندا زيانكەستەردىڭ تارالعانى بەلگىلى بولدى. اشم قوستاناي وبلىسىنا رەسەيدەن شەگىرتكەنىڭ كەلۋ قاۋپى بارىن مالىمەدەگەن ەدى. ۆەدومستۆو ەلدەگى فيتوسانيتاريالىق ءىس-شارالار كۇشەيتىلەتىنىن حابارلادى. بۇعان مينيسترلىكتىڭ اۋماقتىق بولىمشەلەرىنىڭ 1 113 قىزمەتكەرى, سونداي-اق 400-دەن استام شتاتتان تىس زەرتتەۋشى تارتىلىپ, 673 تەحنيكا جۇمىلدىرىلدى. جالپى, بيىل 7,6 ميلليون گەكتار اۋماق زەرتتەلسە, حيميالىق وڭدەۋگە جاتاتىن 2,5 ميلليون گەكتار اۋماق انىقتالدى.