«Damyǵan elder dronmen, biz traktormen shashyp júrmiz»: Bıyl Qazaqstanda shegirtkemen kúreske 8 mlrd teńge bólindi

Foto halyq-uni.kz

Bıyl el qazynasynan shegirtkemen kúreske 8 mlrd teńge bólingen. Aýyl sharýashylyǵy sarapshysy Almasbek Sadyrbaev bul qarjy tıimsiz jumsalyp jatqanyn aıtty, dep habarlaıdy Halyq Uni.

Aýyl sharýashylyǵy mınıstrliginiń málimetinshe, bıyl shegirtke 2,5 mln ga aýmaqqa taralýy múmkin. Onyń eń kóbi Aqtóbe oblysynda 784,4 myń ga (30,9%), Qostanaı oblysynda 775,6 myń ga (30,5%) jáne Túrkistan oblysynda 271,6 myń ga (10,7%). Shegirtkeler úıirimen kúresý úshin respýblıkalyq bıýdjetten 4,2 mlrd teńge, Úkimet rezervinen qosymsha 3,9 mlrd teńge bólingen. Jetkizýshiler anyqtalyp, pestııdterdi saqtaý jáne tasymaldaý qyzmetterin kórsetý boıynsha kelisimder jasalǵan.

«Shopan ata» ulttyq agroqozǵalysy» RQB tóraǵasy Almasbek Sadyrbaevtiń aıtýynsha, elimizde shegirtkemen kúreske bólinetin qarajat sońǵy 5 jylda 16 ese ósken. Soǵan qaramastan, jumys tıisti deńgeıde júrip jatqan joq dep esepteıdi.

О́ıtkeni, zııankestermen jumys shegirtke qanatqa kóterilgennen keıin emes, anaý túp uıasynda bastalý kerek. Onymen kúresetin tıisti mekeme – memlekettik ınspekııa bar. Sonyń  basshysynyń orny – 6-7 aı boıy bos boldy. Jumysty uıymdastyratyn sol mekemede «áı deıtin áje, qoı deıtin qoja» joq, – deıdi Almasbek Sadyrbaev.

Onyń sózinshe, jalpy zııankestermen kúres aýyl sharýashylyǵyndaǵy júıeli problemaǵa aınalǵan. Máselen, Veterınarııalyq baqylaý jáne qadaǵalaý komıtetiniń 1,5 jyldan beri basshysyz otyrýy bıologııalyq qaýipsizdik úshin problema. Buǵan mınıstrlik tarapynan durys nazar aýdarylmaı otyr dep esepteıdi. Odan bólek, Úkimettiń bıyl shegirtkemen kúres sharalaryna bólgen 8 mlrd teńgesiniń tym kóp ekenin jáne tıimsiz paıdalanylyp jatqanyn aıtty.

Máselen, byltyr 3,5 mlrd bólingen. Soǵan 1,5 mln ga jerdi ýlady. Bıyl 2,5 mln ga jerdi óńdep jatyr. Biraq nátıje joq. Sońǵy 5 jylda qarajatty jyldan-jylǵa 500 mln-nan bastap 8 mlrd teńgeden asyrdy. Dınamıka degen keri bolýy kerek emes pe? Qarajattyń qaıtarymy nemese nátıjesi bolmaı ma?! Joq. Jyldan-jylǵa órship bara jatyr. Bul degenimiz, Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligi jumysty tıisti deńgeıde qoımaı, bıýdjet qarajatynyń ıgerilýi tıimsiz bolǵanyn dáleldep tur, – deıdi sarapshy.

Qazir qoǵamdyq belsendi Túrkistan, qazir endi Jambyl, Almaty oblystarynan, Torǵaı óńirinen sharýalar shyǵyp, shaǵymyn aıtyp jatqanyn jetkizdi. Onyń ústine, endi «shegirtke kele jatyr» dep soltústiktiń sharýalary da ýaıymǵa túsken.

Mınıstrlik málimetinshe, hımııalyq óńdeýge 427 birlik arnaıy búrký tehnıkasy, onyń ishinde 289 jerdegi jeldetkish jáne shtangalyq búrikkish, 56 aerozoldy gaz generatory, 36 óte jeńil avıaııa ushaǵy, 36 ushaq, 2 pılotsyz avıaııalyq júıe jáne 8 rıýkzakty búrikkish jumyldyrylǵan.

Alaıda, qoǵamdyq uıym basshysy buǵan qatysty óz oıyn aıtty. Onyń aıtýynsha, bizdegi shegirtkemen kúres sharalary sonaý keńes zamanynan qalǵan, aýmaly-tókpeli kezeńde qabyldanǵan sheshimdermen júredi degen pikirde.

Sebebi, zamanaýı tehnologııalar joq, ǵalymdarmen birigip, ǵylymı negizdemelerdiń, jumystardyń jasalmaýynan bolyp otyr. Álemdik úrdis zerttelmeıdi. Shegirtkemen kúresetin qazirgi zamanaýı tehnologııalar – bul drondar, sonyń ishinde agrokopterler. Sol bizde joq. Bizde ýdy traktor, mashınamen júrip, shlangamen shashady», – deıdi qoǵamdyq birlestik tóraǵasy.

Eske salsaq, byltyr Qostanaı oblysynda 16 myń gektar jaıylymdyq jerge shegirtke tarap ketken bolatyn. Sondaı-aq Aqtóbe men Abaı oblystarynda zııankesterdiń taralǵany belgili boldy. AShM Qostanaı oblysyna Reseıden shegirtkeniń kelý qaýpi baryn málimedegen edi. Vedomstvo eldegi fıtosanıtarııalyq is-sharalar kúsheıtiletinin habarlady. Buǵan mınıstrliktiń aýmaqtyq bólimsheleriniń 1 113 qyzmetkeri, sondaı-aq 400-den astam shtattan tys zertteýshi tartylyp, 673 tehnıka jumyldyryldy. Jalpy, bıyl 7,6 mıllıon gektar aýmaq zerttelse, hımııalyq óńdeýge jatatyn 2,5 mıllıon gektar aýmaq anyqtaldy.