Qarjy jáne tólemder
Depýtat áleýmettik pedagogtar men tehnıkalyq personaldyń aılyǵyn kóterýdi talap etti
Foto: parlam.kz
Bilim berý uıymdaryndaǵy áleýmettik pedagogtardyń, eden jýýshy, aýla sypyrýshy, vahter, kir jýǵysh mashınanyń operatory, aspaz, júrgizýshi, elektrık syndy mamandar men tehnıkalyq personaldyń jalaqysy óte az. Aılyǵy shaılyǵynan artylmaıtyn azamattar qaryzdanyp qaýǵalanyp ómir súrýge májbúr. Májilis depýtaty, «AMANAT» partııasy frakııasynyń múshesi Nartaı Sársenǵalıev Májilis otyrysynda osy máseleni kóterip, Qazaqstan Respýblıkasy Premer-Mınıstri Oljas Bektenovke depýtattyq saýal joldady, dep jazdy qandastar.kz
«Qańtarda mektepterdi aralap ujymmen kezdestim. Sol kezde olardyń janyn aıazdaı qaryǵan másele: áleýmettik pedagogtardyń azǵantaı aılyǵy men bilim ordalaryndaǵy qarapaıym qyzmetkerlerdiń túkke jetpeıtin jalaqysy ekeni aıtyldy.
Birinshiden, áleýmettik pedagogtardy V3 fýnkıonaldyq blogynan V2 fýnkıonaldyq blogyna aýystyrý kerek dep 2023 jyly Májilis minberinen aıttyq, naqty usynystar berdik. Biraq Úkimet bul máseleni áli sheshken joq. Áleýmettik pedagogtyń mindetine zer salǵan adam olardyń talabyn tap basyp túsiner edi. Máselen, bir áleýmettik pedagog 1500-2000 balamen jumys isteımin deıdi. Mekteptegi oqýshylardyń tamaqtaný tártibin jasaqtaý, oqýshylardyń qujattaryn jınaý, mektepke jol akııasyn júzege asyrý, dınamıkalyq baqylaýda turatyn oqýshylarmen jumys isteý, lagerge joldama alǵan balalardyń qujattaryn daıyndap, barǵan balalardy qadaǵalaý, qajet bolsa jumystan keıin úı aralaý, erekshe bilimdi qajet etetin oqýshylarmen jumys isteý de áleýmettik pedagogtardyń moınyna artylǵan. Bul bir mamannyń jipke tizgeni. Osynsha qyzmeti úshin alatyn aılyǵy qazir 118 myń teńge. 2 jyl buryn talap etkenimdeı áleýmettik pedagogtardy V2 fýnkıonaldyq blogyna aýystyrsa olardyń aılyǵy 150 000 teńge bolar edi.
Bul bastamaǵa qarjy qat degen Úkimet ókiliniń jaýabynan soń resmı eseptettim, 2023-2024 oqý jylynda elimizde «Bilim berý» salasy boıynsha «V3» blogyna jatatyn 4 775 áleýmettik pedagog bar eken.
Bul sanatqa «V3» blogyna jatatyn 70 847 tárbıeshi; mektepaldy daıarlyq tobynyń/synybynyń 9360 pedagogy; qosymsha bilim berýdiń 3672 pedagogy; 1678 uıymdastyrýshy pedagog; 1434 kásibı baǵdar berýshi pedagog; 1903 pedagog-assıstent; 4023 pedagog – psıhologtar (mektepten basqa); dene shynyqtyrý boıynsha 3555 nusqaýshy; 6076 mýza.beıneleý óneriniń basshylary men pedagogtary; 5140 ádisker; 889 arnaıy pedagogtardy qosa alǵanda, jalpy memlekettik bilim berý uıymdarynyń 113 352 pedagogy V 3 blogyna jatady. Osy mamandardyń barlyǵyn V3 blogynan V2 blogyna aýystyrsaq jylyna bıýdjetten shamamen 55 mlrd teńge qosymsha jumsalady eken. Urpaqqa bilim men tárbıe beretin mamandardan aıaıtyn aqsha emes bul. Bul birinshi talap!», – dedi depýtat.
Aikyn.kz jazǵandaı, ol bilim berý uıymdaryndaǵy eden jýýshy, aýla sypyrýshy, vahter, kir jýǵysh mashınanyń operatory, aspaz, júrgizýshi, elektrık syndy mamandar men tehnıkalyq personaldyń jalaqysynyń azdyǵyn aıtyp, muny áleýmettik ádiletsizdik dep atady. Sondaı-aq bıýdjettik mekemelerdegi jalaqy teńsizdigi zerdeleýdi talap etti.
«Bilim berý uıymdaryndaǵy tehnıkalyq personal qyzmetkerleriniń jalaqysy 2024 jyly 71%-ǵa, 2025 jyly 100% – ǵa ósedi degen resmı málimetti bárimiz bilemiz. Biraq sonyń ózinde atalǵan azamattardyń aılyǵy elimizdegi ortasha jalaqy turmaq medıanalyq jalaqy deńgeıine jetpeıdi. Bul áleýmettik ádiletsizdik, sony joıyp jumysshylardyń jalaqysyn kóterý kerek!
Atalǵan 2 talapty oryndaý úshin Qazaqstan Respýblıkasy Úkimeti «Azamattyq qyzmetshilerge, memlekettik bıýdjet qarajaty esebinen ustalatyn uıymdardyń qyzmetkerlerine, qazynalyq kásiporyndardyń qyzmetkerlerine eńbekaqy tóleý júıesi týraly» Qazaqstan Respýblıkasy Úkimetiniń 2015 jylǵy 31 jeltoqsandaǵy № 1193 Qaýlysyna tıisti ózgerister men tolyqtyrýlar engizilsin. Jáne basqa da bıýdjettik mekemelerdegi jalaqy teńsizdigi zerdelensin.
Oqý-aǵartý mınıstrligi Ulttyq ekonomıka mınıstrligimen jáne Qarjy mınıstrligimen birlese otyryp, jumysshy sanatyndaǵy tehnıkalyq qyzmetshilerge eńbek demalysyna tólenetin tólem mólsherine saýyqtyrý járdemaqysyn qosý múmkindigin qarastyryp, respýblıkalyq bıýdjetten shyǵyndardy eseptesin.
Bıylǵy jyldy Memleket basshysy «Jumysshy mamandyqtar jyly» dep jarııalady. Men jipke tizgen mamandar jumysshy mamandyq emeı nemene? Endeshe olardyń jalaqysyn bıyl kótermegende qashan kóteremiz?», – dedi Nartaı Aralbaıuly.