دەپۋتات: قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى كاسىپكەرلەرگە قىسىم كورسەتىپ جاتىر

كاسىپكەرلەرگە اكىمشىلىك قىسىم كورسەتۋدى ازايتىپ, بيزنەس ءۇشىن قاۋىپسىز ينۆەستيتسيالىق ورتا قالىپتاستىرۋ كەرەك. مەملەكەت باسشىسى ۇكىمەتكە وسى ماسەلەنى تەز ارادا شەشۋدى تاپسىردى.

سەبەبى ەلىمىزدە بيزنەستى باقىلايتىن قۇزىرلى مەكەمە كوپ. كاسىپكەردىڭ جۇمىسىنا كەدەرگى كەلتىرەتىندەردىڭ جولىن كەسۋ ءۇشىن ەلدە كەشەندى شارالار قولعا الىندى. استانالىق يۆان ۆەرحوتۋروۆ ءبىر جىل بۇرىن قۇرىلىس كومپانياسىنا كونسالتينگتىك قىزمەت كورسەتەدى. الايدا تۇرعىن ءۇي كەشەنىنىڭ زاڭسىز سالىنعانى انىقتالىپ, قۇرىلىس كومپانياسىنىڭ ۇستىنەن قىلمىستىق ءىس اشىلادى.

قىلمىستىق پروتسەسكە يۆان ۆەرحوتۋروۆ دا تارتىلادى. يۆان ۆەرحوتۋروۆ, كاسىپكەر: — بىرنەشە كۇن بۇرىن عانا ءبىز زارداپ شەگۋشىلەردىڭ قاتارىندا ەدىك. ەندى ءبىزدى كۋاگەرلەر قاتارىنا تارتىپ وتىر. وعان ەشقانداي نەگىز جوق. تەرگەۋشىلەر ءبىزدىڭ قۇرىلىس كومپانياسىمەن الدەقانداي سىبايلاستىعىمىز بار دەپ سانايدى. قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ زاڭسىز قۋدالاۋىنا ۇشىراعان كاسىپكەرلەردىڭ جانايقايىن ءماجىلىس دەپۋتاتتارى جەتكىزدى.

حالىق قالاۋلىلارى مەملەكەتتىك ورگان وكىلدەرىنىڭ قىسىم كورسەتۋى سالدارىنان ەلدەگى بيزنەستىڭ تىنىسى تارىلىپ, كاسىپكەرلەردىڭ جۇمىسى تۇرالاعانىن ايتىپ وتىر. اسقار سادىقوۆ, قر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى: — قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنان قىسىم كورىپ, قۋدالاۋعا ۇشىراعان كاسىپكەرلەر دەپۋتاتتاردان كومەك سۇراپ جاتىر. مەملەكەت باسشىسىنىڭ ءوزى ءتيىستى اۋديت ناتيجەلەرى تولىعىمەن اياقتالمايىنشا بيزنەس يەلەرىنىڭ ۇستىنەن قىلمىستىق ءىس اشۋعا تيىم سالاتىن مەحانيزمدى ەنگىزۋدى تاپسىرعان بولاتىن.

الايدا قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ قىزمەتكەرلەرى ءتۇرلى ايلا-ارەكەتتەردى پايدالانىپ, كاسىپكەرلەرگە قىسىم كورسەتىپ جاتىر. ال زاڭسىز قۋدالاۋعا ۇشىراعان كاسىپكەرلەردىڭ ارىزىن سوتتار قابىلداماي جاتىر. باس پروكۋروردىڭ تىكەلەي تاپسىرماسى نەلىكتەن ورىندالماي جاتقانى تۇسىنىكسىز. قىلمىستىق ءىس اياسىندا ءتىنتۋ دە, شەكتەۋ دە, ماجبۇرلەۋ دە, تۇتقىنداۋ دا جۇرگىزۋگە بولادى. الايدا ەندى ناقتى ايعاقتارسىز كاسىپكەرلەرگە قانداي دا ءبىر قىسىم كورسەتۋگە تىيىم سالىنادى.

قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى دالەل بولماسا, كاسىپكەردىڭ ۇستىنەن قىلمىستىق ءىس قوزعاي المايدى. ازامات ەسقاراەۆ, قر ادىلەت ءمينيسترى: — قىلمىستىق ءىستى ەندى تىكەلەي قوزعاي المايدى. تەك قانا ناقتى ءبىر ارەكەتتىڭ ناتيجەسىندە ەكونوميكالىق شىعىن, ەكونوميكالىق زيان كەلتىرىلگەنى دالەلدەنسە, وسى قۇجاتتىڭ نەگىزىندە عانا قىلمىستىق ءىس قوزعالۋى مۇمكىن. ياعني, ول ازاماتتار مەن كاسىپكەرلەردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

قىلمىستىق كودەكسكە ەنگىزىلەتىن وزگەرىستەردى ءماجىلىس دەپۋتتتارى ءبىراۋىزدان قولدادى. زاڭ كۇشىنە ەنسە, بيزنەس يەلەرىن قىلمىستىق قۋدالاۋ شەڭبەرىنە نەگىزسىز تارتۋعا جول بەرىلمەيدى. ابزال قۇسپان, قر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى: — قازىرگى تاڭدا قىلمىستى قوزعاۋ, ەرد-عا تىركەۋ ءۇشىن بىزدەر زاڭ جوباسى اياسىندا قىلمىستىق ءىستى تەركەگەننەن كەيىن شتاتىنداعى مامانداردىڭ ەمەس, تاۋەلسىز مامانداردىڭ اكتىلەرىن, رەۆيزيالارىن تالاپ ەتىپ وتىرمىز.

ونىڭ شتاتىندا وتىرعان مامان قاجەتتى اكتىلەردى شىعارىپ بەرەدى, بىرنەشە ەكونوميكالىق بولىمدەگى باپتاردى دەكريميناليزاتسيا جاساپ جاتىرمىز. مىسالى, بۋحگالتەرلىك ەسەپ جۇرگىزۋ, زاڭسىز كرەديت الۋ. ولار, شىن مانىندە, كاسىپكەرلىك جۇمىسىنا كەدەرگى كەلتىرەدى, ونى ءبىز اكىمشىلىك ءىس قۇرامىنا اۋدارىپ جاتىرمىز. بىلتىردىڭ وزىندە ەلىمىزدە كاسىپكەرلەر ۇستىنەن 987 قىلمىستىق ءىس اشىلعان. زاڭداعى وزگەرىستەردەن سوڭ كاسىپكەرلەردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ شارالارى كۇشەيتىلەدى.