جاڭالىقتار
دەپۋتات: ميكروقارجى ۇيىمدارى حالىقتى قارىزعا باتىرۋدا
فوتو:parlam.kz
بانكروتتىق تۋرالى زاڭ دا, بانكروتتىققا تاپسىرۋ تەتىگى دە دۇرىس جۇمىس ىستەپ تۇرعان جوق. وسى ماسەلەنى كوتەرگەن ءماجىلىس دەپۋتاتى, «AMANAT» پارتياسىنىڭ مۇشەسى قايرات بالابيەۆ پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى ەرمەك كوشەرباەۆقا دەپۋتاتتىق ساۋال جولدادى, دەپ جازدى qandastar.kz
قارىزعا بەلشەدەن باتقان ازاماتتارعا كومەك كورسەتۋ ءۇشىن بانكتەرگە بەرەشەگىن كەشىرىپ, سوتتان تىس جانە سوت ارقىلى «بانكروت» دەپ تانۋعا, تولەم قابىلەتىن ارتتىرۋعا ارنالعان زاڭدى (بۇدان ءارى – زاڭ) ماجىلىستە جان-جاقتى قاراپ, پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ قول قويعان بولاتىن. اتالعان زاڭ بورىشكەرلەردىڭ ەشكىمنىڭ كومەگىنە جۇگىنبەي-اق, ءوتىنىش بەرۋگە وڭتايلى جاعداي جاساۋى ءتيىس ەدى. سونداي-اق, ونىڭ شارتتارىندا 6 ملن. 291 مىڭ تەڭگەدەن اسپايتىن قارىزداردى بانكروتتىققا تاپسىرۋعا بولاتىنى كورسەتىلگەن. الايدا, شىن مانىسىندە, بۇل زاڭ دا, بانكروتتىققا تاپسىرۋ تەتىگى دە دۇرىس جۇمىس ىستەپ تۇرعان جوق. قولدا بار جالعىز رەسۋرس «ە-ءوتىنىش» قوسىمشاسى ارقىلى جولدانعان وتىنىشتەر قاناعاتتاندىرىلماي وتىر. سونىڭ سالدارىنان ءومىر بويى بەينەتتەنىپ زەينەتكەرلىككە شىققان زەينەتكەرلەر زەينەتاقىسىنان قاعىلىپ جاتىر, – دەدى ول.
كوپشىلىگىنىڭ بانكتەر الدىندا تولەنبەي قالعان قارىزدارى بار ەكەنىن, سوت ورىنداۋشىلارى ءبارىنىڭ ەسەپشوتتارىن بۇعاتتاپ, شەتەلگە شىعۋ مۇمكىندىكتەرىن شەكتەپ تاستاعانىن ايتقان دەپۋتات ناقتى مىسالداردى العا تارتتى.
بانكتەرگە بارساڭىز, بار-جوعى 32 مىڭ تەڭگە زەينەتاقىسى بانك كارتاسىنا تۇسپەي جاتىپ جوق بولىپ كەتكەن, زار يلەگەن زەينەتكەرلەردى كورەسىزدەر. جاعدايدى زەرتتەسەك, زەينەتاقى «كىرىس كوزى» بولىپ سانالادى جانە زەينەتاقى الەۋمەتتىك قورعالعان ەسەپشوت ساناتىنا جاتقىزىلماعان. الەۋمەتتىك قورعالعان ەسەپشوتتاردى اشۋ تەك «كاسپي بانكى», «حالىق بانكى» جانە «تسەنتر كرەديت» بانكتەرىنە بەكىتىلگەن. بۇل بانكتەردىڭ فيليالدارى تۇرماق, بانكوماتتارى جوق جەر كوپ. بارلىق جەردە بانكوماتتارى بولماسا دا, بولىمشەلەرى بار «قازپوشتا» الەۋمەتتىك قورعالعان ەسەپشوتتاردى اشۋعا بولاتىن تىزىمگە ەنبەگەن. بۇل قاساقانا جاسالعان ارەكەت ەمەس پە? ءبىزدىڭ ميكروقارجى ۇيىمدارى ايلىقتان-ايلىققا دەپ از اقشا بەرىپ الداپ, اينالدىرعان 30 مىڭ تەڭگەنى تولەي الماسا دا, وعان ون ەسەلەپ ءوسىم قوسىپ, قارىزعا باتىرىپ جاتىر. ەشبىر تابىس كوزى جوق ازاماتتارعا ۋاقىتشا كومەك بولعانىمەن, وڭايلىقپەن قۇتىلمايتىن قارىزعا اينالىپ كەتەتىنىن كوپشىلىك بىلە بەرمەيدى. بىراق, بۇل ءبىزدىڭ بۇقارانىڭ توقتىعىن كورسەتپەيدى. «AMANAT» پارتياسىنىڭ «قارىزسىز قوعام» جوباسىنىڭ اياسىندا ازاماتتاردىڭ قارجىلىق ساۋاتتىلىعى ارتتىرىلىپ جاتىر. ويلانباستان نەسيە الاتىنداردىڭ قاتارى سيرەپ كەلەدى. پرەزيدەنت تاپسىرماسىمەن زاڭ قابىلدانعاننىڭ وزىندە, بانكروتتىققا تاپسىرۋدىڭ نەگە قيىنداپ كەتكەنىن كىم تۇسىندىرەدى? بورىشكەرلەردىڭ ايتۋىنشا, «ە-موبيل» قوسىمشاسى ارقىلى بانكروتتىققا تاپسىرۋ تەتىگى جەرگىلىكتى سالىق ورگاندارىنىڭ قۇزىرەتىنە بەرىلگەن. بۇل ورايدا, مەملەكەتتىك ورگاندار بورىشكەرلەردىڭ مۇددەسىنە جۇمىس ىستەۋى ءتيىس! ال, ەندى زەينەتاقى قورىنان قوماقتى قارجىنى الىپ, ەل يگىلىگى ءۇشىن پايدالانىپ جاتقاندىقتان, زەينەتاقىنى «كىرىس كوزى» دەپ ساناۋ – ۇيات ەمەس پە? قازاق «اتاڭا نە ىستەسەڭ, الدىڭا سول كەلەدى» دەگەن ۇرپاقتى تاربيەلەسە, قاريالاردىڭ ريزاشىلىعىن الماعانداردىڭ ساعى سىناتىنىن ەسكەرگەن ەكەن. بەينەتكەشتەردىڭ زەينەتاقى جيناعىنا قول سالعانىمىز ازداي, زەينەتكەرلەرگە زەينەتاقىسىن جەگىزبەۋىمىز ەلدىگىمىزگە سىن بولار, – دەدى قايرات بالابيەۆ.
وسى ماسەلەلەرگە قاتىستى دەپۋتات بىرقاتار ۇسىنىس ايتتى.
1. ادىلەت ورگاندارىنا بەرەشەگى بار زەينەتكەرلەردىڭ زەينەتاقى ەسەپشوتتارىن بۇعاتتاۋدان بوساتۋدى;
2. رەسپۋبليكالىق بازادان بانكتەردە بەرەشەگى بار زەينەتكەرلەردى باقىلاپ انىقتاۋدى;
3. قۇزىرلى ورگاندارعا زەينەتكەرلەردىڭ سوتتان تىس جانە سوت ارقىلى «بانكروت» دەپ تانۋ پروتسەسىن جەڭىلدەتۋدى;
4. زەينەتكەرلەردىڭ قارىزىن كەشىرۋدى;
5. بارلىق ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەر مەن «قازپوشتا» مەكەمەسىنەن دە زەينەتكەرلەر ءۇشىن الەۋمەتتىك قورعالعان ەسەپشوتتاردى جاپپاي اشۋدى ۇسىنامىن, – دەدى دەپۋتات.
