Depýtat: Jol salasyna bólinetin qarjyny qadaǵalaý kerek

Foto: ashyq derekkóz

«AMANAT» partııasy janyndaǵy Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl jónindegi respýblıkalyq keńestiń kezekti otyrysy ótti. Jıyn barysynda elimizdiń jol ınfraqurylymyn damytý máselesine basa nazar aýdaryldy, dep jazdy qandastar.kz

Otyrys jumysyna Keńes músheleri, Májilis depýtattary, ortalyq memlekettik organdardyń, kvazımemlekettik sektordyń ókilderdi, qoǵam belsendileri jáne beınekonferenbaılanys rejımi arqyly óńirlerdegi azamattar qatysty.

Sóz basynda Keńes tóraǵasy, Májilis depýtaty Erlan Saırov jol qurylysyna bólinetin bıýdjet qarajatyn talan-tarajǵa salýǵa jol bermeý kerek ekenin atap ótti.

«Iri halyqaralyq qorlardan nesıe alyp, jol salyp jatyrmyz. Kezinde bul máseleni nesıesiz-aq sheshýge bolatyn edi. Túptep kelgende, ony salyq tóleýshilerdiń esebinen, ıaǵnı bıýdjet qarajatynan qaıtaramyz. Osyǵan baılanysty, jol salasyna bólinetin bıýdjet qarajaty qaıda, qalaı jumsalyp jatqany qoǵamnyń jiti baqylaýynda bolýy kerek. Árıne, jol salynbaıdy emes, salynyp jatyr. Alaıda óńirlerde, ásirese Aqtóbe, Atyraý oblystarynda jol sapasyna qatysty óte kóp problema bar», – dedi ol.

Bul rette, «AMANAT» partııasynyń Hatshysy Erjan Jylqybaev jol qurylysyna, sapasyna qatysty málimet turǵyndarǵa ashyq aıtylmaıtynyn jetkizdi.

«Jyl saıyn elimizde respýblıkalyq, óńirlik mańyzy bar joldar, kópirler salynady. Qurylys jumysy jalǵasyp jatqan jobalar da az emes. О́kinishke qaraı, atqarylǵan nemese atqarylyp jatqan jumysqa qatysty aqparatty halyqqa jetkizý, qajet bolǵan kezde jaǵdaıdy túsindirý máselesi áli de kenjelep tur. Atap aıtqanda, «Dossor-Qulsary-Aqtaý» baǵytyndaǵy tas joldyń beti byltyr qyrylyp tastaldy. Sodan beri osy jol bóligine qatysty qandaı bir jóndeý jumysy júrgizilgen joq. Turǵyndarǵa da tolyqqandy túsinikteme berilmedi. Jol jóndeý jumysyn jalǵastyrýǵa qajet qarajat qashan bólinetini, jol qurylysy qaı kezde tolyq aıaqtalatyny týraly ashyq aqparat bolýǵa tıis», – dedi Erjan Jylqybaev.

Osy oraıda, Atyraý oblystyq máslıhatynyń depýtaty Arman Haırýllın óńirdegi avtokólik jolynyń sapasyna turǵyndardyń kóńili tolmaıtynyn alǵa tartty.

«Byltyr kóktemgi sý tasqyny jol sapasyna da keri áserin tıgizdi. Máselen, respýblıkalyq mańyzy bar «Qulsary-Dossor-Aqtaý» tas jolynyń qazirgi jaǵdaıy múldem syn kótermeıdi. Sodan beri jarty jyldan astam ýaqyt ótse de jol qaıta qalpyna keltirilgen joq. Ásirese, Qulsary qalasyna jete beristegi 15 shaqyrym joldyń astań-kesteńi shyǵyp jatyr. Sondaı-aq, atalǵan trassanyń uzyndyǵy 7 shaqyrymdy quraıtyn bóliginde tas joldyń betki qabaty alynyp tastalǵanymen, kúni búginge deıin qaıta jóndelmedi. Sonyń kesirinen, jolaýshylar kún saıyn apatqa ushyraýda. Bul jaǵdaı kólik júrgizýshileri men jolaýshylardyń mazasyn ketirip, ómirine qaýip tóndirip otyr. Al «QazAvtoJol» UK» AQ tarapy jol jóndeýge asyǵar emes», – dedi depýtat.

Keńes múshesi, Májilis depýtaty Qaırat Balabıev saladaǵy jeń ushynan jalǵasqan jemqorlyq máselesine toqtaldy.

«2022-2024 jyldar aralyǵynda «QazAvtoJol» UK» AQ men onyń aýmaqtyq qurylymdary qyzmetinde 6 sybaılas jemqorlyq quqyq buzýshylyǵy tirkeldi. Tergeý nátıjesinde 2 is boıynsha sot úkimi shyǵarylyp, byltyr atalǵan kompanııanyń Jambyl oblystyq fılıaly dırektorynyń orynbasary jáne «Almaty sapa ınjınırıng» JShS-nyń tehnıkalyq qadaǵalaý sarapshysy bas bostandyǵynan aıyryldy. Sondaı-aq memleketke asa iri mólsherde zııan keltirgen «QazAvtoJol» UK» AQ Basqarma tóraǵasy byltyr qylmystyq jaýapkershilikke tartyldy», – dedi ol.

Sondaı-aq, ol «QazAvtoJol» UK» AQ qurylymynda anyqtalǵan qylmystardyń byltyrǵy statıstıkasyna nazar aýdardy. Soǵan sáıkes, paraqorlyq – 58%-ǵa, urlyq – 28%-ǵa, sondaı-aq laýazymdyq ókilettikterdi teris paıdalaný – 8%-ǵa deıin jetti.

Al Kólik mınıstrligi Avtomobıl joldary komıteti Jol aktıvteriniń ulttyq sapa ortalyǵy usynǵan aqparat boıynsha, 2024 jyly 5 myńnan astam ınspekııalyq tekserý júrgizilip, jol-qurylys materıaldarynyń 13,7 myńǵa jýyq synamasy alyndy. Nátıjesinde onyń 15%-y nemese 2 myń jol-qurylys materıaly qoldanystan alynyp tastaldy. Buǵan qosa, 3,3 myńnan astam jumys tehnologııasynyń buzylýy men aqaýy anyqtaldy.

Al Bas prokýratýranyń quqyqtyq  statıstıka jáne  arnaıy  esepke  alý jónindegi komıteti usynǵan aqparatqa sáıkes, 2022-2024 jyldary elimizdiń halyqaralyq jáne respýblıkalyq mańyzy bar avtojoldaryndaǵy aqaýy bar jol ýchaskelerinde 3 668 jol-kólik oqıǵasy tirkeldi. О́kinishke qaraı, sonyń saldarynan 1 121 adam qaza taýyp, 4402 adam jaraqat aldy.

О́z kezeginde, «QazAvtoJol» UK» AQ Basqarma Tóraǵasynyń m.a. Saıat Shaımın bıyl qolǵa alynatyn jumysty baıandady.

«Bıyl QazAvtoJol» Ulttyq kompanııasy elimizdegi kólik ınfraqurylymyn damytý maqsatynda 8,8 myń shaqyrym jol qurylysy jumysyn júrgizýdi josparlaýda. Sonyń ishinde, jol salý jəne qaıta qurý jobalary – 2,2 myń shaqyrymdy, kúrdeli jóndeý nysandary – 460 shaqyrymdy jáne ortasha jóndeý nysandary 7 myń shaqyrymdy quraıdy. Osy jospar barysynda alǵa qoıylǵan mindetterdi júzege asyrý úshin 7 myń birlik tehnıkany, 91 asfaltbeton zaýytyn, 83 usaqtaý-suryptaý qondyrǵysyn jumyldyrý josparlanyp otyr. Bul qadam 9,4 mln tonna asfaltbeton tóseýge jáne 13 myńnan astam óndiristik jáne ınjenerlik personaldy tartýǵa múmkindik beredi», – dedi ol.

Saıat Shaımınniń aıtýynsha, byltyr elimizde jol sapasyna qatysty 3 myńǵa jýyq aqaý anyqtalyp, onyń 92%-y, ıaǵnı 2,7 myńǵa jýyǵy joıyldy. Qalǵan 5,3%-y – rastaý jáne jumys júrgizý satysynda. Bul rette, aqaýlardyń – 56%-y kútip ustaý ýchaskeleri, 29%-y – júzege asyrylyp jatqan jobalar jáne 14%-y kepildik ýchaskeleri boıynsha anyqtaldy. Byltyr jol sapasyn baqylaý jumysyn qamtamasyz etý maqsatynda 500-ge jýyq sarapshysy bar 42 tehnıkalyq qadaǵalaý kompanııasy jumyldyryldy. Jyl qorytyndysy boıynsha tehnıkalyq qadaǵalaý qyzmetterine shamamen 150 mln teńge kóleminde aıyppul salynyp, jetkilikti deńgeıde baqylaý júrgizbegeni úshin 10 sarapshy jumystan shettetildi.

Túrkistan oblysyndaǵy «Jemqorlyq jáne zań gazetiniń» bas redaktory Qalamqas Botabekova men Batys Qazaqstan oblysynyń qoǵam belsendisi Aıbolat Bókenov jol boıyndaǵy ájethana tapshylyǵyna, jol sapasyna, arnaıy tehnıkanyń azdyǵyna jáne aýyl turǵyndaryn tolǵandyrǵan máselelerge mán berdi.

«Jambyl oblysynan Qaraǵandyǵa deıingi aralyqta ájethana joq deýge bolady. Túrkistan qalasy men Saýran aýdany aralyǵyndaǵy ájethana qoldanysqa berilgennen beri jumys istegen emes. Al Taraz-Shymkent baǵytyndaǵy aqyly jolmen júrý óte qıyn. Oıyqtar men shuńqyrlar óte kóp. Bul rette, Shymkent-Túrkistan baǵytyndaǵy jol bir jaqqa qaraı qısaıyp ketip, kólikti basqaryp otyrýǵa qıyndyq týǵyzýda. Sondaı-aq, Saýran aýdanyndaǵy Eski Saýran aýylyna jetý úshin turǵyndar birneshe shaqyrym joldy aınalyp ótýge májbúr. Turǵyndar osy máseleni 2019 jyldan beri kóterip keledi. Alaıda aýyl azamattaryn tolǵandyrǵan másele kúni búginge deıin óz sheshimin tapqan joq», – dedi Qalamqas Botabekova.

Jıyndy qorytyndylaı kele, Keńes tóraǵasy Erlan Saırov avtokólik pen jol – memlekettiń strategııalyq nysandary ekenin jetkizdi.

«О́kinishke qaraı, bul salada oń sheshimin tappaı kele jatqan máseleler óte kóp. Ásirese, sybaılas jemqorlyq faktilerine jol berýge bolmaıdy. Jasyratyny joq, óńirlerdegi jol sapasyna, servıs jumysyna turǵyndardyń kóńili tolmaıdy. Kemshilikterdi joıý amalyn birlesip qarastyrýymyz qajet. Sondaı-aq, elimizde «Qoǵamdyq baqylaý týraly» zań bar. Soǵan sáıkes, «AMANAT» partııasy janyndaǵy Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl jónindegi respýblıkalyq keńes múshelerin «QazAvtoJol» kompanııasynyń Dırektorlar keńesi músheligine de engizý jóninde usynys jasaımyz», – dep túıindedi Keńes tóraǵasy.