Jańalyqtar
Dúnıejúzi halqynyń jartysy kóz tigedi: Astanada ShYU sammıtine daıyndyq qalaı júrgizildi?
Foto: md.sputniknews.ru
Astanada eki kúnnen keıin Shanhaı yntymaqtastyq uıymynyń sammıti ótedi. Oǵan Eýrazııa qurlyǵynyń túkpir-túkpirinen kóptegen resmı delegaııalar keledi. Qazirgi kezde 16 eldiń prezıdenti men úkimet basshysy sammıtke qatysatynyn rastady. Budan bólek, ondaǵan halyqaralyq uıymnyń ókilderi, tipti, BUU Bas hatshysy da kelýge nıetti. Sputnik Qazaqstan tilshisi Astanany aralap, ShYU sammıtine daıyndyq sharalaryn kórip qaıtty.
Sammıt jańa formatta ótedi
Shanhaı yntymaqtastyq uıymyna 9 memleket kiredi. Astanadaǵy sammıtte Belarýs ta uıym qataryna qabyldanady degen jospar bar. Sosyn osy jolǵy sammıt jańa formatta ótedi. Memleket basshylary keńesiniń otyrysy men «ShYU+» kezdesýi uıymdastyrylady. Oǵan taǵy alty memleket shaqyryldy. Osylaısha, Astanaǵa dúnıejúzi halqynyń jartysyna jýyǵy turatyn memleketterdiń basshylary keledi. Olardyń ishinde Qytaı, Iran, Úndistan, Reseı, Túrkııa, Qatar, BAÁ jáne taǵy basqa elder bar. Sol sebepti qaýipsizdik sharalary kúsheıtildi.
Buǵan deıin qalany tolyǵymen jaýyp tastaıdy degen qaýeset taraǵan. Alaıda ishki ister mınıstrligi ony joqqa shyǵardy.
Astanaǵa emin-erkin kirip shyǵýǵa bolady. Biraq sammıt ótetin kúnderi keıbir jerlerde kólik pen adam qozǵalysyna shekteýler engiziledi. Oǵan deıin jol jóndeýshiler resmı delegaııalar júrip ótetin kóshelerdi tolyǵymen jańartyp shyǵýǵa tıis.
Sondaı-aq, ákimdik 2 shildeden bastap memlekettik jáne kvazımemlekettik uıymdarda qyzmetkerlerdiń 70 proentin qashyqtan jumys isteý formatyna aýystyrýǵa keńes berdi. Al 3-4 shilde kúnderi balabaqshalar jumys istemeıdi. Osylaısha, qala basshylyǵy kólik keptelisin azaıtýdy josparlap otyr.
Máńgilik el qalaı ózgerdi
Astanada resmı delegaııalardyń barlyǵy Máńgilik el dańǵylymen ótedi. Byltyr ol jerde aýqymdy qurylys jumystary bastalǵan. Trotýarlarda kespe tastar tolyǵymen aýystyrylyp, joldyń boıymen myńdaǵan aǵash pen butalar otyrǵyzyldy. Al samıttiń aldynda shamdardy tolyǵymen aýystyryp tastady. Qazir trotýarlarda jáne joldyń boıynda eýropalyq úlgide shamdar ornatyldy. «Máńgilik el» arkasynyń janynan ótkende quddy bir Parıjde júrgendeı bolasyń.
Máńgilik eldiń boıynda avtobýs jolaǵy syzyldy. Ony ShYU sammıtinen keıin 10 shildede iske qosady. Velosıped joldary da jańadan tóseldi. Biraq 5 shildege deıin samokatpen júrýge tyıym salyndy.
Táýelsizdik saraıy jarqyrap ketti
Astanadaǵy Táýelsizdik saraıyn da ShYU-ǵa arnaıy daıyndaǵan sııaqty. Byltyr osy ǵımaratty tolyǵymen buzyp tastady, qańqasy ǵana qalǵan. Kúrdeli jóndeý jumystary bir jyldaı júrgizildi.
Ǵımarattyń burynǵy sulbasy qaldy. Biraq kireberis arka úlkeıtilgen. Buryn syrty ózara qıylysyp turatyn temir qubyrlarmen qaptalyp tursa, qazir appaq taspalarmen orap, qıylysqan jerlerin shegemen bekitip qoıǵandaı jasady.
Túnde kireberis arka da, taspalar da túrli túske boıanyp, janyp turady.
Qazaqstan prezıdenti Qasym-Jomart Toqaevtyń aıtýynsha, bıyl Qazaqstanda halyqaralyq sharalar kóp ótedi. Al Astanadaǵy Shanhaı yntymaqtastyq uıymynyń sammıti keıingi birneshe jyl ishindegi joǵary deńgeıde ótetin asa mańyzdy halyqaralyq forýmdardyń biri bolyp sanalady.
«Mundaı aýqymdy sharanyń ótkizilýi elimizdiń jahandyq arenadaǵy bedeliniń zor ekenin kórsetedi. Elimiz bıyl ShYU-dan basqa taǵy bes halyqaralyq qurylymǵa tóraǵalyq etip otyr. Bul – qazaq dıplomatııasynyń tarıhynda buryn-sońdy bolmaǵan jetistik», — deıdi Toqaev.
«Mundaı aýqymdy sharanyń ótkizilýi elimizdiń jahandyq arenadaǵy bedeliniń zor ekenin kórsetedi. Elimiz bıyl ShYU-dan basqa taǵy bes halyqaralyq qurylymǵa tóraǵalyq etip otyr. Bul – qazaq dıplomatııasynyń tarıhynda buryn-sońdy bolmaǵan jetistik», — deıdi Toqaev.
