جاڭالىقتار
ەلىمىزدە ەتسق كىلتىن الۋ ءتارتىبى وزگەرەدى
11 تامىزدان باستاپ قازاقستاندا ەلەكتروندىق تسيفرلىق قولتاڭبانى (ەتسق) الۋ ءتارتىبى وزگەرەدى, دەپ حابارلايدى turkystan.kz.
تسيفرلىق دامۋ, يننوۆاتسيالار جانە اەروعارىش ونەركاسىبى مينيسترلىگى بۇل قىزمەتتى تولىعىمەن ونلاين-فورماتقا اۋىستىرادى. بۇل شەشىم ازاماتتاردىڭ دەربەس دەرەكتەرىن قورعاۋ دەڭگەيىن ارتتىرۋ جانە جەكە تسيفرلىق دەرەكتەردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعان. ول ەلەكتروندىق قولتاڭبانى بوگدە تۇلعالارعا الۋ جاعدايىنىڭ الدىن الادى
بۇرىن ەتسق كىلتتەرىن ونلاين دا, حقكو-دا دا الۋعا بولاتىن. ەندى بۇل پروتسەدۋرا تولىقتاي ونلاين فورماتقا كوشىرىلدى.
ەتسق-نى ونلاين قالاي الۋعا بولادى:
- egov.kz نەمەسە pki.gov.kz پورتالىنا كىرىڭىز;
- ونلاين ءوتىنىم جىبەرىڭىز;
- بيومەتريالىق سايكەستەندىرۋدەن ءوتىڭىز – جۇيە كامەرا ارقىلى بەت-الپەتىڭىزدى تانيدى.
ەگەر تۇلعا ءساتتى راستالسا, ەتسق كىلتى بىردەن, حقكو قىزمەتكەرلەرىنىڭ قاتىسۋىنسىز ونلاين تۇردە بەرىلەدى. كەيدە جۇيە ءسىزدى تاني الماۋى مۇمكىن – مىسالى, بازادا فوتوسۋرەت بولماسا نەمەسە تەحنيكالىق اقاۋ ورىن السا, جۇيە 5 رەتكە دەيىن بيومەتريالىق تەكسەرۋدەن وتكىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. وسى ارەكەتتەر ءساتسىز اياقتالعان سوڭ عانا حقكو-عا جۇگىنۋ مۇمكىندىگى پايدا بولادى.
ماڭىزدىسى – بيومەتريادان وتپەيىنشە, حقكو-دا وپەراتور ارقىلى ءوتىنىش بەرۋ مۇمكىن ەمەس. وپەراتور جسن بويىنشا اقپاراتتى تەكسەرەدى جانە ەگەر بەس رەت ءساتسىز بيومەتريا تاپسىرۋ ارەكەتى بولماعان جاعدايدا, قىزمەت كورسەتە المايدى. ونلاين قىزمەت تولىق پايدالانىلعاننان كەيىن عانا حقكو ارقىلى ءوتىنىش بەرۋ مۇمكىندىگى اۆتوماتتى تۇردە اشىلادى.
ينتەرنەتكە نەمەسە كومپيۋتەرگە قولجەتىمدىلىگى جوق ازاماتتار ءۇشىن حقكو-نىڭ وزىنە-ءوزى قىزمەت كورسەتۋ ايماقتارىندا بيومەتريادان ءوتۋ مۇمكىندىگى قاراستىرىلعان. ەگەر پايدالانۋشى سول جەردە ءساتتى يدەنتيفيكاتسيادان وتسە, ەتسق كىلتتەرى حقكو وپەراتورىنىڭ قاتىسۋىنسىز ونلاين تۇردە بەرىلەدى.
قازاقستاندا ەتسق بەرۋ پروتسەسىنىڭ نەگىزىنەن قاشىقتان فورماتقا اۋىسقانى ستاتيستيكالىق دەرەكتەرمەن راستالادى. 2025 جىلدىڭ باسىنان بەرى رەسپۋبليكا بويىنشا 14,9 ميلليوننان استام ەتسق كىلتى بەرىلدى. سونىڭ ىشىندە 92,25%-ى قاشىقتان سايكەستەندىرۋ ارقىلى, ال نەبارى 7,75%-ى حقكو ارقىلى راسىمدەلگەن. بۇل دەرەكتەر ونلاين-سەرۆيستىڭ جوعارى سۇرانىسقا يە ەكەنىن جانە مەملەكەتتىك قىزمەتتەردىڭ تسيفرلاندىرۋ باعىتىندا تۇراقتى ءۇردىس قالىپتاسقانىن كورسەتەدى.
بۇل جاڭاشىلدىق اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىك دەڭگەيىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان. ەتسق ءوز قولىمەن قويىلعان قولتاڭباعا تەڭەستىرىلەدى جانە تولىق زاڭدى كۇشكە يە, سوندىقتان ەتسق كىلتتەرىنە قولجەتىمدىلىك تەك ونىڭ يەسىندە عانا بولادى. بيومەتريانى قولدانۋ جەكە تۇلعانى سەنىمدى تۇردە راستاۋعا جانە ەتسق كىلتتەرىن زاڭسىز الۋ جاعدايلارىنىڭ الدىن الۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
