الەم جاڭالىقتارى
ەندى نەكەگە تۇرماس بۇرىن گەنەتيكالىق تەست تاپسىرۋ قاجەت
فوتو: اشىق دەرەككوز
2025 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ بىرىككەن اراب امىرلىكتەرىندە نەكەگە تۇرۋ الدىندا گەنەتيكالىق تەست تاپسىرۋ بارلىق ازاماتتار ءۇشىن مىندەتتى راسىمگە اينالدى, دەپ حابارلايدى qandastar.kz
بۇل شەشىم ەلدە گەنەتيكالىق اۋرۋلاردىڭ كەڭ تارالۋىنا بايلانىستى قابىلداندى. مۇنداي جاعداي ايماقتىڭ تاريحي جانە مادەني ەرەكشەلىكتەرىمەن بايلانىستى. بۇرىن نەكەگە تۇرۋعا نيەت بىلدىرگەن ازاماتتاردان تەك مەديتسينالىق تەكسەرۋ تالاپ ەتىلەتىن, ال گەنەتيكالىق تەستىلەۋ ەرىكتى بولاتىن. ەندى بۇل پروتسەدۋرا مىندەتتى تۇردە ازاماتتاردىڭ بارىنە ەنگىزىلدى.
«گەنەتيكالىق تەستىلەۋ 570-تەن استام گەنەتيكالىق مۋتاتسيانى انىقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ولاردىڭ ىشىندە جۇرەك-قان تامىرلارى اۋرۋلارى, ەپيلەپسيا, بۇلشىقەت اتروفياسى, ەستۋ قابىلەتىن جوعالتۋ, مۋكوۆيستسيدوز جانە باسقا دا اۋىر تۇقىم قۋالايتىن اۋرۋلار بار. بۇل ءادىس وتباسىن جوسپارلاۋ كەزىندە بولاشاق اتا-انالارعا دەنساۋلىق جاعدايىن ەسكەرە وتىرىپ, دۇرىس شەشىم قابىلداۋعا كومەكتەسەدى», — دەلىنگەن ماتەريالدا.
امىرلىكتەردىڭ گەنومدىق كەڭەسى بۇل شەشىمدى قاراشا ايىندا وتكەن ۇكىمەتتىك جينالىستا ماقۇلدادى. باعدارلاما ۇلتتىق گەنەتيكالىق دەرەكتەر بازاسىن قۇرۋدى كوزدەيدى. بۇل ەل تۇرعىندارىنىڭ اراسىندا گەنەتيكالىق اۋرۋلاردى ەرتە انىقتاۋعا جانە دەر كەزىندە مەديتسينالىق كومەك كورسەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
2022 جىلى ابۋ-دابيدە باستالعان Emirati Genome Programme پيلوتتىق جوباسى اياسىندا 800-دەن استام جۇپ زەرتتەۋدەن ءوتتى. ناتيجەسىندە, 86%-ىندا گەنەتيكالىق ۇيلەسىمدىلىك راستالدى. ال 14%-ىندا قوسىمشا مەديتسينالىق شارالار مەن وتباسى جوسپارلاۋدى قاجەت ەتتى.
«امىرلىكتەردە جاقىن تۋىستار اراسىندا نەكەلەسۋدىڭ جوعارى دەڭگەيىنە بايلانىستى گەنەتيكالىق بۇزىلۋلار كەڭ تارالعان. گەنەتيكالىق تاۋەكەلدەردى ءتۇسىنۋ مەديتسينالىق قىزمەتتەردىڭ ساپاسىن ارتتىرىپ, سوزىلمالى اۋرۋلاردان بولاتىن ۇزاقمەرزىمدى شىعىنداردى ازايتۋعا كومەكتەسەدى», — دەپ جازىلعان ماقالادا.
بارلىق نەكەگە تۇرۋعا نيەتتى جۇپتار 2025 جىلدان باستاپ مىندەتتى گەنەتيكالىق تەستىلەۋدەن وتەدى, ال تەست ناتيجەلەرىن وڭدەۋ شامامەن 14 كۇندى الادى.
