ەندى توي مەن ساداقادا ءموبيلدى اۋدارىمدار ارقىلى جينالعان قاراجات تا باقىلانادى

فوتو: Pixabay

قازاقستاندا ەندى توي مەن ساداقا, ءتىپتى قايىرىمدىلىققا ءموبيلدى اۋدارىمدار ارقىلى جينالعان قاراجات تا باقىلاۋعا الىنادى. ەسەپشوت يەسىنە 1 ايدا 100 ءتۇرلى ادامنان اقشا تۇسسە, ول «سالىقتان جالتارعان كاسىبى بار» دەگەن كۇدىككە ىلىنبەك. ونداي جاعدايدا حابارلاما جولدانىپ, ازامات 30 كۇن وعان 100 ادام نەگە قاراجات اۋدارعانىن ءتۇسىندىرۋ كەرەك. بۇل تۋرالى qandastar.kz اقپارات پورتالى «ينفورمبيۋرو» جاڭالىقتار باعدارلاماسىنا سىلتەمە جاساپ حابارلايدى.

قازاقستاندىقتاردىڭ ءموبيلدى اۋدارىمدارىن تەكسەرۋدى كوزدەيتىن مەملەكەتتىك كىرىستەر كوميتەتىنىڭ قاۋلىسى 3 جىل بۇرىن كۇشىنە ەندى. بىراق بيىلدان باستاپ وپەراتسيالاردىڭ سانى عانا ەمەس, مولشەرى دە ەسەپكە الىنادى. ءبىر ازاماتقا ءبىر اي ىشىندە 100 ءتۇرلى ادامنان جالپى 255 مىڭ تەڭگە تۇسسە, جەكە تۇلعانى سالىق ورگاندارى تەكسەرە باستايدى.

“قاڭتاردا 100 ءتۇرلى ادامنان 100 اۋدارىم ەمەس, اقپاندا 100 ءتۇرلى ادامنان, ناۋرىزدا 100 ءتۇرلى ادامنان, ياعني 3 اي قاتارىنان ءموبيلدى اۋدارىممەن اقشا تۇسسە, سول كەزدە عانا نازارعا ىلىنەدى. ەكىنشى دەڭگەيلى بانك مالىمەت بەرەدى. ءارى قاراي كامەرالدىق باقىلاۋ جۇرگىزىلەدى. ولاردىڭ جالپى سوماسى 255 مىڭ تەڭگەدەن اسسا عانا نازارعا ىلىنەدى”, – دەدى مەملەكەتتىك كىرىستەر كوميتەتى باسقارماسىنىڭ باس ساراپشىسى ەرسايىن كوپتىلەۋ ۇلى.

دەگەنمەن ازىرگە شەكتى سوما بەكىتىلمەگەن. بىراق 100 تەڭگەنىڭ ءوزى 1 اۋدارىم رەتىندە سانالاتىنىن ەسكەرگەن ءجون. مەملەكەتتىك كىرىستەر كوميتەتى وكىلدەرىنىڭ مالىمدەۋىنشە, جالپى بۇل باقىلاۋ سالىقتان جالتارعان كاسىپكەرلەردى انىقتاۋ ماقساتىندا جۇرگىزىلەدى.

“جەكە باسقا قاتىستى اۋدارىمدار تەكسەرىلمەيدى. تەك جەكە تۇلعا رەتىندە اشقان ەسەپشوتىن بيزنەسكە قولدانعان كاسىپكەرلەردى باقىلاۋعا الۋدى كوزدەپ وتىرمىز. بۇگىندە ولار سالىقتان اينالىپ ءوتۋ ءۇشىن ءتيىستى شوتىنا اقشا تۇسىرمەيدى. ماسەلەن 2024 جىلى كاسىپكەردىڭ 76%-ى تابىسىن 5 ميلليون دەپ كورسەتكەن”, – دەدى مەملەكەتتىك كىرىستەر كوميتەتى دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى دينا قۇسايىنوۆا.

كوپشىلىك ءموبيلدى اۋدارىمداردى باقىلاۋعا الىپ, شەكتەن اسقاندارعا تەكسەرىس جاساعاندى قۇپتامايدى.

“ماعان 1 ايدا 200-300 اۋدارىم تۇسەدى. بىراق كاسىپكەر ەمەسپىز عوي. ونى تاعى ءبىر 10 جىلدان كەيىن قولعا السا بولادى”, “كەدەرگى كەلتىرەدى. 100 اۋدارىمنان كوپ جاسايمىز 100 ادام 100 تەڭگەدەن اۋدارۋى مۇمكىن. ەندى ول كاسىپكەرلىككە جاتپايدى عوي”, “اۋەلى جەكە كاسىپ اشقان ازاماتتاردىڭ اۋدارىمدارىن تەكسەرگەنى دۇرىس بولادى. اۋدارىمدارىن باقىلاسىن. كوپ ادامدا جەكە كاسىپ جوق. قاراپايىم ادامدارعا, ستۋدەنتتەرگە بۇل اۋىر تۇسەدى” دەدى حالىق.

كوپتىڭ ويىنشا, سالىقشىلاردىڭ قولعا العان شاراسى اۋدارىم سانىن ەداۋىر ازايتادى. نەگىزى بۇل پىكىر شىندىققا جاناسادى. بىلتىر جەلتوقساندا قازاقستانداعى اقشا اۋدارىمدار سانى سوڭعى 3 جىلداعى ەڭ تومەن كورسەتكىشكە تۇسكەن.