جاڭالىقتار
«ەستۋشى ۇكىمەتكە» ءۇنىم جەتسە: بەلگىلى پروديۋسەر قازاق جاستارىنا جاعداي جاساۋ كەرەكتىگىن ايتتى
بەلگىلى پروديۋسەر قازاق جاستارىنىڭ ورىس تىلىنە باسىمدىق بەرىپ جاتىرعانىنا نازار اۋدارىپ, دابىل قاقتى, دەپ جازادى qandastar.kz
نەشە كۇننەن بەرى حالىقارالىق جەتىستىككە ەرتەرەك جەتكەن جاستاردىڭ, حالىقارالىق وليمپيادالاردىڭ جەڭىمپازدارىنىڭ, الەمدىك ۇزدىك ۋنيۆەرسيتەتكە تۇسكەندەردىڭ 3-4 ساعاتتىق سۇحباتتارىن ەرىنبەي تىڭداپ ءجۇرمىن. كوبى ورىس ءتىلدى, اشىعىن ايتۋ كەرەك. ءبارى دەسەم, مىسالعا كەلتىرەتىن 1-2 بالانى ايتىپ اقتارسىزدار, بىراق شىندىقتىڭ اتى شىندىق قوي. ولارعا اقپارات دەگەن ەرتە جەتەدى جانە وتە كوپ, سوسىن سەنىمدىلىك دەگەن ۇرىپ تۇر. ءتىپتى, ءبىردى-ەكىلى قازاق ءتىلدى بالا شەتەلدەن شاقىرتۋ العاننىڭ وزىندە اكە-شەشەسىنىڭ جىبەرەتىن اقىسى دا جوق بولعان, سەبەبى اقشا, بيلىك تاعى دا ورىس ءتىلدى قوعامدا. بايدىڭ بالاسى باي بولاتىن سەكىلدى, شەتەلگە دە ءبىرىنشى بولىپ سولار كەتىپ, كوكجيەگىن سولار ءبىرىنشى كەڭەيتىپ, تازا قازاققا اقىلدى سولار ايتادى. قاسقا تازا قازاقتىڭ بالاسى-اي.
مەن مەكتەپ بىتىرە سالا, تازا قازاقى ارالدان “بولاشاققا” تۇسەم دەگەن زور امبيتسيامەن الماتىعا كەلىپ, قابىلداۋ ەتاپىنىڭ ءبىرىنشى ءبولىمىنىڭ ءوتىپ كەتكەنىن بىلگەندە, كىرىپ كەلگەندە ءتۇرى مەن سەنىمدىلىگى مەنەن مىڭ ەسە اسىپ كەتكەن اسفالت بالالارىنىڭ ءتۇرىن كورگەندە, اكە-شەشەمنىڭ جالعىزى بولىپ, جەكە بولمەم, ەڭ ساپالى كيىمىم بولعان, اعىلشىنعا قوسىمشا اقى تولەپ 4-ءشى سىنىپتان دايىندالعان سەنىمدىلىگىم سول جەردە تەر بولىپ اعىپ كەتكەن ەدى. سودان قازۇۋ-عا بارىپ, زاڭ فاكۋلتەتىنە ءتۇستىم, بىراق ول جەردەگى اعىلشىن ساباعى دا وسىلارعا بولادى دەڭگەيىندە بولىپ, كەرىسىنشە بار بىلىمىمنەن ايرىلىپ قالدىم. سودان ءبىز دەگەن 30-عا تاقاعاندا دىمى قالماعان اعىلشىنىمىزدى بالا-شاعامىزعا قوسا اۋپىرىمدەپ سۇيرەپ, “بولاشاققا” ءتۇسىپ, ەندى ەس جيىپ, 30 جاسىمىزدا ارەڭ دەگەندە ءبىر كومپانيا اشتىق قوي. سونىڭ ءوزىن مەملەكەتتەن وقىدىڭدار (بولاشاقتىڭ 5 جىلىن وتەپ تاستاعانمىن!), مەملەكەتتەن جوبا جاسادىڭدار دەپ بەتىمىزگە باساتىندار بار.
ەندى بار جانىمىز بەن ءتانىمىز قازاق بىزدەن تۋعان بالا دا تابيعي تۇردە ورىس تىلىنە وزىنەن-ءوزى يكەمسىز بولىپ وسەدى ەمەس پە? قازىر سول بالالاردىڭ وليمپياداعا دايىندالىپ, قاتىسىپ, وقۋعا تۇسەتىن ۋاقىتى تاقاپ قالدى. ال ولاردى دايىندايتىن باياعى حالىقارالىق وديمپيادالاردىڭ جەڭىمپازى نە سولاردىڭ تاربيەلەگەن ۇرپاعى, ياعني ورىس ءتىلدى قىز-جىگىتتەر. ولار ورىسشا ءبىلىمىن الىپ, سەنىمدىلىگى ۇرىپ, شەتەلىنە بارىپ, ەلگە كەلگەندە شاپان كيىپ, “شولپى — ەتو …” دەپ بىردەڭە ايتا قالسا, ءبىز دەگەن اۋىزىمىزدى اشىپ, كوزىمىزدى جۇمىپ, اح ۇرىپ جاتىرمىز ەمەس پە?!», دەپ جازدى ول الەۋمەتتىك جەلىدەگى پاراقشاسىندا.
سوندا تابيعي تۇردە قازاق ءتىلدى بالانىڭ سەنىمدىلىگى مەن دايىندىعى ءبارىبىر ورىس تىلىندە ءوزىن سۋداعى بالىقتاي سەزىنەتىندەردەن تومەن بولماق دەگەن وي كەلتىرگەن پروديۋسەر.
«وسىنداي status quo-دان بالالارىن ورىس تىلىندەگى مەكتەپكە بەرەتىندەردىڭ سانى ارتىپ وتىر (كەشە سوڭعى 8 جىلدا 70% وسكەن دەپ كورىپ قالدىم). قازاق ءتىلىنىڭ ماسەلەسىن كوتەرگەندە تۇرمىستىق تىرشىلىكتىڭ اينالاسىندا قالىپ قالامىز, الايدا ماسەلە ودان تەرەڭدە عوي, ونى “كىمگە بارىپ, كىمگە ايتىپ, كىمگە بارىپ وتىنەم?!”
بۇل ماسەلە جاقىن ارادا شەشىمىن تابا قويماس, الايدا “ەستۋشى ۇكىمەتكە” ءۇنىم جەتىپ جاتسا, ءدال قازىر تازا قازاق ءتىلدى بالالاردى ەرتە حالىقارالىق وليمپياداعا دايىنداۋدىڭ, شەتەلدە وقۋىنىڭ بار جاعدايىن جاساۋ كەرەك, گرانت ءبولسىن, جەكە باقىلاۋعا السىن, بىلمەيمىن, ايتەۋىر ءبىر جولىن تاۋىپ, ولاردى دا وسى جەتىستىك جولىنا ەرتە قوسۋ كەرەك», — دەيدى ول.
