Ǵalymdar Qazaqstanda qaterli isikti emdeıtin, sırek kezdesetin shóp ósetinin aıtty

Foto: ortalyq.kz

Shymkenttik ǵalymdar birneshe jyl zertteý júrgizip, sırek kezdesetin dárilik ósimdik túrlerin tapty. Mamandar Báıdibek aýdanyndaǵy Qostura taýynyń baýraıyndaǵy shópterdiń qaterli isik jasýshylaryn joıatynyn aıtady. Endi tabıǵat zertteýshileri ósimdikterdi farmokologııaǵa engizýdi usynyp otyr, – dep habarlaıdy Massaget.kz tilshisi otyrar.kz-ke silteme jasap.

Táttibek Jarqynbekovtiń emdik shópterdi zerttep kele jatqanyna 40 jyldan asty. Ol ósimdikterdiń kóptegen aýrýǵa, sonyń ishinde qaterli isikke qarsy tura alatynyna senimdi. Ǵalym basqa da sarapshylarmen birigip saıyn daladaǵy dárilik shópterdiń erekshe emdik qasıetin anyqtady.

«Mysaly, Báıdibek aýdanynda dermene ósedi, ol dúnıejúzinde óspeıdi. Mynaý ósimdikter de sondaı, bizdiń Qosturada ósedi. Nege deseńiz, bul jerdiń klımaty basqasha. Aýa aınalyp ótken saıyn shóptiń qyzýy kúsheıip, onyń tamyrynda, sabaǵynda óte kúshti mıneraldy zattar paıda bolady. Sol zattardan dári jınap, onkologııalyq aýrýlarǵa, basqa aýrýlarǵa berip jatamyz», – dedi ǵalym.

Báıdibek aýdanyndaǵy Qostura taýynyń baýraıyndaǵy tabıǵat pen qunarly topyraq erekshe qasıeti bar ósimdikterdiń ómir súrýine ábden qolaıly. Muny zertteý nátıjeleri dáleldep otyr. Al dárilik shóp Ońtústik Qazaqstan ýnıversıtetiniń zerhanasynda synamadan ótken eken.

«Biz bul shópterdi sorǵysh spektrometrde zerttedik. Nátıjesinde ártúrli quramdaǵy organıkalyq emes zattardyń 10-nan asa  elementin anyqtadyq. Zerthana «Ulttyq akkredıtaııalaý ortalyǵy» júıesi boıynsha akkredıtaııalaýdan ótken. «Aılaq MP» belgisin paıdalanýǵa múmkindigi bar. Iaǵnı, bizdiń zertteý qorytyndysyn álemdegi 60-tan asa memleket moıyndaıdy», – dedi synaq zerthanasynyń meńgerýshisi Jahangir Hýsanov.

Zertteý nátıjeleri ártúrli eldegi áriptesterdiń de qyzyǵýshylyǵyn týdyryp otyr. Olar tipti bul shópterdi farmokologııaǵa engizýdi usynyp otyr. Sondaı aq, mamandar emdik ósimdikter ósetin aýmaq qorǵalýy qajet ekenin aıtady.

Resmı málimetke súıensek, Qazaqstanda 400-ge jýyq sırek kezdesetin ósimdik túri bar. Onyń 38-i joǵalyp ketýdiń naq aldynda tur.