جاڭالىقتار
قايىرىمدىلىق قورلارىنىڭ ميلليونداعان تابىسى حالىقتى قايران قالدىردى
فوتو: egemen.kz
جانجالدارعا ۇلاساتىن زەرتتەۋلەرىمەن بەلگىلى بلوگەر ەركەجان شايحيەۆا ءوزىنىڭ instagram پاراقشاسىندا «اسار-ۋمە» مادەني-ءبىلىم بەرۋ قورىنىڭ 2023 جىلعا ارنالعان اۋديتورلىق ەسەبىنەن» ءۇزىندىنى جاريالادى. وندا قايىرىمدىلىق قورى قىزمەتكەرلەرىنىڭ شتاتتىق كەستە بويىنشا اي سايىنعى ەڭبەكاقىسى جازىلدى. وسى ءتول «اۋديتورلىق ەسەبىن» «اسار-ۋمە» قورىنىڭ ءوزى اشىق جاريا ەتكەنىن ايتا كەتكەن ءجون, دەپ حابارلايدى «ۇلت اقپارات»inbusiness.kz-كە سىلتەمە جاساپ.
ودان قوردىڭ ۆيتسە-پرەزيدەنتى – 1 120 703 تەڭگە, باس ديرەكتورى – 997 247 تەڭگە, مەدياعا جاۋاپى اتقارۋشى ديرەكتورى, الەۋمەتتىك بولىمگە جاۋاپتى اتقارۋشى ديرەكتورى جانە «وركەندەۋ» اتقارۋشى ديرەكتورى – 873 790 تەڭگەدەن ايلىق الاتىنى انىقتالدى.
باسقالارى دا استاتوك يگىلىكتەن قاعىلماپتى. وڭىرلىك مەنەدجەرىنىڭ, الەۋمەتتىك جۇمىس بويىنشا باس مەنەدجەرىنىڭ, سىرتقى بايلانىستار مەن كوممۋنيكاتسيالار جونىندەگى مەنەدجەرىنىڭ, لوگيستيكا بويىنشا مەنەدجەرىنىڭ ارقايسىسىنىڭ ايلىق جالاقىسى – 750 333 تەڭگەدەن ەكەن. قوردا 2023 جىلعى 31 جەلتوقسانداعى جاعداي بويىنشا باس مەنەدجەرگە قوسا, الەۋمەتتىك جۇمىس جونىندەگى 2 مەنەدجەر جالدانعان. ولاردىڭ ارقايسىسىنا 625 215 تەڭگەدەن ايلىق تولەنگەن. ال, اسسيستەنتتىڭ جالاقىسى مەنەدجەردەن دە كوپ (688 346 تەڭگە).
بۇل رەتتە, بلوگەردىڭ دەرەگىنشە, قور باسشىلىعىنىڭ عانا ەمەس, قىزمەتكەرلەرىنىڭ ايلىعى جىل سايىن ەكى ەسەگە جۋىق ءوسىپ وتىر.
مىسالى, ۆيتسە-پرەزيدەنتتىڭ ايلىعى 2022 جىلعى 687 052 تەڭگەدەن بىلتىر 1 120 703 تەڭگەگە دەيىن, مەنەدجەرلەردىڭ جالاقىسى ءبىر جىل ىشىندە 499 637 تەڭگەدەن 750 333 تەڭگە دەيىن, الەۋمەتتىك جۇمىس جونىندەگى ەكى مەنەدجەردىڭ ايلىعى 373 373 تەڭگەدەن 625 215 تەڭگەگە دەيىن, اسسيستەنتىنىڭ ەڭبەكاقىسى 310 242 تەڭگەدەن 688 346 تەڭگەگە دەيىن كوتەرىلگەن. 2022 جىلى بولماعان, اقىسى تولەنەتىن باس ديرەكتور لاۋازىمى ەنگىزىلىپتى.
قورداعى قاتارداعى قىزمەتكەرلەرىنىڭ الاتىن ايلىعى مەملەكەتتىك قىزمەتتەگى ءتىپتى كوميتەت-دەپارتامەنت باسشىلارى ءۇشىن ارمان بولسا كەرەك. بۋحگالتەردىڭ ايلىعى 2022 جىلعى 252 526 تەڭگەدەن 2023 جىلى 505 050 تەڭگەگە دەيىن, 4 ۆيدەووپەراتورلاردىڭ جالاقىسى 436 505 تەڭگەدەن 688 346 تەڭگەگە دەيىن وسكەن ەكەن. SMM-مەنەدجەرىنىڭ وزىنە 688 346 تەڭگە ايلىق بەرىلەتىنى كورسەتىلگەن.
بۇدان بولەك, «اۋديتورلىق ەسەپتە» «اسار-ۋمە» قورىنىڭ قايىرىمدىلىق جيناۋعا ارنالعان ءبىر كەشكە 7,2 ميلليون تەڭگە, ءىسساپارلار كەزىندە قوناقۇيلەرگە – 11,1 ميلليون, ءىسساپارلار كەزىندە جول شىعىنىنا – 10,7 ميلليون, جارناماعا – 1 ملن, جالاقىعا – 164,9 ميلليون تەڭگە جۇمساعانى ايتىلعان.
بۇل دەرەكتەر الەۋجەلى پايدالانۋشىلار اراسىندا رەزونانس تۋدىردى.
«قايىرىمدىلىق دەگەن تاماشا نارسە. بىراق ونىڭ قادىرى ءتۇسىپ بارا جاتقانداي. مەن مىسالى, كارديوحيرۋرگ بولىپ ىستەيمىن. جالاقىم 250 مىڭ تەڭگەدەي عانا. بۇل جۇمىستىڭ جاۋاپكەرشىلىگى ميلليون پروتسەنت! ال, مىندا قوردىڭ قاتارداعى سمم-مەنەدجەرى ساداقا ەسەبىنەن مەنىڭ ءۇش ايلىق جالاقىما جۋىق قاراجاتتى ءبىر ايدا الادى ەكەن. كۇلكى مە, كۇنا ما? مۇندايدى ءبىلىپ, جىگەر قۇم بولادى», – دەپ تاۋسىلا پىكىر جازدى پايدالانۋشىلاردىڭ ءبىرى.
«اسار-ۋمە» قايىرىمدىلىق قورى وزىنە قارسى باعىتتالعان «حەيتكە» جاۋاپ بەردى.
«ادالدىق, ادىلدىك, كاسىبيلىك – ءبىز ءوز جۇمىسىمىزدا وسى قۇندىلىقتاردى باسشىلىققا الامىز. ەلىمىزدە قاراپايىم جۇمىسشى دا, ستۋدەنت تە, بيزنەسمەن دە, ساياساتكەرلەر مەن تانىمال ادامدار دا قايىرىمدىلىق جاساۋدا جارىسقا تۇسەتىنىنە قۋانىشتىمىز. ءبىز – ولاردىڭ اراسىنداعى كوپىرمىز. وسى جىلدارى ىزگىلىك ءىس جاساپ كەلە جاتقان ءاربىر ادامعا ريزاشىلىعىمىزدى بىلدىرەمىز. كەيىنگى كۇندەرى «اسار-ۋمە» قورىنا قارسى بەلگىلى ءبىر حەيت, قىسىم ءجۇرىپ جاتىر. ول ادامداردىڭ بىزگە شابۋىلداپ, قارا كۇيە جاعۋ نيەتى جوقتىعىن بىلەمىز. دەگەنمەن, وعان جاۋاپ بەرۋگە ۇيعاردىق», – دەدى قور وكىلدەرى.
جوبانىڭ نەگىزىن قالاۋشى اسحات نۇرماشەۆ الەۋمەتتىك جەلىدەگى سىندى قورمەن جۇمىس ىستەيتىن بەلگىلى تۇلعالاردىڭ قارسىلاستارى ءوربىتۋى مۇمكىن دەپ تۇسپالدادى.
«اسار-ۋمە» الاياق ەكەن, ەسەپ بەرمەيتىن كورىنەدى دەپ ايتىپ جاتىر. بىراق وسى بەس جىل ىشىندە ءبىز ەسەپ بەرۋگە ابدەن توسەلىپ الدىق. اۋديتورلىق تەكسەرىستەن كەيىن ەسەبىمىزدى ۆيدەوكونتەنت تۇرىندە دە, كەستە تۇرىندە دە بەرەمىز. ول ەسەپتەرگە اشىق قول جەتكىزۋدى قامتاماسىز ەتتىك. كەيبىرەۋدىڭ ايتۋىنشا, ءبىز 30-40 ميلليون تەڭگەدەن جينايمىز, ناتيجەسىندە, مۇقتاج جانعا 10-15 ميلليون تەڭگە عانا تۇراتىن ارزان ءۇيدى ساتىپ اپەرەمىز, قالعان اقشانى وزىمىزگە قالدىرادى ەكەنبىز. ءبىز حالىقپەن بىرگە, حالىقتىڭ اراسىندا قانشاما ءىس تىندىردىق. جۇمىس باستان اسادى. ءبىز حالىقتان 100 تەڭگەسىن دە ۇرلاعان جوقپىز», – دەدى نۇرماشەۆ.
ايتا كەتۋ كەرەك, «اسار-ۋمە» قورىنىڭ 2023 جىلعا ارنالعان, بيىلعى 31 قازاندا جاريالانعان.
«اۋديتورلىق ەسەبىندە«: «قور مۇقتاج وتباسىلارعا ارنالعان باعدارلاماسى اياسىندا ساتىپ الىناتىن باسپانانىڭ سوماسىنا قاتىستى كەلەسىدەي نەگىزگى شارتتاردى بەلگىلەدى: استانا, الماتى جانە شىمكەنت قالالارىندا, سونداي-اق وسى قالالاردىڭ 20 شاقىرىم جانىندا – 12 ملن تەڭگەگە دەيىن, قازاقستاننىڭ باسقا ەلدى مەكەندەرىندە – 10 ملن تەڭگەگە دەيىن», – دەپ ناقتى جازىلعان.
ەسەپ بويىنشا 2023 جىلى قورعا قايىرىمدىلىق قاراجاتتارى تۇرىندە 3 ميلليارد 972 ميلليون 609 مىڭ تەڭگە ءتۇسىپتى. ودان مۇقتاج جاندارعا ساتىپ الىنعان باسپانالاردىڭ قوجايىندارىنا 3 ملرد 34,2 ميلليون تەڭگە تولەنگەن كورىنەدى. 51,7 ميلليون تەڭگەگە وتباسىلارعا تۇرمىستىق تەحنيكا ساتىپ الىنعان.
شەت مەملەكەتتەرگە گۋمانيتارلىق كومەك رەتىندە «اسار-ۋمە» 246 ميلليون 831 مىڭ تەڭگە اۋدارعان.
قور ليدەرىنىڭ سەندىرۋىنشە, قوردىڭ باستى قاعيداسى بار. مىسالى, 30 نە 50 ميلليون تەڭگە جيناسا, ول قاراجاتتى ءتۇرلى قالالار مەن اۋىلدارداعى ءزارۋ جاندار اراسىندا بولەدى. كەيبىر جەردە ءۇيدى 10, باسقاسىندا 12 ميلليون تەڭگەدەن ساتىپ الادى. ودان قىمبات ءۇيدى الۋى «سيرەك كەزدەسەدى».
مىسالى, ەرەكشە قاجەتتىلىگى, مۇگەدەكتىگى بار بالالى وتباسىلارعا كومەكتەسكەندە باسپانانى قالا شەتىنەن ەمەس, اۋرۋحاناسىنا جاقىن اۋداننان ىزدەۋگە تۋرا كەلەتىن كورىنەدى.
«اسار-ۋمە» قورى ءوز جۇمىسىن 2019 جىلى باستادى. سودان بەرى, وزدەرىنىڭ دەرەگىنشە, 1 019 وتباسىعا جانە 5 544 بالاعا كومەكتەسىپتى.
جالپى, الەۋمەتتىك جەلىنى پايدالانۋشىلاردىڭ كوپشىلىگى قوردى اقشا ۇرلادى دەپ ايىپتاپ وتىرعان جوق. قازاقستاندىقتاردى ولاردىڭ قاراپايىم قىزمەتكەرىنە دەيىن كوميتەت باسشىسى دەڭگەيىندە جالاقى تولەيتىنى ايران-اسىر ەتتى.
«قوردىڭ ەسەپتەرىن قاراپ شىقتىم. شىعىستارىنا «شوك» بولىپ وتىرمىن. ەشقانداي ءوندىرىسى جوق, ەڭبەكاقى تولەۋ قورىنا 170 ميلليونداي, ىسساپارلارعا 11 ميلليون, قايىرىمدىلىق كەشىنە 7 ميلليون تەڭگە شىعىنداعان. ونىڭ ءبارىن ەلدەن جيعان قايىرىمدىلىق قاراجاتتان, ساداقادان العان. وزدەرىن ەشتەڭەدەن شەكتەمەگەندەي. قاناعات دەگەن قايدا?», – دەيدى كاسىپكەر زارينا تىلەپوۆا.
ءوزىن «بيزنەس-ۇستاز» دەپ تانىستىرىپ جۇرگەن ەرجان نۇرعاليەۆ «كورەالماۋشىلىقتى قويۋ كەرەك» دەگەن پىكىردە.
«مەن بىلەمىن, بۇل قورداعى ءبىراز جىگىتتىڭ ءتول باسپاناسى جوق. ايلاپ جۇمىس ىستەيدى, ءوز وتباسىلارىن كورمەيدى. تارىققان حالىققا كومەكتەسۋ ءۇشىن كولىكپەن اۋىل-قالالاردى ارالايدى, ماشينادا تۇنەيدى! ءبىزدىڭ كەيبىرىمىز شىداماي, شورت سىنۋىمىز مۇمكىن ءتۇرلى تاۋقىمەتكە تاپ بولادى. اقىلعا كەلەيىك, بلوگەردىڭ نەمەسە بيزنەسمەننىڭ جەكە ءومىرىن قازبالامايىق. سىرتتاي ءبارىمىز سۇتتەن اق, سۋدان تازامىز عوي. ولار بارىنشا كوپ ادامنىڭ باسىنا پانا تاۋىپ بەرۋ ءۇشىن مەيلىنشە كوپ قايىرىمدىلىق قاراجات جيناۋ ءۇشىن بارىن سالىپ ءجۇر», – دەدى ەرجان.
كەيىنگى كەزدە قايىرىمدىلىق قاراجاتىن جيناۋعا جانە جۇمساۋعا قاتىستى داۋ-جانجال كوبەيىپ بارا جاتقاندىقتان, مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگى دەپۋتاتتارمەن بىرلەسىپ, وسى سالانى جاڭاشا, مۇقيات رەتتەيتىن جاڭا زاڭ جوباسىن ازىرلەۋگە كىرىستى. ۆەدومستۆونىڭ تۇجىرىمداۋىنشا, تەك سوندا عانا قايىرىمدىلىق قىزمەتى ءتيىمدى باقىلانادى جانە جۇرتشىلىقتىڭ ىزگىلىك ىستەۋ سالاسىنا سەنىم دەڭگەيىن ارتتىرۋعا بولادى.
ۆەدومستۆوعا ءتيىستى تاپسىرمانى پرەمەر-ءمينيستردىڭ ءوزى جۇكتەگەن ەكەن.
«تاپسىرمانى ورىنداۋ ءۇشىن مينيسترلىك قايىرىمدىلىق قارجىنىڭ ماقساتتى پايدالانىلۋىن قامتاماسىز ەتۋ جانە قايىرىمدىلىقتىڭ اشىقتىق دەڭگەيىن ارتتىرۋ بولىگىندە قولدانىستاعى زاڭناماعا وزگەرىستەر ەنگىزۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋدە. ءمينيستردىڭ 2024 جىلعى 6 مامىرداعى بۇيرىعىمەن, مينيسترلىكتە مەمورگانداردىڭ, قايىرىمدىلىق ۇيىمدارىنىڭ, كۆازيمەملەكەتتىك جانە كاسىپكەرلىك سەكتورلاردىڭ وكىلدەرىنەن تۇراتىن, زاڭناماعا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ جونىندەگى جۇمىس توبى قۇرىلدى. تۇزەتۋلەردى قوعامدىق تالقىلاۋدى وتكىزۋ جوسپارلانۋدا», – دەپ ءمالىم ەتتى مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگى.
جاڭا زاڭ قابىلدانسا, وندا حالىقارالىق تاجىريبەگە سايكەس, ەلدەگى بارلىق قايىرىمدىلىق ۇيىمدارى مينيسترلىكتىڭ اككرەديتتەۋىنەن وتۋگە ءتيىس بولادى. ولاردىڭ بىرىڭعاي ءتىزىلىمى جۇرگىزىلەدى. بىرىڭعاي ونلاين پلاتفورمادا ءبارى ەسەپ بەرەدى. قايىرىمدىلىق كوميسسياسى قۇرىلادى.
باسقا دا وزگەرىستەر پىسىقتالۋدا. بۇل جۇمىس قارجى مونيتورينگى اگەنتتىگىمەن بىرلەسىپ جۇرگىزىلۋدە. قايىرىمدىلىق ۇيىمدارى قايىرىمدىلىق قاراجاتتى تەك قانا ارنايى شوتتارعا جيناۋعا مىندەتتەلمەك. سوندا ونىڭ قايدا, نە ماقساتقا شىعىندالىپ جاتقانىن تەكسەرۋ جەڭىلدەيدى. مىسالى, اقپارات قۇرالدارى «اسار-ۋمە» جانە باسقا قورلار شەتەلگە, ايتالىق, گازا سەكتورىنداعى زارداپ شەككەندەرگە قاراجات جيناعانىن حابارلادى. ول قارجى شىنىمەن دە ءيزرايلدىڭ اگرەسسياسىنان قينالعان جاندارعا جەتە مە? ول باقىلانعانى ءجون.
بۇدان بولەك, جاڭا زاڭدا قايىرىمدىلىق ۇيىمدارى مەن جەكە تۇلعالاردىڭ قايىرىمدىلىق سالاسىنداعى زاڭنامانى بۇزعانى جانە جينالعان قاراجاتتى ماقساتسىز, باسقا جەرگە پايدالانعانى ءۇشىن جازاسىن كۇشەيتەتىن نورمالاردى ەنگىزۋ ۇسىنىلادى.
- دايىندالعان زاڭنامالىق تۇزەتۋلەردى «قر كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە قىلمىستىق جولمەن الىنعان كىرىستەردى زاڭداستىرۋعا (جىلىستاتۋعا) جانە تەرروريزمدى قارجىلاندىرۋعا قارسى ءىس-قيمىل ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭىنىڭ جوباسى شەڭبەرىندە قاراۋ جوسپارلانعان. قالاي بولعاندا, جەتىمىن جىلاتپاعان, جەسىرىن قاڭعىرتپاعان حالىقتىڭ ماتەريالدىق, رۋحاني تۇرعىدان مەيىرىمدىلىككە مۇقتاج جانداردان تەرىس اينالماعانى ماڭىزدى.
