Kárim Másimovtiń ne úshin bostandyq suraǵany belgili boldy

Vedomstvo Másimov Qasym-Jomart Toqaevtan keshirim ótingen óz ótinishin bıylǵy naýryzda baǵyttaǵanyn naqtylady,-dep habarlaıdy Qandastar.kz

UQK qazirgi ýaqytta sottalǵan Másimovke qatysty Qylmystyq kodekstiń 366-baby boıynsha «asa iri kólemde para aldy» jáne 218-baby boıynsha «qylmystyq jolmen alynǵan aqshany, ózge múlikti zańdastyrdy, jylystatty» degen qosymsha aıyp taǵylǵanyn jáne sotqa deıingi tergeý jalǵasyp jatqanyn habarlady.

Sotqa deıingi jańa tergeýdiń bastalýyna baılanysty Kárim Másimov, Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl agenttiginiń qaýlysy negizinde kolonııadan elordadaǵy UQK tergeý ızolıatoryna aýystyryldy.

Toqaevtan keshirim jasaýdy suraǵan hatyn da ızolıatordan jibergeni belgili boldy.

Bul rette 366-shy bap sottalǵannyń múlkin tárkilep, 15 jylǵa deıingi merzimge bas bostandyǵynan aıyrý jazasyn qarastyrady. 218-shi baptyń eń joǵarǵy jazasy – on jyl abaqtyǵa jabý.

Zańger Erjan Asyl Másimovqa keshirim jasaý-jasamaý – tek Prezıdenttiń quzyryndaǵy másele ekenin túsindirdi.

«Eger Másimov keshirim jasaýdy surasa, onda ózine sotpen taǵylǵan aıypty moıyndaǵany. Keshirim jasaýdy sottalǵannyń ótinishhaty negizinde Qazaqstan Prezıdenti júzege asyrady. Másimov ótinishhatyn budan úsh aıdaı buryn, naýryzda joldaǵany málimdeldi. Biraq ótinishti qaraýda Memleket basshysyn eshkim asyqtyra almaıdy. Prezıdent ábden oılastyryp, jeti ret ólshep, bir ret kesip, sarabdal sheshim qabyldaýǵa tıis. «Toqaev bul ótinishti qup alsa, Másimov birden bostandyqqa shyǵady» degen sóz joq. Keshirim jaza merzimin qysqartý, jazanyń neǵurlym jeńil túrimen almastyrý nemese qosymsha jaza túrinen bosatý túrinde de bolýy múmkin», – dedi ol.

Rásim boıynsha Memleket basshysynyń aldyna tıisti sheshim jobasyn qoımas buryn, Prezıdent janyndaǵy Keshirim jasaý máseleleri jónindegi komıssııa tıisti materıaldardy egjeı-tegjeıli qaraıdy.

Komıssııanyń sheshimi onyń otyrysyna qatysqan músheleriniń kópshilik daýysymen qabyldanady. Sottalǵan adam úshin neǵurlym qolaıly másele daýysqa birinshi bolyp qoıylady. Komıssııa músheleriniń daýystary teń bólingen jaǵdaıda tóraǵalyq etýshiniń daýysy sheshýshi bolyp tabylady. Komıssııanyń sheshimi hattamamen resimdelip, oǵan otyrysqa qatysqan barlyq músheleri qol qoıady.

Aıtpaqshy, sarapshynyń aıtýynsha, Kárim Másimov aldyn ala quzyrly organdardyń «aq batasyn» alýy kerek: komıssııaǵa Joǵarǵy sot tóraǵasy, Bas prokýror jáne Ishki ister mınıstri oǵan keshirim jasaýdyń oryndylyǵy ne orynsyzdyǵy týraly qorytyndylaryn bir aıdan keshiktirmeı berýi shart.

Bul sheshimdi qaraı kele, Q.Toqaev keshirýden bas tartýǵa da quqyly.

«Jalpy, bılik Másimovke onsyz da raqymshylyq tanytty. Birinshiden, oǵan byltyr taǵylǵan Qylmystyq kodekstiń úsh baby boıynsha jalpy sany 39 jylǵa bas bostandyǵynan aıyrý qarastyrylǵan edi. Sodan jıyntyǵynda 18 jylǵa sottaldy. Ekinshiden, 2023 jylǵy maýsymda Astananyń qylmystyq ister boıynsha apellıaııalyq soty Másimov pen onyń burynǵy qos orynbasaryna úkimdi jumsartyp, jazalaryn qaýipsizdigi barynsha joǵary mekemeden ortasha qaýipsiz mekemede óteýge aýystyrdy», – dep eske saldy sarapshy.

Iaǵnı, zańgerdiń aıtýynsha, Másimov pen onyń eks-orynbasarlary qatań rejımdegi kolonııadan jalpy rejımdegi kolonııaǵa kóshirilý arqyly birshama jeńildikke qol jetkizdi. О́ıtkeni Qylmystyq-atqarý kodeksine sáıkes, ortasha qaýipsiz mekemelerde «dárejesi birinshi oń minez-qulyqty» sottalǵandar jaza merziminiń keminde alty aıyn ótegen soń, júktelgen eńbekke adal qarasa, jazany óteýdiń «daǵdyly jaǵdaılarynan» «jeńildetilgenine» aýystyrylady.

Bul jerde jazasyn daǵdyly jaǵdaılarda ótep júrgen sottalǵandar jataqhanalarda nemese kameralarda turady. Olar:

• aı saıyn tamaq ónimderin, birinshi kezekte qajetti zattardy satyp alýǵa baqylaý shottaryndaǵy qarajatty 6 AEK-ke (2024 jyly 22 152 teńge) deıingi mólsherde jumsaýǵa;
• bir jyl ishinde syrttan 6 saýqat-sálemdeme, 6 banderol alýǵa;
• 1 jyl ishinde qalaǵan adamymen, jubaıymen 6 qysqa merzimdi jáne 2 uzaq merzimdi kezdesýge quqyly.

Jazasyn jeńildetilgen jaǵdaılarda ótep júrgen sottalǵandar:

• aı saıyn tamaq ónimderin, birinshi kezekte qajetti zattardy satyp alýǵa baqylaý shottaryndaǵy qarajatty 12 AEK-ke (44 304 teńgege) deıingi mólsherde jumsaýǵa;
• 1 jyl ishinde syrttan 12 saýqat nemese sálemdeme jáne 12 banderol alýǵa;
• 1 jyl ishinde 6 qysqa merzimdi, 6 uzaq merzimdi kezdesý alýǵa quqyly.

Jazasyn jeńildikti jaǵdaılarda ótep júrgen sottalǵandar tipti túrmeden syrtqa shyǵa alady: mekeme bastyǵynyń qaýlysy boıynsha olarǵa táýlik boıy baqylaýda jáne qadaǵalaýda bolyp, kúzetiletin perımetrdiń sheginen tys jerde, biraq mekemege irgeles jatqan aýmaqtyń shekarasy sheginde turýǵa jáne erkin júrip-turýǵa ruqsat etiledi.

«Apellıaııalyq saty K.Másimovke, Á.Sadyqulovqa jáne D.Erǵojınge qatysty birinshi satydaǵy sottyń úkimin jazany qaýipsizdigi barynsha joǵary mekemeden ortasha qaýipsiz mekemede óteý bóliginde ózgertti. QK-niń 6-babyna sáıkes, sottalǵandardyń jaǵdaıyn jaqsartatyn zań keri kúshke ıe jáne sottar ony qoldanýǵa mindetti. Parlament qabyldaǵan, 2023 jylǵy 21 mamyrda kúshine engen zańnamalyq ózgeristerge sáıkes, buryn bas bostandyǵynan aırylmaǵan, qasaqana qylmys jasaǵany úshin 2 jyldan kóp merzimge bas bostandyǵynan aıyrýǵa sottalǵan adamdarǵa, jasaǵan qylmysynyń aýyrlyǵyna qaramastan, jazasyn ortasha qaýipsiz mekemede óteý taǵaıyndalady», – dep túsindirdi bul jeńildiktiń mánisin Astana qalalyq soty.

Budan buryn, 2023 jylǵy sáýirde sot Kárim Másimovty Qylmystyq kodekstiń 175-babynyń 1-bólimi boıynsha memleketke opasyzdyq jasady, sondaı-aq bılikti kúshtep basyp alýǵa talpyndy, bılikti nemese laýazymdyq ókilettikterdi asyra paıdalandy (362-bap) dep tanydy. Tıisinshe, Kárim Másimov 18 jylǵa sottaldy.

Buǵan qosa, sot onyń dúnıe-múlkin tárkileýge úkim shyǵardy jáne memlekettik qyzmetke turýǵa ómir-baqıǵa tyıym saldy.

56 jasar Kárim Másimov UQK-ny 2016 jylǵy 8 qyrkúıekten beri basqarǵan bolatyn. Onyń aldynda 2007–2012 jáne 2014–2016 jyldar aralyǵynda Premer-mınıstr boldy. Sonyń aralyǵynda Prezıdent Ákimshiliginiń basshysy, Memlekettik hatshy qyzmetterin atqardy. 2022 jylǵy 5 qańtarda laýazymynan, ertesine – bas bostandyǵynan aıryldy.

Qandy qańtar oqıǵalarynyń bir jyldyǵynda Bas prokýror Berik Asylov málimdeme jasap, 2022 jylǵy 5 qańtarda UQK basshysy retinde Kárim Másimov pen onyń orynbasarlary «Almatyda, Qyzylordada, Almaty oblysynda UQK departamentteriniń ǵımarattaryn tastap shyǵý týraly buıryq bergenin» jarııa etti. Sonymen qatar «Almaty jáne Jambyl oblystary polıııasynyń ǵımarattaryn da tastap ketken». Saldarynan, Bas prokýrordyń dereginshe, «olardan shamamen úsh myń birlik qarý urlanǵan, onyń úlken bóligi áli kúnge tabylmady».

UQK qyzmetkerleri Kárim Másimovty 6 qańtarda tutqyndady. Izinshe onyń burynǵy eki orynbasary Ánýar Sadyqulov pen Dáýlet Erǵojınniń qoldaryna kisen salyndy.

Halyqaralyq aqparat quraldarynyń jazýynsha, Kárim Másimovty túrmeden bosatýdy budan buryn Birikken ulttar uıymyndaǵylar suraǵan eken. BUU-nyń josyqsyz tutqyndaýlar jónindegi jumys toby Qazaqstan Úkimetin «K.Másimovty dereý jáne shartsyz bosatýdy qamtamasyz etý úshin sharalar qabyldaýǵa» úndegen kórinedi.

Jalpy, keshirý-keshirmeý týraly sheshim qabyldaýda Prezıdent zań júzinde merzim boıynsha shektelmegen. Komıssııanyń usynystaryn qaraý nátıjeleri boıynsha Q.Toqaev keshirim jasaý týraly jarlyq shyǵarady, onysy eshbir taraptan shaǵymdanýǵa jatpaıdy.

Eger Toqaev keshirim jasaý týraly ótinishhatty qabyldamasa, komıssııanyń jumys organy, ıaǵnı Prezıdent ákimshiliginiń Memlekettik quqyq bólimi onyń sheshimi týraly K.Másimovty habardar etý úshin mekemege, jazany oryndaıtyn organdarǵa, ishki ister organdaryna jazbasha habarlaıdy.