قازاقستان ەكىنشى وليمپيادا قاتارىنان بوكستان التىنسىز قالدى

فوتو: اشىق دەرەككوز

قازاقستان ەكىنشى وليمپيادا قاتارىنان بوكستان التىنسىز قالدى, – دەپ حابارلايدى  qandastar.kz  Dalanews.kz-كە سىلتەمە جاساپ.

كۇنى كەشە بوكسشى نۇربەك ورالباي پاريج وليمپياداسىنىڭ كۇمىس جۇلدەگەرى اتاندى. ورالباي فينالدا ۋكراينالىق الەكساندر حيجنياكتان جەڭىلىپ قالدى.

80 كەلىگە دەيىنگى سالماقتا وتكەن شەشۋشى شايقاستا نۇربەك بارىن سالدى. ول قورعانىپ ءجۇرىپ, ۋكراينالىقتىڭ قاپىسىن تابۋعا ۇمتىلدى. راۋند سايىن تورەشىلەردىڭ ەسەبى بولە جارىلىپ وتىردى. جەكپە-جەك قورىتىندىسىندا حيجنياك جەڭىسكە جەتتى.

نۇربەك ورالباي قازاقستان ەرلەر قۇراماسى ساپىندا جۇلدەگە ىلىككەن جالعىز بوكسشى. ول ءوزى قاتىسقان العاشقى وليمپيادادا كۇمىس جۇلدەگەر اتاندى.

بۇل سالماقتا الەكساندر چەمپيون, نۇربەك كۇمىس الدى. قولانى كريستيان حاۆەر پينالەس (دومينيكان رەسپۋبليكاسى) پەن ارلەن لوپەس كاردونا (كۋبا) يەلەندى.

سونىمەن قاتار, بوكستان قازاقستان كومانداسىنىڭ مۇشەسى نازىم قىزايباي پاريج وليمپياداسىندا ەل قورجىنىنا قولا مەدال سالدى. 50 كەلى سالماقتا سىنعا تۇسكەن قىزايباي جارتىلاي فينالدا بوكستان الەم جانە ازيا ويىندارىنىڭ چەمپيونى, قىتايلىق ۆۋ يۋگە ەسە جىبەردى.

وسىلايشا قازاقستان 2024 جىلعى جازعى وليمپيادا ويىندارىنا بوكستان ەكى مەدال: كۇمىس جانە قولامەن قايتتى.

ايتا كەتەيىك, 2020 جىلى توكيودا وتكەن جازعى وليمپيادا دا قازاق بوكسى ءۇشىن ءساتسىز بولدى. سول جىلى قازاقستان بوكستان ەكى قولا مەدال (ساكەن بيبوسىنوۆ پەن قامشىبەك قوڭقاباەۆ) الدى.

ال 2016 جىلى ريودا وتكەن وليمپيادا ويىندارىندا بوكسشى دانيار ەلەۋسىنوۆ قازاقستاننىڭ قورجىنىنا التىن مەدال سالعان بولاتىن.

بۇعان دەيىن بەلگىلى ساياساتكەر, مەملەكەت قايراتكەرى, قر ەڭبەك سىڭىرگەن جاتتىقتىرۋشىسى امالبەك تشان قازاقستانداعى بوكستىڭ  جاي-كۇيىنە بايلانىستى پىكىر ءبىلدىردى. كەڭەس وداعى كەزىندە بوكستان گۇرزى جۇدىرىعىمەن قارسىلاستارىن تالاي مارتە سۇلاتىپ تۇسىرگەن ارداگەر سپورتشى ەلدەگى سپورت احۋالىن سىناپ تاستادى. 

ونىڭ سوزىنشە, قازىرگى تاڭدا  ەلدەگى سپورت سالاسى ايتارلىقتاي اقساپ تۇر. مۇنىڭ باستى سەبەبى رەتىندە ول باسشىلىقتى تاجىريبەسى جوق بىلىكسىز مامانداردىڭ جايپاپ الۋىمەن بايلانىستىردى.

“پاريج وليمپياداسىنا بايلانىستى كوپتەگەن پىكىر ايتىلۋدا. وسى سالانىڭ اينالاسىندا جۇرگەندىكتەن, ماعان قازاقستانداعى, سونىڭ ىشىندە قازاقتىڭ ۇلتتىق سپورتىنا اينالعان بوكستىڭ احۋالىنا بايلانىستى سۇراقتار ءجيى كەلەدى. شىندىعىنا كەلگەندە, كەيىنگى كەزدە سپورتتى باسقاراتىن مينيسترلىكتە,  كابينەتتىڭ توراعالىعىندا ءارتۇرلى جاعدايمەن سپورتتان ەش حابارى جوق, جالپى سپورتتى ءوزىنىڭ كاسىبي ماماندىعى رەتىندە قارايتىن جاناشىر ازاماتتار باسقارمادى. سونىڭ كەسىرىنەن سوڭعى 5-6 جىلدا سپورت دەڭگەيى قاتتى تومەندەپ كەتتى. وعان سەبەپ مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىن ءبىر ارناعا توعىستىرىپ, ءبىر مينيسترلىك ەتۋى دەپ ايتار ەدىم. بۇل كەزدە مەن دە قىزمەتتە جۇرگەنمىن. سپورت مينيسترلىگىنە مۋزىكانتتار كەلگەندىكتەن, جينالىستىڭ 90 %-ى مادەنيەت سالاسىنا بايلانىستى وتەتىن, ال سپورت تۋرالى اڭگىمە تەك 10 %-ىن قۇرادى. سول كەزدە-اق سپورت قۇردىمعا كەتكەن ەدى. ودان كەيىن مينيستر بولعان اباەۆ سەكىلدى جەكە باسىنىڭ قامىن ويلاعان ازاماتتار سپورتتى تىپتەن قۇرتىپ كەتتى.

بۇگىنگى تاڭدا بۇل سالادان قول ۇزگەندىكتەن, سپورت مينيسترلىگىنىڭ قانشالىقتى شاشىراپ-تاراپ كەتكەنىن, ءبىزدىڭ سپورتتىڭ ءبىر جۇيەگە كەلگەن-كەلمەگەنىنەن, قانداي دايىندىق جۇرگىزىلىپ جاتقانىنان حابارسىزبىن. ماسەلەن, سول باياعى 100-دەن استام سپورتقا اقشا ءبولىپ, وليمپياداعا وسىنشا سپورتتىڭ تۇرىنەن باردىق دەپ, بوس اۋانى اينالدىرىپ جاتىر ما, جوق پا, ونى دا بىلمەدىم.

دەگەنمەن ءبىز كورشى ەلدەردى الىپ قارايتىن بولساق, الىسقا بارماي-اق وزبەكستان مەن قىرعىزستانعا كوز تاستاساق, سپورت سالاسىندا جاقسى دەڭگەي كورسەتىپ كەلەدى. اسىرەسە, بىزگە باسەكەلەس بولعان وزبەكستاننىڭ ءوزى سول 30-35 سپورت ءتۇرىنىڭ ار جاق بەر جاعىندا وليمپياداعا دايىندىق جاسايدى. مەنىڭ ويىمشا, بۇل وتە دۇرىس باعىت. بارلىعىن قامتۋ مىندەتتى ەمەس. بىزگە دە وسى كاسىبي مەدال الىپ كەلە الاتىن ءاربىر ايماق پەن وبلىستاردا وزدەرىنە قالىپتاسىپ قالعان سپورت تۇرىمەن عانا وليمپياداعا دايىندىق جاساپ, سوعان كوڭىل ءبولۋ كەرەك دەپ ويلايمىن. ونىڭ ىشىندە فۋتبولدى اتاپ وتۋگە بولادى. مەن ونى ەندى تالداپ ايتپاي-اق قويايىن”, – دەدى تشانوۆ.

سپورتتىڭ قازىرگى جاعدايىنا شۇيلىككەن مەملەكەت قايراتكەرى, ۇلكەن دودادا ونەر كورسەتىپ جۇرگەن بوكسشىلاردى دا سىناپ تاستادى. ايتۋىنشا, كوزىندە وتى جوق سپورتشىلار بوكستىڭ نەگىزگى ادىستەرىنەن ادا قالعان.

“ال ەندى ماعان قازىر بوكس تۋرالى كوپ سۇراق قويادى. وتە دۇرىس. مەن بۇرىنعى بوكسشى ەسەبىندە, كەڭەس وداعى كەزىندە سپورتتىڭ جالپى قۇرىلىمى, سونىڭ ىشىندە بوكس سالاسى وتە جوعارى دارەجەدەگى سپورت ءتۇرى بولدى دەپ ايتا الامىن. سەبەبى ول كەزدەگى بوكس قولعابى كىشكەنە اتتىڭ قىلىنان جاسالعان كاسىبي قولعاپ ەدى. وندا بوكس كەزىندە سوققىڭىز ءدوپ تيەتىن بولسا, نوكاۋتقا تۇسىرەدى نەمەسە نوكداۋن بولادى. بىردە ءبىر جارىس نوكداۋنسىز وتپەيتىن ەدى.

ال قازىرگى بوكستا كۇش-جىگەر سەزىلمەيدى, نە نوكداۋن دا بولمايدى. سوندىقتان بوكس قىزىعۋشىلىعىن قاتتى جوعالتىپ الدى. ونى مەن كاسىبي بوكسشى رەتىندە ايتامىن. ءبىز كەزىندە تەحنيكاعا ەرەكشە كوڭىل بولەتىن ەدىك. سەبەبى بوكستىڭ ەڭ نەگىزى ءادىسى – اياقپەن ءجۇرۋ. اياقتىڭ قوزعالىسى ارقىلى كوپتەگەن سوققىدان قورعانۋعا بولادى. ال قازىر وسىعان ۇقساس كوپتەگەن قوزعالىس ۇمىتىلدى. بوكس جاي عانا توبەلەسكە اينالدى. ارنايى تەحنيكا جوق. سوندىقتان ءبىز سپورتتىڭ بۇل باعىتىن جوعالتىپ الدىق”, – دەيدى ول.

ونىڭ ايتۋىنشا, ەگەمەندى ەل بولعالى مىسى مەن مىنەزى باسىم سپورتشىلارىمىزدان كوز جازىپ قالدىق.