قازاقستان مەن رەسەي ءىرى قۋاتتى اەس قۇرىلىسى بويىنشا جۇمىستاردى باستادى

فوتو: اتوم ەنەرگەتيكا 

2025 جىلعى 8 تامىزدا الماتى وبلىسىنىڭ جامبىل اۋدانىنداعى ۇلكەن اۋىلىندا ءىرى قۋاتتى اتوم ەلەكتر ستانتسياسىن سالۋ جوباسى اياسىنداعى العاشقى جۇمىستار – ستانتسيا قۇرىلىسىنا ارنالعان وڭتايلى الاڭدى ايقىنداۋ جانە جوبالىق قۇجاتتامانى ازىرلەۋ ماقساتىنداعى ينجەنەرلىك ىزدەستىرۋلەر باستالدى, دەپ حابارلايدى qandastar.kz Dalanews.kz-كە سىلتەمە جاساپ.

ءىس-شاراعا قازاقستان رەسپۋبليكاسى اتوم ەنەرگياسى جونىندەگى اگەنتتىگىنىڭ توراعاسى الماسادام ساتقاليەۆ جانە «روساتوم» مەملەكەتتىك كورپوراتسياسىنىڭ باس ديرەكتورى الەكسەي ليحاچيوۆ قاتىستى.

«روساتومنىڭ» ينجينيرينگتىك ديۆيزيونىنىڭ ماماندارى العاشقى بارلاۋ ۇڭعىماسىن بۇرعىلاپ, توپىراق سىنامالارىن الۋ جۇمىستارىنا كىرىستى. بۇل زەرتتەۋلەر اۋماقتىڭ سەيسميكالىق تۇراقتىلىعىن, گيدروگەولوگيالىق ەرەكشەلىكتەرىن جانە وزگە دە پارامەترلەرىن باعالاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. مۇنداي باعالاۋ بولاشاق ستانتسيانىڭ سەنىمدىلىگى مەن قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋدىڭ مىندەتتى شارتى بولىپ تابىلادى. وسى كەزەڭدە كەمىندە 50 ۇڭعىما بۇرعىلانىپ, ولاردىڭ تەرەڭدىگى 30-دان 120 مەترگە دەيىن جەتەدى. الىنعان دەرەكتەردىڭ نەگىزىندە اەس-ءتىڭ ناقتى ورنالاسۋ ورنى ايقىندالادى.

ينجەنەرلىك ىزدەستىرۋلەردىڭ باستالۋى – اەس جوباسىنىڭ قاۋىپسىزدىگىنە, سەنىمدىلىگىنە جانە ەكونوميكالىق تيىمدىلىگىنە تىكەلەي اسەر ەتەتىن ماڭىزدى كەزەڭ. ءدال وسى جۇمىستا اۋماقتىڭ گەولوگيالىق, سەيسميكالىق, گيدرولوگيالىق جانە ەكولوگيالىق سيپاتتامالارى كەشەندى تۇردە زەرتتەلەدى. زەرتتەۋ ناتيجەلەرى ستانتسيانى ورنالاستىرۋ جونىندەگى تۇپكىلىكتى شەشىم قابىلداۋعا نەگىز بولادى. بۇل ىزدەستىرۋلەر جوبانىڭ حالىقارالىق جانە ۇلتتىق ستاندارتتارعا سايكەستىگىن قامتاماسىز ەتىپ, ەكولوگيالىق جانە تەحنوگەندىك قاۋىپتەردى ازايتۋعا, بولاشاق اتوم ەلەكتر ستانتسياسىن ءتيىمدى جوبالاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

«ۇلكەندەگى ينجەنەرلىك ىزدەستىرۋلەردىڭ باستالۋى – قازاقستاننىڭ زاماناۋي تاريحىنداعى العاشقى ءىرى قۋاتتى اتوم ەلەكتر ستانتسياسىنا باستايتىن جولدىڭ العاشقى قادامى. بۇل كەزەڭدە ءبىز الاڭنىڭ بولاشاق اتوم ستانتسياسى ءۇشىن تولىقتاي قولايلى ەكەنىنە سەنىمدى بولۋ ماقساتىندا مۇقيات زەرتتەۋگە باسا نازار اۋدارامىز. «روساتوم» قازاقستاننىڭ دامۋى ءۇشىن ستراتەگيالىق ماڭىزى زور وسى جوبانى جۇزەگە اسىرۋعا بار تاجىريبەسىن قولدانۋعا دايىن», – دەدى «روساتوم» مەملەكەتتىك كورپوراتسياسىنىڭ باس ديرەكتورى الەكسەي ليحاچيوۆ.

الماسادام ساتقاليەۆ سالتاناتتى شاراعا قاتىسۋشى قوناقتار مەن جەرگىلىكتى تۇرعىندارعا ارناعان سوزىندە:

«بۇگىنگى كۇن – تەك العاشقى قادام, بىراق ءدال وسى قادام قازاقستاننىڭ ەكونوميكاسىندا جاڭا جوعارى تەحنولوگيالىق سالانى قالىپتاستىرۋ جولىن ايقىندايدى. ءبىز اەس قۇرىلىسى زاماناۋي ينفراقۇرىلىمنان باستاپ جاڭا مەكتەپتەر, بالاباقشالار مەن الەۋمەتتىك نىساندارعا دەيىن ءوڭىردىڭ دامۋىنا قۋاتتى سەرپىن بەرەدى دەپ سەنەمىز. بۇل جوبا – قازاقستاننىڭ ستراتەگيالىق تاڭداۋى, ءوڭىر مەن ەلدىڭ ۇزاق مەرزىمدى ەكونوميكالىق ءوسىمىنىڭ درايۆەرى»,دەپ اتاپ ءوتتى.

بولاشاق ستانتسيانىڭ نەگىزىندە ەلەكتر قۋاتى 1200 مۆت بولاتىن III+ بۋىننىڭ زاماناۋي ۆۆەر-1200 سۋ-سۋ ەنەرگەتيكالىق رەاكتورلارى ورناتىلادى. بۇل تەحنولوگيا ەڭ قاتاڭ حالىقارالىق قاۋىپسىزدىك تالاپتارىنا ساي جانە قازىرگى ۋاقىتتا رەسەي, بەلارۋس, تۇركيا, بانگلادەش, مىسىر جانە قىتايداعى قولدانىستاعى ءارى سالىنىپ جاتقان نىسانداردا تابىستى پايدالانىلىپ كەلەدى. رەاكتوردىڭ قىزمەت ەتۋ مەرزىمى – 60 جىل, قوسىمشا 20 جىلعا ۇزارتۋ مۇمكىندىگى بار.

ەسكە سالا كەتەيىك, 2025 جىلعى ماۋسىمدا «روساتوم» قازاقستانداعى اەس قۇرىلىسى جونىندەگى حالىقارالىق كونسورتسيۋمنىڭ جەتەكشىسى بولىپ ايقىندالدى.