Qazaqstan men Reseı iri qýatty AES qurylysy boıynsha jumystardy bastady

Foto: atom energetıka 

2025 jylǵy 8 tamyzda Almaty oblysynyń Jambyl aýdanyndaǵy Úlken aýylynda iri qýatty atom elektr stanııasyn salý jobasy aıasyndaǵy alǵashqy jumystar – stanııa qurylysyna arnalǵan ońtaıly alańdy aıqyndaý jáne jobalyq qujattamany ázirleý maqsatyndaǵy ınjenerlik izdestirýler bastaldy, dep habarlaıdy qandastar.kz Dalanews.kz-ke silteme jasap.

Is-sharaǵa Qazaqstan Respýblıkasy Atom energııasy jónindegi agenttiginiń tóraǵasy Almasadam Sátqalıev jáne «Rosatom» memlekettik korporaııasynyń bas dırektory Alekseı Lıhachıov qatysty.

«Rosatomnyń» Injınırıngtik dıvızıonynyń mamandary alǵashqy barlaý uńǵymasyn burǵylap, topyraq synamalaryn alý jumystaryna kiristi. Bul zertteýler aýmaqtyń seısmıkalyq turaqtylyǵyn, gıdrogeologııalyq erekshelikterin jáne ózge de parametrlerin baǵalaýǵa múmkindik beredi. Mundaı baǵalaý bolashaq stanııanyń senimdiligi men qaýipsizdigin qamtamasyz etýdiń mindetti sharty bolyp tabylady. Osy kezeńde keminde 50 uńǵyma burǵylanyp, olardyń tereńdigi 30-dan 120 metrge deıin jetedi. Alynǵan derekterdiń negizinde AES-tiń naqty ornalasý orny aıqyndalady.

Injenerlik izdestirýlerdiń bastalýy – AES jobasynyń qaýipsizdigine, senimdiligine jáne ekonomıkalyq tıimdiligine tikeleı áser etetin mańyzdy kezeń. Dál osy jumysta aýmaqtyń geologııalyq, seısmıkalyq, gıdrologııalyq jáne ekologııalyq sıpattamalary keshendi túrde zertteledi. Zertteý nátıjeleri stanııany ornalastyrý jónindegi túpkilikti sheshim qabyldaýǵa negiz bolady. Bul izdestirýler jobanyń halyqaralyq jáne ulttyq standarttarǵa sáıkestigin qamtamasyz etip, ekologııalyq jáne tehnogendik qaýipterdi azaıtýǵa, bolashaq atom elektr stanııasyn tıimdi jobalaýǵa múmkindik beredi.

«Úlkendegi ınjenerlik izdestirýlerdiń bastalýy – Qazaqstannyń zamanaýı tarıhyndaǵy alǵashqy iri qýatty atom elektr stanııasyna bastaıtyn joldyń alǵashqy qadamy. Bul kezeńde biz alańnyń bolashaq atom stanııasy úshin tolyqtaı qolaıly ekenine senimdi bolý maqsatynda muqııat zertteýge basa nazar aýdaramyz. «Rosatom» Qazaqstannyń damýy úshin strategııalyq mańyzy zor osy jobany júzege asyrýǵa bar tájirıbesin qoldanýǵa daıyn», – dedi «Rosatom» memlekettik korporaııasynyń bas dırektory Alekseı Lıhachıov.

Almasadam Sátqalıev saltanatty sharaǵa qatysýshy qonaqtar men jergilikti turǵyndarǵa arnaǵan sózinde:

«Búgingi kún – tek alǵashqy qadam, biraq dál osy qadam Qazaqstannyń ekonomıkasynda jańa joǵary tehnologııalyq salany qalyptastyrý jolyn aıqyndaıdy. Biz AES qurylysy zamanaýı ınfraqurylymnan bastap jańa mektepter, balabaqshalar men áleýmettik nysandarǵa deıin óńirdiń damýyna qýatty serpin beredi dep senemiz. Bul joba – Qazaqstannyń strategııalyq tańdaýy, óńir men eldiń uzaq merzimdi ekonomıkalyq ósiminiń draıveri»,dep atap ótti.

Bolashaq stanııanyń negizinde elektr qýaty 1200 MVt bolatyn III+ býynnyń zamanaýı VVER-1200 sý-sý energetıkalyq reaktorlary ornatylady. Bul tehnologııa eń qatań halyqaralyq qaýipsizdik talaptaryna saı jáne qazirgi ýaqytta Reseı, Belarýs, Túrkııa, Bangladesh, Mysyr jáne Qytaıdaǵy qoldanystaǵy ári salynyp jatqan nysandarda tabysty paıdalanylyp keledi. Reaktordyń qyzmet etý merzimi – 60 jyl, qosymsha 20 jylǵa uzartý múmkindigi bar.

Eske sala keteıik, 2025 jylǵy maýsymda «Rosatom» Qazaqstandaǵy AES qurylysy jónindegi halyqaralyq konsorıýmnyń jetekshisi bolyp aıqyndaldy.