جاڭالىقتار
قازاقستاندا ءبىر دونوردىڭ ءشاۋىتى 10 بالانى تابۋعا قولدانىلادى
كوللاج: ulysmedia.kz.
دوسىنىڭ وتىنىشىمەن ءشاۋىتىن تاپسىرىپ, دونور بولعان پاۆەل دۋروۆتىڭ جۇزدەن استام بالانىڭ بيولوگيالىق اكەسى بولىپ شىققانى جاقىندا جاريالانعان ەدى. بۇل باعىتتا قازاقستاندا احۋال قانداي ەكەنىن ءبىلۋ ءۇشىن Ulysmedia.kz ءتىلشىسى «ەكومەد» مەديتسينالىق ورتالىعىنىڭ رەپرودۋكتولوگيا ءبولىمىنىڭ باستىعى, دارىگەر-رەپرودۋكتولوگ بوتاگوز تولەتوۆانى سوزگە تارتىپ كوردى. مامان ەكو-عا جۇگىنەتىن ايەلدەرگە سىناما تاپسىراتىن ازاماتتىڭ تۋعان ءوڭىرى, جاسى, سيپاتى, بالا كەزدەگى سۋرەتى مەن جازۋى, رۋىنا دەيىن كورسەتىلەتىنىن ايتادى.
مامان نە دەيدى
دارىگەر-رەپرودۋكتولوگ بوتاگول تولەتوۆانىڭ ايتۋىنشا, قازىر بالا تاپتىرۋ باعدارلامالارىنا جۇگىنەتىندەر جىل سايىن ازايىپ كەلە جاتقان كورىنەدى. سەبەبى قازىر تەحنولوگيالار جەتىلىپ, بەلسىزدىككە ۇشىراعان ەنەكتىڭ ميكروبيوپسياسىنان باستاپ ەر ادامداردى ەمدەۋ تەحنولوگيالارى دامىپ كەتكەن. ساپاسىز ءشاۋىت بولسا دا, ءوز بيولوگيالىق ماتەريالىمەن بالا تاپتىرۋعا قازىر مۇمكىندىك كوپ دەيدى ول.
ءشاۋىت-دونورلارى ەكىگە بولىنەدى
ماماننىڭ ايتۋىنشا, ءشاۋىت دونورلارى ەكىگە بولىنەدى. ءبىرى – جەكە دونورلارى, ەكىنشىسى شتاتتى دونورلار. جەكە دونورلىق دەگەنىمىز – بەلسىزدىككە ۇشىراعان ەركەكتىڭ باۋىرى نەمەسە اعاسىنان الىناتىن ماتەريال. جەكە دونوردىڭ ءشاۋىتى تەك وزدەرى جۇگىنگەن ەرلى-زايىپتىلارعا قولدانىلادى.
دونورلار ءجىتى تەكسەرۋدەن وتەدى
شتاتتىق دونورلار بەلگىلى ءبىر ىرىكتەۋدەن وتەدى. اتاپ ايتقاندا, ءشاۋىتىن تاپسىراتىن ازاماتتاردىڭ جاسى 18-35 جاس ارالىعىندا بولۋى كەرەك. پيسحيكالىق جانە فيزيكالىق دەنساۋلىعى دۇرىس بولۋى دا باستى تالاپ. بەكىتىلگەن بۇيرىقتا ولاردىڭ دەنساۋلىعى قانداي بولۋى كەرەكتىگى ناقتى جازىلعان. كريوتولەرانتتىعى (جاسۋشالارىنىڭ مۇزتاتۋعا شىدامدىلىعى) ءجىتى تەكسەرۋدەن وتەدى. ياعني, ءشاۋىت مۇزداتىلعانعا دەيىن دە, كەيىن دە ساپالى بولىپ قالۋى كەرەك.
«ەڭ باستىسى, كارانتين. التى ايلىق كارانتين مىندەتتى. ول قالاي? ەر ادام دونور بولار الدىندا تەكسەرۋلەردىڭ بارىنەن وتەدى. ءۇش اي بويى ول تاپسىرعان ءشاۋىت مۇزداتىلادى. ءۇش ايدان كەيىن ول بۇل ءاناليزدى قايتالايدى. تاعى ءۇش ايدان تاعى قايتالايدى. التى ايدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ءاناليزى دۇرىس شىقپاسا, ءشاۋىتتىڭ مۇزداتىلعان نۇسقاسى بۇزىلعان بولسا, اسا قاۋىپتى ينفەكتسيالاردىڭ تاراۋىنا جول بەرمەس ءۇشىن توقتاتىلادى. سەبەبى ينكۋباتسيالىق كەزەڭ بار», – دەيدى بوتاگول تولەتوۆا.
ەركەكتىڭ بالا كەزدەگى فوتوسى مەن رۋى
ماماننىڭ ايتۋىنشا, شتاتتىق دونورلاردىڭ ءشاۋىتىن كوبىنەسە جالعىزباستى ايەلدەر قولدانادى.
«ايەلدەردىڭ تالابى قانداي دەسەك, ولاردىڭ تالابى – ساۋ بالانى دۇنيەگە اكەلۋ. بىزدە انكەتالار كورسەتىلەدى. دونورلىق ءشاۋىت قۇپيا بولىپ سانالادى. ەر ادامنىڭ بالا كەزدەگى سۋرەتتەرى كورسەتىلەدى. كەي كەزدە جازعان جازۋى دا. سونىمەن بىرگە, ءبىزدىڭ مەنتاليتەتكە سايكەس, ءشاۋىت تاپسىرعان ەركەكتىڭ رۋى مەن شىققان ءوڭىرىن جازامىز», – دەيدى ول.
قازاقستاندا 2021 جىلى «اڭساعان ءسابي» باعدارلاماسى بار. ول باعدارلاما شەڭبەرىندە جىلىنا 7 مىڭ كۆوتاعا دەيىن بەرىلەدى. ەرلى-زايىپتىلارعا مەملەكەت مىندەتتى الەۋمەتتىك ساقتاندىرۋ جۇيەسى شەڭبەرىندە ەكو قىزمەتىن تەگىن ۇسىنادى.
– ال اقىلى باعدارلامالار جونىندە ايتار بولساق, بۇل باعدارلامالار 1,5 ملن تەڭگە مەن 2 ملن تەڭگە ارالىعىندا بولۋى مۇمكىن. مۇنىڭ ىشىنە پرەپاراتتار دا, ەكو-باعدارلامالار, ستيماۋلياتسيا ءبارى كىرەدى. سونىمەن بىرگە, بۇل باعدارلامالار شەڭبەرىندە مۇزداتىلعان ەمبريوندار قالادى. ەمبريونداردى كوشىرۋ بولعاننان كەيىن ول ارزان – 300 مىڭ تەڭگەگە دەيىن بولادى, – دەيدى ول.
دونورلارعا قانشا تولەنەدى
ءشاۋىت تاپسىرعان دونورلارعا ءبىر سىناما ءۇشىن 50-70 مىڭ تەڭگە ارالىعىندا اقشا تولەنەدى. اقشا ەكى ترانشپەن بەرىلەدى. ءبىرىنشى رەتىندە ماتەريالدى وتكىزگەن كەزدە, ەكىنشى رەت كارانتيننەن شىققان كەزدە تولەنەدى.
– ءشاۋىت-دونورلىعىنا نيەت بىلدىرەتىن ازاماتتار وتە از. مۇمكىن ول ءبىزدىڭ مەنتاليتەتكە بايلانىستى شىعار. جالپى تالاپ جوعارى. 50 ادامنىڭ ىشىندە تەك ەكى نەمەسە ءۇش ادام دونور رەتىندە تالاپقا ساي كەلەدى, – دەيدى مامان.
قازاقستاندا ءبىر دونوردىڭ ءشاۋىتى 10 بالانى تابۋعا قولدانىلادى. دونورلىق اقىلى دا, اقىسىز دا, اتى-ءجونىن جاسىرىپ تا, جاسىرماي دا كورسەتىلە بەرەدى. قازىرگى ۋاقىتتا ەلدە بۇكىل ەكو-كلينيكالار بىرىگىپ, ءشاۋىت-دونورلارىنىڭ بىرىڭعاي ءتىزىمىن جاساپ جاتىر.
