قازاقستاندا توتەنشە جاعدايلاردان زارداپ شەككەن ازاماتتارعا باسپانا بەرۋ ءتارتىبى وزگەردى

فوتو: Zakon.kz

ۇكىمەتتىڭ 2025 جىلعى 16 ساۋىردەگى قاۋلىسىمەن توتەنشە جاعداي سالدارىنان تۇرعىن ءۇيسىز قالعان ازاماتتارعا تۇرعىن ءۇي بەرۋ قاعيدالارىنا جانە تابيعي توتەنشە جاعداي سالدارىنان زارداپ شەككەندەرگە كەلتىرىلگەن زياندى وتەۋ قاعيدالارىنا وزگەرىستەر ەنگىزىلدى, دەپ حابارلايدى qandastar.kz Zakon.kz-كە سىلتەمە جاساپ.

توتەنشە جاعداي ناتيجەسىندە تۇرعىن ءۇيسىز قالعان ازاماتتاردى تۇرعىن ۇيمەن قامتاماسىز ەتۋ قاعيدالارى مىنا ۇعىمدى ناقتىلايدى:

• «تۇرعىن ءۇي» – تۇراقتى تۇرۋعا ارنالعان جانە پايدالانىلاتىن, سونداي-اق اپاتتى جاعدايدا ۋاقىتشا (ماۋسىمدىق) تۇرۋعا ارنالعان, قيراعان نەمەسە تۇرۋعا جارامسىز دەپ تانىلعان, جابiرلەنۋشiنiڭ مەنشiگiندە كەمiندە ەكi جىل تۇرعىن ءۇيi بولماعان, توتەنشە جاعداي جاريالانعان كەزدە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ اۋماعىندا جەكە تۇرعىن ءۇي وبەكتiسi (جەكە تۇرعىن ءۇي, پاتەر, جاتاقحاناداعى بولمە, مودۋلدىك (جىلجىمالى) تۇرعىن ءۇي عيماراتى).

قۇجاتتا قازاقستان رەسپۋبليكاسى اۋماعىنداعى جالعىز باسپانا بولىپ تابىلاتىن ۋاقىتشا تۇرۋعا ارنالعان عيماراتتا تۇراتىن ازاماتتار كەمىندە ەكى جىل اپاتتى جاعدايدا تۇرۋعا ارنالعان عيماراتقا «ازاماتتارعا ارنالعان ۇكىمەت» مەملەكەتتىك كورپوراتسياسى بەرگەن جۇبايىنىڭ جانە كامەلەتكە تولماعان بالالارىنىڭ جىلجىمايتىن مۇلكىنىڭ جوقتىعى تۋرالى انىقتامانى جانە ۋاقىتشا تۇرۋعا ارنالعان عيماراتقا راستايتىن قۇجاتتاردى قوسىمشا ۇسىنادى.

تابيعي توتەنشە جاعدايلاردىڭ سالدارىنان زارداپ شەككەندەرگە كەلتىرىلگەن زياندى (شىعىندى) وتەۋ قاعيدالارىنا دا وسىنداي وزگەرىستەر ەنگىزىلدى.

تابيعي ءزىلزالالاردىڭ جەكەلەگەن جاعدايلاردا تۇرعىن ۇيگە ۋاقىتشا (ماۋسىمدىق) تۇرۋعا ارنالعان, قيراعان نەمەسە مەنشىك يەلەرى مەن ولاردىڭ وتباسى مۇشەلەرىنىڭ تۇرۋىنا جارامسىز بولىپ قالعان جانە توتەنشە جاعداي تۋرالى اكىمشىلىك اۋماق جاريالانعان كەزدە ونىڭ مەنشىگىندە باسقا تۇرعىن ءۇيى جوق جابىرلەنۋشىنىڭ مەنشىگىندە كەمىندە ەكى جىل بولعان عيمارات كىرەتىنى كورسەتىلگەن.

بۇل رەتتە قۇجات وتەۋگە جاتاتىن م ۇلىكتىڭ ءتىزىمىن كەڭەيتەدى.

• جابىرلەنۋشىلەردىڭ ەڭ از قاجەتتىلىكتەرىن قاناعاتتاندىرۋ ءۇشىن قاجەتتى مىناداي م ۇلىك وتەلۋگە جاتادى:
• ۋاقىتشا (ماۋسىمدىق) تۇرۋعا ارنالعان تۇرعىن ءۇي, پاتەر نەمەسە قۇرىلىس;
• اۋىل شارۋاشىلىعى جانۋارلارى;
• تاعامدى ساقتاۋعا جانە دايىنداۋعا ارنالعان زاتتار – توڭازىتقىش, گاز پليتاسى (ەلەكتر پليتاسى) جانە ىدىسقا ارنالعان شكاف;
• اسحاناعا ارنالعان جيھاز – ۇستەل مەن ورىندىق;
• ۇيىقتاۋعا ارنالعان جيھازدار – كەرەۋەت (ديۆان);
• ازاماتتاردى اقپاراتتاندىرۋ قۇرالدارى – تەلەديدار (راديو);
• كيىمگە كۇتىم جاسايتىن زاتتار – كىر جۋعىش ماشينا;
• سۋمەن جابدىقتاۋ جانە جىلىتۋ جابدىقتارىنىڭ زاتتارى (ورتالىقتاندىرىلعان سۋمەن جابدىقتاۋ جانە جىلىتۋ بولماعان جاعدايدا) – سۋمەن جابدىقتاۋ سورعىسى, سۋ جىلىتقىشى جانە جىلىتۋ قازاندىعى ء(پورتاتيۆتى پەش);
• تۇرعىن ۇيلەردىڭ, پاتەرلەردىڭ نەمەسە ۋاقىتشا (ماۋسىمدىق) تۇرۋعا ارنالعان عيماراتتاردىڭ جىلۋ وندىرەتىن قۇرىلعىلارىنا ارنالعان تۇرمىستىق وتىننىڭ قورى; (جاڭا. – رەد.)
• مۇگەدەكتەر ارباسى – مۇمكىندىگى شەكتەۋلى ادامنىڭ قوزعالۋىن قامتاماسىز ەتەتىن ارنايى قۇرىلعى. (جاڭا. – رەد.)
  تابيعي توتەنشە جاعدايدىڭ سالدارىنان زارداپ شەككەندەرگە كەلتىرىلگەن زياندى وتەۋ كەلتىرىلگەن زالال سوماسىن باعالاۋعا سايكەس, بىراق 150 اەك-تەن اسپايتىن (2025 جىلى 589 800 تەڭگە) جۇزەگە اسىرىلادى. بۇل ەرەجە جىلجىمايتىن م ۇلىكتى جانە اۋىل شارۋاشىلىعى جانۋارلارىن باعالاۋعا قولدانىلمايدى.قاعيدالار مىناداي مازمۇنداعى جاڭا ەرەجەمەن تولىقتىرىلدى:

  كوميسسيا كوكتەمگى سۋ تاسقىنىنا بايلانىستى توتەنشە جاعدايدىڭ سالدارىنان تۇرعىن ءۇيدى سۋ باسۋ سالدارىنان كەلتىرىلگەن زالالدىڭ (شىعىننىڭ) مولشەرىن باعالاۋ جانە انىقتاۋ مۇمكىن بولماعان جاعدايدا, كەلتىرىلگەن زالالدى (شىعىندى) وتەۋ قازاقستان رەسپۋبليكاسى ستراتەگيالىق جوسپارلاۋ جانە رەفورمالار اگەنتتىگىنىڭ ۇلتتىق ستاتيستيكالىق بيۋروسى قالىپتاستىراتىن رەسمي ستاتيستيكالىق اقپاراتتا بەلگىلەنگەن بولشەك ساۋدا باعالارىنا سايكەس جۇزەگە اسىرىلادى. بۇل رەتتە كەلتىرىلگەن زياندى (زياندى) وتەۋدىڭ جالپى مولشەرى 150 ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىشتەن اسپاۋعا ءتيىس.

  ماتەريالدىق زالال كەلتىرىلگەن زارداپ شەككەندەر توتەنشە جاعداي تۋىنداعان كۇننەن باستاپ كۇنتىزبەلىك وتىز كۇن ىشىندە جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانعا ماتەريالدىق زالالدى وتەۋ تۋرالى ءوتىنىشتى ەلەكتروندى تۇردە نە «ەلەكتروندىق ۇكىمەت» ۆەب-پورتالىنىڭ ءموبيلدى قوسىمشاسى ارقىلى ەلەكتروندىق تسيفرلىق قولتاڭبامەن كۋالاندىرىلعان ەلەكتروندىق قۇجات نىسانىندا بەرەدى.

  سونداي-اق, ارىزعا جابىرلەنۋشىنىڭ جەكە باسىن كۋالاندىراتىن قۇجاتتىڭ نەمەسە ىشكى ىستەر ورگاندارى بەرگەن ۋاقىتشا جەكە كۋالىكتىڭ كوشىرمەسىن, سونداي-اق ەلەكتروندى تۇردەگى قۇجاتتاردى قوسا بەرۋگە بولاتىنى ايتىلعان.

  كوميسسيا ءوز قورىتىندىسىن شىعارعاننان كەيىن جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگان ءۇش جۇمىس كۇنى ىشىندە وبلىستىڭ, رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار قالانىڭ, استانانىڭ, اۋداننىڭ جانە وبلىستىق ماڭىزى بار قالانىڭ بيۋدجەتىن اتقارۋ جونىندەگى ۋاكىلەتتى ورگانمەن كەلىسىلگەن قاراجات ءبولۋ تۋرالى شەشىم قابىلدايدى.

  قاۋلى 2 مامىردان باستاپ كۇشىنە ەنەدى.