جاڭالىقتار
قازاقستاندا جالاقى ءوستى, بىراق ونىڭ پايداسى حالىققا تۇك سەزىلمەۋدە — Finprom
فوتو: gov.kz
قازاقستاندا 2025 جىلدىڭ ءى-توقسانىندا قىزمەتكەرلەردىڭ ورتاشا جالاقىسى 423,1 مىڭ تەڭگەنى قۇراپ, وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا 9,2%-عا كوبەيدى. الايدا ينفلياتسيانىڭ جوعارى دەڭگەيىنەن حالىقتىڭ شىنايى ساتىپ الۋ مۇمكىندىگى تەك 1,2%-عا عانا جاقساردى. بۇل تۋرالى Finprom.kz ساراپشىلارىنىڭ سارامتاماسىندا ايتىلادى, دەپ حابارلايدى qandastar.kz Dalanews.kz-كە سىلتەمە جاساپ.
وڭىرلىك كورسەتكىشتەردە ەڭ جوعارى جالاقى اتىراۋ (634,2 مىڭ تەڭگە), ماڭعىستاۋ (621,3 مىڭ تەڭگە) جانە ۇلىتاۋ (599 مىڭ تەڭگە) وبلىستارىندا تىركەلسە, ەڭ تومەنگى جالاقى سولتۇستىك قازاقستان (300,1 مىڭ تەڭگە), جەتىسۋ (308,4 مىڭ تەڭگە) جانە جامبىل (308,9 مىڭ تەڭگە) وبلىستارىندا بايقالعان.
«ەلىمىزدىڭ 20 ءوڭىرىنىڭ التاۋىندا حالىقتىڭ شىنايى تابىسى تومەندەپ كەتكەن. بۇل دەگەنىمىز – اتالعان وڭىرلەردەگى جالاقى مولشەرى ءبىر جىل بۇرىنعى ساتىپ الۋ قابىلەتىن قامتاماسىز ەتە المايدى. اتاپ ايتساق, باتىس قازاقستان وبلىسىندا ساتىپ الۋ قابىلەتى 5,2%-عا, اتىراۋ وبلىسىندا 3,9%-عا, شىعىس قازاقستان وبلىسىندا 1,9%-عا, قىزىلوردا وبلىسىندا 1,2%-عا, اقمولا وبلىسىندا 1,1%-عا جانە ماڭعىستاۋ وبلىسىندا 0,8%-عا تومەندەگەن», — دەيدى ساراپشىلار.
قاراعاندى وبلىسى – جالعىز وزگەرىسسىز قالعان ءوڭىر. ال وزگە ايماقتاردا حالىقتىڭ ساتىپ الۋ مۇمكىندىگى 0,6%-دان (اباي وبلىسى) 9,1%-عا دەيىن ( ۇلىتاۋ وبلىسى) وسكەن.
«جالپى, بيىل قاڭتار-ماۋسىم ارالىعىندا ينفلياتسيا دەڭگەيى رەسپۋبليكا بويىنشا 10,4%-عا جەتتى. ونىڭ ىشىندە اسا قىمباتشىلىق استانا قالاسىندا (12,4%), اقمولا (10,8%) جانە قاراعاندى (10,6%) وبلىستارىندا بايقالدى. ال باعا ءوسىمى ەڭ تومەن ايماقتار – الماتى (7,3%), پاۆلودار (7,6%) جانە جامبىل (7,8%) وبلىستارى».
سونىمەن قاتار, DEMOSCOPE زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ مالىمەتىنشە, حالىقتىڭ كوپشىلىگى قوسىمشا قۇن سالىعىنىڭ (ققس) 12%-دان 16%-عا كوتەرىلۋىنە قارسى بولىپ شىقتى. ازاماتتاردىڭ 56,7%-ى بۇل سالىق رەفورماسىن قولدامايتىنىن ايتقان. ساۋالناماعا قاتىسقانداردىڭ 18,4%-ى وزگەرىستەر تۋرالى ەستىمەگەن, تەك 11,8%-ى عانا بۇل قادامدى قۇپتاسا, 8,1%-ى بەيتاراپ ۇستانىمدا ەكەنىن بىلدىرگەن.
ساراپشىلاردىڭ ايتۋىنشا, ققس شەگىنىڭ 15 ملن تەڭگەگە دەيىن تومەندەتىلىپ, سالىق جۇكتەمەسىنىڭ ارتۋى باعانىڭ وسۋىنە اكەلىپ سوقتىرۋى ىقتيمال. سوڭعى ءۇش ايدا حالىقتىڭ 68,6%-ى ازىق-ت ۇلىك پەن كۇندەلىكتى قاجەتتى تاۋارلارعا جۇمسالاتىن شىعىنى ەداۋىر وسكەنىن ايتقان. تاعى 13,9%-ى شىعىنىنىڭ ازداپ ارتقانىن بايقاسا, 11%-ىندا وزگەرىس بولماعان, ال شىعىن ازايدى دەگەندەردىڭ ۇلەسى نەبارى – 2,8%.
«دەگەنمەن, باعانىڭ قىمباتتاۋى قازاقستاندىقتاردىڭ نەگىزگى الاڭداۋشىلىعىنا جاتپايدى. حالىقتى ەڭ قاتتى مازالايتىن ماسەلە – تومەن تابىس پەن جالاقى دەڭگەيى. ەكىنشى ورىندا – جەمقورلىق ماسەلەسى, ال كۇندەلىكتى تۇتىناتىن تاۋارلاردىڭ قىمباتتاۋى تەك ءۇشىنشى ورىندا تۇر»,- دەيدى ساراپشىلار.
